CRUISING ***
Maandag 9/7, 22.45 – Arte. William Friedkin, VS-D 1980
Eén ding kun je met zekerheid zeggen van William Friedkin: dat hij niet de meest geprezen filmauteur is van de gouden Hollywoodgeneratie van Coppola, Scorsese en De Palma. Met even ontregelende als brutale thrillers als Bug (2006) en Killer Joe (2011) laat Friedkin nochtans zien dat hij een regisseur is die risico’s blijft nemen en de controverse niet schuwt.
Dat deed de maker van vernieuwende genrefilms als The French Connection, The Exorcist en To Live and Die in LA ook toen hij Cruising draaide, een van de eerste Hollywoodfilms gesitueerd in het New Yorkse homoseksuele sm-milieu. Friedkin kreeg op de set af te rekenen met protestacties van homoactivisten. Ze vonden dat de film een negatief beeld van de homowereld ophing en vonden de opnames in de lederen bars van Greenwich Village pure voyeuristische exploitatie. Wat wil je, als filmster Al Pacino een ambitieuze politieagent speelt die undercover gaat in dat milieu om een reeks gruwelijke moorden op homo’s op te lossen?
Friedkin kijkt wel degelijk onbeschaamd en voyeuristisch intens naar dat universum van sm-clubs, een duistere subcultuur waar ruige mannen in jockstraps elkaar beloeren, betasten en fistfucken. Voor wie niet blind is: deze hyperrealistisch gefilmde donkere kroniek overstijgt die exploitatiecontroverse. Zoals in veel van zijn films roept Friedkin een verontrustend claustrofobisch klimaat op om het onderwerp te exploreren dat hem het meest boeit: waanzin. Door te infiltreren in dat duistere sadomasochistische milieu ontdekt de detective, een overigens opvallend ingetogen Pacino, zijn eigen angsten en ambivalente verlangens. Friedkin suggereert dat in een soms vervreemdende documentaire stijl en met veel gevoel voor ambiguïteit, terwijl we ook het politieonderzoek blijven volgen. Het zorgde dat Cruising bij de release door de kritiek neergesabeld werd als arbitrair en belachelijk.
Dit misdaaddrama is overigens gebaseerd op waargebeurde feiten. Friedkin kreeg onder andere feedback van Randy Jurgensen (die in de film detective Lefransky speelt), een New Yorkse rechercheur die undercover in de homoscene ging en daar niet onveranderd uitkwam. Jurgensen bevestigde trouwens dat de onvergetelijke scène waarin een monumentale flik in lederen string en met cowboyhoed een verdachte intimideert en afranselt hoegenaamd niet verzonnen is.
(L.J.)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier