Extra. Lees op www.focusknack.be meer over de Amerikaanse tv-renaissance, met artikels over ‘The Sopranos’, ‘C.S.I.’, ‘Queer as folk’ en ’24’.

Het zwembad in het hotel van downtown L.A. wordt ingesloten door prikkeldraad. Injectienaalden liggen her en der verspreid op het dak. Onder bevlekte matrassen liggen crackpijpen. Het plafond in een van de kamers voor de gasten zit onder bloedspatten. Maar regisseur Jon Avnet ( Red corner, Up Close & Personal) heeft geen tijd of geld voor een verplaatsing. De reden daarvoor is dat Avnet, behendig een rondslingerend gebruikt condoom ontwijkend, zijn eerste televisieserie regisseert: het politiedrama Boomtown. ‘Moeten we twaalf pagina’s filmen vandaag? O mijn god’, verzucht Avnet tegen zijn assistent. Hij moet lachen, want op een filmset zou hetzelfde minstens twee weken in beslag nemen. ‘Wel, laten we snel aan de slag gaan, vooraleer we bij de fancy stuff geraken.’

Het tij lijkt wel gekeerd voor Hollywoods topregisseurs. Televisiewerk was vroeger de leerschool die je moest doormaken om in het Beloofde Land van de bioscoopfilm te komen, maar nu zijn de rollen omgekeerd: het stikt nu van de series waarvan gevestigde waarden onder de filmregisseurs ofwel afleveringen produceren, ofwel regisseren (zie ook kaderstuk). Jerry Bruckheimer, eerder verantwoordelijk voor blockbusters als Pearl Harbor, produceert er niet minder dan vier. Michael Mann – die onder meer Ali en The Insider op zijn palmares heeft – is de executive producer voor Robbery Homicide Division en McG ( Charlie’s Angels) maakte de pilootaflevering voor Fastlane. De omgekeerde migratie werd veroorzaakt door twee gelijktijdige fenomenen. Enerzijds is de filmwereld volledig in handen van grote bedrijven gekomen, die meer tijd steken in extravagante marketingcampagnes in samenwerking met McDonald’s en het gelukkig houden van de miljoenen dollars kostende acteurs. Anderzijds werd tv heel wat slimmer, met series als Six Feet Under en The Sopranos (HBO) of The West Wing (NBC). Mann, die zijn carrière begon met Miami Vice, maar in geen tien jaar nog voor tv werkte, zegt: ‘Televisie is erg veranderd in de laatste tien jaar. De scenario’s zijn stukken beter. En er is alvast een kick aan om iets voor tv te maken.’ Een gedeelte van die kick voor regisseurs is om iedere week een kleine film te maken, in plaats van jaren te zwoegen aan en te muggenziften over ieder frame. ‘Het is zoveel sneller dat het verblindt’, zegt Graham Yoste, de bedenker en producent van Boomtown die ook meeschreef aan Speed en Broken Arrow. ‘Je kunt gewoon meer op tv doen. In bioscoopfilms zitten alle eieren in één mand, en die mand is niet van jou. Je hebt meer controle op het vlak van televisie.’

Omdat ze hun cinematografische talent naar prime time overhevelen, verruimen deze Hollywoodindringers ook de look van de Amerikaanse netwerktelevisie. Het gesofisticeerde Boomtown bijvoorbeeld bevat verschillende verhaallijnen en vertelperspectieven die soms in elkaar overvloeien; een imitatie van de techniek die Akira Kurosawa beroemd maakte in zijn klassieker Rashomon van 1950. ‘Ik heb altijd al gehouden van een structuur met meervoudige gezichtspunten; maar ik was nooit eerder in staat om zoiets in de filmzaal te kunnen tonen, of toch niet in die mate’, zegt Avnet. Het stijlvolle politiedrama Robbery HomicideDivision heeft dan weer een korrelige visuele stijl die doet denken aan Manns misdaadfilm Heat, in de eerste plaats omdat de afleveringen ingeblikt werden met hoogstaande digitale camera’s. Hoewel hij niet bepaald de meest objectieve persoon is te noemen in deze materie, zat Jeff Zucker, de baas van NBC Entertainment, er dus nog niet zo knap ver naast toen hij beweerde dat Amerika nu de ‘Gouden Eeuw van het televisiedrama’ beleeft.

