DE KLOK ROND

Na acht seizoenen lang booswichten te hebben uitgeschakeld, geniet Jack Bauer van een welverdiende rust, in afwachting van de 24film. Nu de laatste reeks op dvd uitkomt, blikt producer en schrijver Howard Gordon in het verleden en de toekomst van de geheim agent. ‘Neen, ik heb geen spijt van die poema!’

00.00.01

Op 6 november 2001 maakt het tv-publiek in de VS kennis met Jack Bauer, een geheim agent die in dienst van CTU (Counter Terrorist Unit) het land moet beschermen tegen terroristen. Hij heeft meteen de handen vol met een nakende aanslag op de zwarte senator en presidentskandidaat David Palmer, zeker als de terroristen ook Bauers vrouw en dochter in het vizier nemen. En zeggen dat 24 eerst een romantisch drama over een huwelijk moest worden. ‘In het prille begin zou de reeks over de uren voor en na het jawoord gaan, de twijfels op het laatste moment, het feest, de eerste nacht, enzovoort’, zegt Howard Gordon. ‘Ergens denk ik dat dat toch niet zo goed gewerkt zou hebben. (lacht) Maar het realtime-concept lag wel meteen vast, en ik denk dat dat ook de belangrijkste erfenis is van de reeks. Dat idee was en is nog steeds revolutionair.’

Het eerste seizoen was meteen een schoolvoorbeeld van de bizarre relatie die 24 altijd heeft gehad met de actualiteit. De reeks over de gevaren van het internationale terrorisme werd bedacht voor de aanslagen van elf september, maar ging van start net erna – om die reden moest een beeld van een ontploffend vliegtuig uit de eerste aflevering geknipt worden. En de zwarte presidentskandidaat (en latere president) David Palmer leek verduiveld goed op ene Barack Obama, die pas in 2005 voor het eerst zijn neus aan het raam zou steken. ‘We stonden vaak zelf verbaasd van hoe de actualiteit ons een handje hielp’, lacht Gordon. ‘Maar in alle bescheidenheid: ik geloof dat geen enkele serie het eerste decennium van de 21e eeuw zo heeft weerspiegeld. Daarom ben ik er gerust in dat 24 over tien jaar nog bekeken zal worden.’

02.11.23

De ene spannende wending na de andere verrassende onthulling verzinnen, het weegt door. In zowat elk seizoen van 24 kwam er dan ook een moment – meestal zo ongeveer halverwege – dat het verhaal van de rails ging en de schrijvers even een uitstapje richting Absurdistan maakten. CTU-bazen die weggeroepen worden van een nakende crisis om hun mentaal instabiele dochter te troosten, Amerikaanse presidenten die net op tijd uit een coma ontwaken om een nucleaire oorlog af te wenden, een verkrachting die leidt tot geheugenverlies, het kon allemaal. ‘Er zitten een hoop momenten in de reeks waar je nu op terugkijkt en denkt: Heb ik dat echt zo geschreven?’, geeft Gordon toe. ‘Maar je moet wel rekening houden met de omstandigheden waarin we de reeks maakten. We zaten tijdens de opnames constant tegen de tijd te werken, en soms legt je verstand het dan af tegen je wanhoop.’

Het meest beruchte voorbeeld komt uit de elfde aflevering van seizoen twee, toen Jacks dochter Kim, die voor de verandering nog eens ontvoerd was, bij een bizarre ‘survivalist’ in de jungle belandde en daarna oog in oog kwam te staan met een poema. ‘Die wending staat ook bij mij boven aan de zwarte lijst’, aldus Gordon. ‘En het vreemde is: toen we het bedachten, waren we er allemaal enthousiast over. De poema was een soort metafoor voor het gevaar waarmee de personages moesten afrekenen, en dat vonden wij bijzonder goed gevonden (lacht). Als het twaalf uur ’s nachts is en je scenario moet ’s ochtends af zijn, dan kun je jezelf alles wijsmaken. Maar ik heb er geen spijt van, neen. Ik ben al lang blij dat er nooit iemand rond de schrijverstafel met buitenaardse wezens is komen aandraven (lacht).’

