ANGSTAANJAGEND HELDER. OORLOGSVERSLAGGEVER ROBERT FISK boeit 1400 pagina’s lang met zijn kritische kijk op de geschiedenis van het midden-oosten.

Robert Fisk

OORSPRONKELIJKE TITEL: THE GREAT WAR FOR CIVILISATION: THE CONQUEST OF THE MIDDLE EAST

Ambo Anthos, 1437 blz., euro 39,95

De grote beschavingsoorlog: de verovering van het Midden-Oosten

De Brit Robert Fisk is een van de meest tegendraadse en kritische journalisten van onze tijd. De man is doctor in de politieke wetenschappen en verblijft al meer dan 25 jaar in het Midden-Oosten, waarvan de meeste tijd als oorlogscorrespondent voor de Britse krant The Independent. Fisk is de meest bekroonde oorlogsverslaggever uit de geschiedenis, maar tegelijk ook de meest gehate. Toen Saddam in de jaren ’80 gifgas gebruikte tegen Iraniërs en Koerden en Fisk ons daarop attent maakte, kreeg hij van de Britse regering te horen dat hij moest zwijgen, want dat ‘wij’ samen met de Amerikanen aan de kant van Saddam stonden. Toen hij de vuile was van de Israëli’s in Libanon of Palestina buitenhing, ontstond er in onze cultuur van verlichting en denkvrijheid een pro-joodse heksenjacht op ‘de nazi Fisk’. De dementie zette zich over op acteur Malkovich, die publiekelijk verkondigde dat hij zin had om Robert Fisk neer te knallen.

Met De grote beschavingsoorlog is Fisk aan zijn vierde boek toe. Hij werkte er maar liefst zestien jaar aan, en dat leidde tot een kanjer van meer dan 1400 pagina’s, maar vooral tot een steengoed historisch-journalistiek werk. Fisk brengt een erg kritische analyse van de manier waarop de geschiedenis van het Midden-Oosten is gevormd door de bemoeienissen van de Verenigde Staten en andere supermachten, met de oorlog in Irak als het meest recente tragische voorbeeld.Het lot van miljoenen burgers werd op die manier bezegeld door krachten waar ze niet tegen opgewassen waren.

Fisk toont zich in dit boek eens te meer geen hoteljournalist, saloncommentator of tv-keuvelaar, maar een ooggetuige die vanop de eerste rij cruciale historische momenten heeft beleefd. Op de bladzijden van zijn boek komen ayatollah Khomeini, Saddam Hussein, Ariel Sharon en Osama bin Laden tot leven – stuk voor stuk figuren die Fisk persoonlijk heeft ontmoet; met Osama bin Laden bracht hij zelfs een nacht in een tentenkamp door. De grote beschavingsoorlog is ook een boeiend verslag over het leven van oorlogsjournalisten en de hachelijke omstandigheden waarin ze hun job moeten doen. Wie Fisks nieuwste boek heeft gelezen, ziet de gebeurtenissen in het Midden-Oosten na 11 september vanuit een ander, angstaanjagend helder perspectief.

Hans Comijn