Nu televisie het middelmatige MacGyver-tijdperk achter zich laat, oefent het kleine scherm ook steeds meer aantrekkingskracht uit op acteurs. Nadat hij de kwaliteit van C.S.I. onderkende, besloot Anthony LaPaglia in de opsporingsserie Without a Trace, net als C.S.I. van Bruckheimer, mee te spelen. Tom Sizemore, die in Robbery HomicideDivision de zware jongen Sam Cole speelt, maakte in het verleden films met Steven Spielberg ( Saving Private Ryan) en Ridley Scott ( Black Hawk Down). R.H.D. is zijn eerste grote tv-rol. ‘De meeste films lijken nergens op’, zegt Sizemore, ‘en omdat ik bovendien niet tot de top-7 van mannelijke acteurs behoor, komt er geen enkel goed script mijn richting uit gewaaid. Televisie vandaag lijkt een beetje op de film in de jaren zeventig, toen je ook nog verschillende experimentele stemmen had.’ Het televisiescherm is bovendien aantrekkelijk voor filmmakers omdat het minder aandacht vergt voor de tijdrovende details: je kan er de kantjes wat aflopen als je publiek je werk toch op een klein scherm bekijkt; in het geval van het witte doek is dat heel wat minder evident. Op een dag op de set van Boomtown kon de regisseur zijn camera’s niet synchroon doen lopen met de computermonitors van het team detectives, waardoor je de beeldschermen zag trillen. Als dat op een filmset gebeurt, zouden technici uren spenderen om dat probleem van de baan te krijgen. Niet zo bij Avnet: ‘Laten we de computers uitschakelen’, stelde hij voor. ‘Het is hoe dan ook de bedoeling dat het laat in de nacht is, ze hoeven dus niet aan te staan.’ Twee minuten later was de bewuste scène ingeblikt.

Ondanks de nieuwe creatieve vrijheid bezit tv nog steeds enkele oude nadelen, waarvan de meeste budgettaire problemen zijn. Een televisiedramareeks mag niet meer dan zo’n twee miljoen dollar per aflevering kosten, terwijl een filmstudio 80 miljoen dollar kan ophoesten. NBC haalde een streep door Avnets aanvraag om de gerespecteerde componist Thomas Newman te vragen voor de muziek van Boomtown, en de tv-maatschappij stond afkerig tegenover het betalen voor een flashbacksequentie in de Perzische Golf. Avnet is nu al van plan om midden het seizoen Boomtown te verlaten om een andere film te draaien. Waarom? Hij en de staf van zijn productiebedrijf hebben de inkomsten nodig. Aan de andere kant kunnen die kleinere budgetten ook leiden tot een plotselinge creatieve vindingrijkheid.

In een ander hotel van downtown Los Angeles, heeft Mann ondertussen het dak van het chique Standard Hotel ingenomen, waar de trendy openluchtbar bevolkt wordt door honderd figuranten. Een bioscoopregisseur zou dertig takes doen over die ene scène, maar de man achter Robbery Homicide Division, Rod Hardy, zet alweer een nieuwe set op na amper een handvol takes, terwijl schrijver Carl Harris de lijnen voor gastacteur Mario Van Peebles grondig reviseert. Mann stuurt dan weer een van zijn digitale camera’s weg naar het dak van een andere aanpalende torenflat, om de scène te filmen van een afgelegen, ongewoon perspectief. Dat effect mis je in vele bioscoopprenten. ‘Het is allemaal méér interactief, méér persoonlijk’, zegt Mann. Meer nog: je moet geen geld neertellen om de film te zien. Manns kleine filmpjes zijn gratis te bekijken op televisie.

© Newsweek/ Vertaling Gunter Van Assche

Door Marc Peyser

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content