Rode Ducati’s en Rode Brigades, in haar nieuwe roman De vlammenwerpers zoekt Rachel Kushner de rode toerentallen op en vermengt ze kunst en terrorisme, liefde en verdriet tot een wervelend relaas over een jonge vrouw die zichzelf achternaraast.
Snelheid! Daar is Reno naar op zoek. Niet zozeer voor de kick, hoewel ze zonder angst meedingt naar snelheidsrecords op de hete zoutvlaktes van Nevada, maar vooral omdat haar persoonlijke leven stil lijkt te staan. Haar Italiaanse motor, een vintage Valera (ten tijde van de aankoop, de jaren zeventig, uniek in de VS), zal doorheen haar avonturen haar enige trouwe partner blijken. Onze protagonist, door haar vrienden gemakshalve naar haar geboortestad Reno vernoemd, weet niet goed wat ze met haar bestaan aan moet. Tijdens de openingspagina’s van De vlammenwerpers raast ze over een highway naar een zoveelste snelheidsconcours, maar naast een nieuw record spookt ook de kunst door haar hoofd. Ze is gefascineerd door land art, waarbij kunstenaars ingrijpen in het landschap, en zelf heeft ze een vaag idee om haar rijspoor in beeld te brengen, een getuigenis van haar snelheid, vaag en anoniem bijna, even vergankelijk als de afdruk die een skiër in de sneeuw achterlaat.
Reno gunt zichzelf geen rust, stilstaan is uit den boze. Op de vlucht voor haar verleden, voor alle foute mannen die ze in haar leven heeft verzameld als dode insecten op haar windscherm. Vooral Sandro Valera krijgt ze niet uit haar hoofd. Jawel, van de Valera-familie, erfgenamen van een motorimperium, belast met een fout oorlogsverleden, puissant rijk en gierig tegelijk, een familie die zich in Italië achter hoge villamuren verschanst, ver weg van de sociale onlusten die het plebs de straat opjagen, een familie waaraan ook Sandro dolgraag wil ontsnappen. In Amerika speelt de erflast hem minder parten; Sandro kan ongestoord de bohemien-kunstenaar uithangen, de mysterieuze dark stranger die Reno om zijn vinger windt. Hij introduceert zijn nieuwe vlam in het kunstenaarsmilieu, waar aanstellers nauwelijks van performanceartiesten te onderscheiden zijn. En kunstenaars nauwelijks van terroristen: in ware Fight Club-stijl tast de jonge garde de grenzen tussen kunst en geweld af, tussen grap en leed, avant-garde en revolutie.
Maar dat is klein bier vergeleken met wat Reno overkomt tijdens een obligaat schoonfamiliebezoek in Italië. Voor ze het goed en wel beseft, loopt ze mee in een linkse betoging, suizen molotovcocktails door de lucht, fluiten de kogels haar om de oren. Het snelle leven ligt binnen handbereik, net als de dood en de liefde, maar hoezeer Reno ook klauwt, het glipt haar telkens tussen de vingers door. Om haar heen stormt het, in haar hoofd blijft het stil.
Rachel Kushner, die in eigen land met De vlammenwerpers meedong naar de National Book Award, gunt haar hoofdpersonage nogal wat vertelvrijheid. De prachtige verhalen die Reno ontmoet – de kunstenaars blijken vooral mythische leugenaars – wervelen in de roman door elkaar heen, niet beteugeld door veel structuur en orde. Daarmee bereikt Kushner een natuurlijke verteltoon, maar vergt ze van haar lezers ook een blinde overgave: je zit achter op de motor en moet meebuigen in de bochten. Doch met plezier, want op de geforceerde Sandro-epiloog na, slokt De vlammenwerpers je helemaal op. Goed vasthouden is de boodschap.
DE VLAMMENWERPERS ***
Rachel Kushner
Atlas Contact (originele titel: The Flamethrowers), 480 blz., ?21,99.
RODERIK SIX
CENTRALE ZIN Op sommige dingen, zoals het effect van de wind op de wolken, kon ik niet letten als ik met honderdzestig kilometer per uur over de snelweg vloog.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier