‘DE BESTE VERHALEN WORDEN VANDAAG OP TV VERTELD’

JOHN TURTURRO in THE NIGHT OF: advocaat met voeteczeem.

Als er één serie is die ons in de zomermaanden van de festivalpodia kan weghouden, is het wel The Night Of. De HBO-miniserie over een jongeman die wordt beschuldigd van een moord die hij ogenschijnlijk niet heeft gepleegd, komt uit de koker van Steven Zaillian, de sterscenarist van onder meer Schindler’s List en Gangs of New York, en is met voorsprong het meest grimmige en intrigerende dat HBO de jongste tijd heeft voortgebracht.

De nacht waarnaar de titel verwijst, is die waarin de brave New Yorkse student Nasir ‘Nas’ Khan, (gespeeld door de Brits-Pakistaanse rapper-acteur Riz Ahmed) de taxi van zijn vader steelt en van Queens naar Manhattan rijdt om onderweg naar een feestje een mooie jongedame op te pikken. De grootste vergissing van zijn leven, zo blijkt. Na een vrijpartij in haar appartement ontwaakt hij uit zijn roes van tequila en pillen, en treft hij haar levenloze, zwaar verminkte lichaam aan. De politie ziet hem uiteraard als de hoofdverdachte, maar hij is compleet radeloos en verstard, en herinnert zich niets. Door zijn uiterlijk en achtergrond – hij is de zoon van Pakistaanse immigranten – wordt zijn situatie alleen maar benarder.

The Night Of, gebaseerd op de BBC-serie Criminal Justice, is meer dan een doorslagje van Law & Order. De achtdelige minireeks zegt ook iets over de chaos in en het falen van het Amerikaanse rechtssysteem, een wereld waarin willekeur de regel is, de waarheid een vervelende bijzaak en de kleur van je huid al te vaak bepalend voor de procesgang. Steven Zaillian, de veelgeprezen scenarist van onder meer Schindler’s List, Gangs of New York en American Gangster, maakte een whodunit die barst van de authenticiteit en die je bijwijlen naar adem doet happen. De serie neemt je mee op een rollercoaster door politiekantoren en gerechtsgebouwen, met als eindstation de hel van Rikers Island, de beruchte New Yorkse gevangenis waar de zware jongens op hun vonnis wachten.

Zaillian werd tijdens het schrijfproces bijgestaan door Richard Price, de misdaadauteur die we nog kennen van die andere legendarische HBO-serie: The Wire. Dé aantrekkingspool van The Night Of is echter John Turturro als Jack Stone, de cynische advocaat met voeteczeem die Nas moet verdedigen. Die rol was oorspronkelijk voor wijlen James Gandolfini. De pilootaflevering van The Night Of was zelfs al ingeblikt toen hij in 2013 stierf. Het zou zijn eerste reeks voor HBO worden sinds The Sopranos. Nu staat hij op de aftiteling vermeld als ‘producent’.

‘James en John Turturro waren goed bevriend’, aldus Zaillian. ‘Na zijn dood werd de toekomst van The Night Of plots onzeker. Een paar maanden later pikte HBO het project weer op. Ik zou aanvankelijk enkel de pilootaflevering regisseren en me daarna niet verder bemoeien. Maar uiteindelijk heb ik zeven van de acht afleveringen geregisseerd.’

Voor James Gandolfini was The Night Of een passieproject. Zou de serie er anders hebben uitgezien met hem in de rol van de advocaat?

STEVEN ZAILLIAN: Dat is moeilijk te zeggen.Zijn aandeel in de pilootaflevering was klein, want Stone verschijnt pas op het einde van de eerste episode. Hij is dus maar één dag op de set geweest. Hoe graag ik Gandolfini er ook bij had gehad, en hoe geweldig ik hem ook vond, het is uiteindelijk John Turturro die zich de rolheefteigen gemaakt.

Hoe was Gandolfini op de set?