05.15.10

In het eerste seizoen sloeg 24 niet echt aan bij het publiek – ook al omdat kijkers na een paar afleveringen moeilijk konden instappen – en na afloop hing het voortbestaan aan een zijden draadje. De redding kwam er in de vorm van de dvd-box: 24 was de eerste serie die met succes het toen nog redelijk nieuwe medium gebruikte om een nieuw seizoen te promoten, en bij de start van het tweede seizoen lagen de cijfers een stuk hoger. De schrijvers slaagden er ook in om sterke verhalen te blijven verzinnen, met als hoogtepunt het vijfde seizoen, een bijna perfecte jaargang en de enige die bekroond werd met een Emmy voor ‘Beste Dramareeks’. ‘Een favoriet seizoen kiezen is moeilijk’, zegt Gordon. ‘Maar als je Jack Bauer-gewijs een pistool tegen mijn hoofd zou zetten, dan zou ik ook voor het vijfde gaan. Op het einde van reeks 4 hadden we het gevoel dat alle mogelijke verhalen uitgeput waren, en eigenlijk wilden we er toen een punt achter zetten. Dat de vijfde serie zo uitdraaide, is een klein mirakel.’

Samen met het succes kwam ook de kritiek: de reeks werd aangezien voor propaganda voor de ‘war on terror’ van George Bush, en de manier waarop Jack Bauer terreurverdachten martelde – en vooral het feit dat hij zo resultaten boekte – zou de Amerikaanse soldaten in bijvoorbeeld Irak op verkeerde gedachten hebben gebracht. ‘Heel die controverse werd ongelooflijk overtrokken’, zegt Gordon nu. ‘Hebben wij als schrijvers ooit geloofd dat verdachten martelen rechtvaardig of zelfs nuttig is? Natuurlijk niet. Maar leveren dergelijke praktijken goede televisie op? Absoluut. En dat was het enige waar wij aan dachten. Wij wilden heus geen politiek statement maken.’

11.59.59

Na het vijfde seizoen gingen het niveau én de populariteit van 24 omlaag. Toen begin dit jaar het nieuws kwam dat de achtste reeks de laatste zou worden, keek niemand verbaasd op. Voor Gordon zelf kwam het einde ook als een verlossing. ‘De laatste draaidag was heel ontroerend, maar tegelijk voelde ik me opgelucht. De druk in de afgelopen jaren was intens en onophoudelijk, en veel langer had ik het niet meer aangekund.’ Zonder veel te verklappen over hoe 24 precies afloopt, kunnen we wel zeggen dat Jack Bauer geen happy end heeft gekregen. ‘We hebben lang gediscussieerd’, zegt Gordon, ‘maar over één ding waren we het allemaal eens: de finale moest donker zijn. Iets anders was oneerlijk geweest gezien alles wat Bauer de afgelopen jaren gedaan en meegemaakt heeft. Aan de basis van 24 lag een erg filosofische vraag: Hoe trek je ten strijde tegen het kwade zonder er zelf deel te gaan van uitmaken? Het einde moest daarbij aansluiten.’

De geheim agent laten sterven kon niet, want nog voor het laatste seizoen uitgezonden was, had men beslist dat er nog een film gemaakt zou worden. Al houdt Gordon vol dat het einde van de serie niet is aangepast om de overgang te vergemakkelijken. ‘Op het moment dat we de finale schreven, zaten de plannen voor een film nog in een beginstadium, dus hebben we er geen rekening mee gehouden. Ook nu nog staat het licht trouwens niet helemaal op groen: we zijn hard bezig aan een scenario, maar wanneer de opnames kunnen beginnen, ligt nog niet vast. Ik kan echter wel al vertellen dat de film niet in real time zal verlopen: het verhaal speelt zich af over één dag, maar we comprimeren het tot twee uur.’

24 – SEIZOEN 8.

Uit op 1/12 (20th Century Fox). Er verschijnt ook een verzamelbox met alle seizoenen.

Win één keer de eerste zeven seizoenen van 24. Zie pagina 6.

TRAKTEERT OP KNACKFOCUS.BE

DOOR STEFAAN WERBROUCK

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content