ZAILLIAN: Hij bracht voor iedereen cake en sushi mee. Iedereen hield van hem omdat hij zo genereus was. Er doet een verhaal de ronde dat hij zijn contract voor The Sopranos weigerde te verlengen – hij eiste dat eerst de ploeg die de belichting deed loonsverhoging zou krijgen. We missen hem enorm.

De pilootaflevering is ronduit onheilspellend. Er hangt constant dreiging in de lucht, ook al gebeurt er nauwelijks iets.

ZAILLIAN: (lacht)We dachten: als wíj die spanning al voelen, dan voelt de kijker die waarschijnlijk ook.Er zit bijvoorbeeld heel weinig muziek in die eerste aflevering.Ik had eerst wel muziek voorzien, maar ik heb die eruit gehaald en in de plaats coole geluidseffecten toegevoegd.

The Night Of is heel cinematografisch, met veel aandacht voor details en grauw realisme. Hier en daar zijn zelfs invloeden van New Yorkse cineasten als Martin Scorsese, Woody Allen en Sidney Lumet te herkennen. Hoe belangrijk was het om de serie in New York te situeren?

ZAILLIAN: Filmen in een andere stad, bijvoorbeeld in LA, is nooit een optie geweest. Het was New York of het was niet, en daar ben ik blij om. Er zijn al ontelbare films in New York gemaakt, en toch bevat The Night Of geen enkel shot dat ik al eens eerder in een film heb gezien. Er is nooit een tekort aan tot de verbeelding sprekende locaties in New York. We hadden makkelijk de goedkoopste piste kunnen nemen – alle scènes inblikken in een studio – , maar dat bleek niet nodig. Bovendien zijn bijna alle acteurs afkomstig uit de Big Apple, wat het voor hen alleen maar comfortabeler maakte.

Je hebt The Night Of benaderd als een lange film. Is televisie ondertussen een noodzaak geworden voor een filmmaker, en is ‘volwassen drama voor de bioscoop’ een uitstervend genre?

ZAILLIAN: Ja. Het filmlandschap is veranderd. Een grote studio maakte twintig jaar geleden 25 films per jaar, nu nog maar vijf. Zo drastisch en zo dramatisch is het. En de films die ze wél maken, zijn vaak peperdure prenten of sequels. Niet het soort films dat ik gewoon ben om te maken. Dus ja, televisie is waar je nu naartoe gaat om de verhalen te vertellen die je wilt vertellen. Bovendien is het een scenaristenmedium. Veel gereputeerde cineasten regisseren een pilootaflevering en halen er daarna hun handen vanaf. Als scenarist ben ik meer dan zij geïnteresseerd in het hele verhaal, in de opbouw, de plotwendingen, de details. Al zijn er natuurlijk uitzonderingen: Steven Soderbergh en Cary Fukunaga regisseerden complete reeksen van respectievelijk The Knick en True Detective.

Je zult de cinema toch niet opgeven?

ZAILLIAN: Waarom zou ik? Maar als ik verhalen vind die beter verteld kunnen worden op het kleine scherm dan op het grote, dan kies ik uiteraard voor het kleine. (lacht)

Hoe zit het met de The Irishman, het maffiadrama van Martin Scorsese, waar jij als scenarist zou aan meewerken?

ZAILLIAN: Daar kan ik je niet veel over vertellen, afgezien van het feit dat de film – hopelijk – volgend jaar gedraaid wordt. (lacht)

Wat mogen we verwachten? Het nieuwe Goodfellas?

ZAILLIAN: Het is alleszins hetzelfde genre, maar het wordt een compleet ander verhaal, weliswaar met dezelfde acteurs. Een beetje zoals je Casino in zekere zin ook al kon beschouwen als een vervolg van Goodfellas. Eén ding is nu al zeker: het wordt fantastisch!

THE NIGHT OF

Nu te zien op Telenet Play More.

Door Andreas Ilegems

‘James Gandolfini bracht op de set voor iedereen cake en sushi mee. Iedereen mist hem enorm.’ Steven Zaillian

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content