BRAK & BLACK

BRAK

Het Film Fest Gent klust dit jaar bij als antitoeristische dienst van België. Naast de ongure plekken in D’Ardennen en Problemski Hotel tonen ook Black van Adil El Arbi en Bilall Fallah en Brak van Laurent van Lancker de donkerste hoeken van het land. En van de menselijke ziel.

‘Locatie is alles. Dat bepaalt je film. Dat is je production value. Met je locaties kun je de film er tien keer duurder laten uitzien dan hij is.’ Aan het woord is regisseur Robin Pront, die in zijn langspeelfilmdebuut D’Ardennen niet alleen het gelijknamige stukje bosrijk België op zijn meest onheilspellends toont, maar ook Antwerpen van zijn meest groezelige kant laat zien. Buitenlandse sterren als Adrien Brody mogen dan al naar België afzakken voor de historische locaties die hier zomaar op straat liggen, onze eigen regisseurs brengen een heel andere couleur locale naar het grote scherm.

HET OLIJKSTE REGISSEURSDUO VAN België, Adil El Arbi en Bilall Fallah, nam zijn op de jeugdromans van Dirk Bracke gebaseerde Black op in de straten van Brussel, maar het is niet bepaald de Grote Markt die het meest in beeld komt. Zelf omschrijven ze de film wel eens als ‘een modern Romeo en Juliaverhaal in het getto van Brussel’. De acteurs en actrices werden van straat geplukt in dezelfde migrantenwijken waar de opnames plaatsvonden. Dat het er soms heftig toeging op de set vertelden El Arbi en Fallah deze zomer al aan Knack Focus: ‘Toen we in de Marollen draaiden, stonden er ineens twee gasten op de set die uit het niets met ons en de crew zijn beginnen te vechten. De decors waren kapotgestampt, Bilall heeft een fles water naar zijn kop gekregen. Fucked-up shit.’

Op een studioset gaat het er allicht iets rustiger toe, maar het resultaat van dat locatiefilmen loont de moeite. Brussel-Noord, de Marollen, de Matongéwijk, Molenbeek, Elsene… in Black is de grootstad donker en dreigend, zoals het hoort voor een urban thriller over rivaliserende straatbendes. Niet toevallig was de man achter de camera Robrecht Heyvaert, die ook director of photography was voor D’Ardennen en zijn opnamemateriaal al door de achterbuurten van Antwerpen sleepte. ‘Acteurs vormen uiteindelijk meestal maar een kwart van je beeld’, zegt de getalenteerde cameraman. ‘Drie vierde van je kader wordt gevuld met de locatie en in Black is Brussel in bijna elke scène in beeld. Scènes die ook in een woonkamer hadden kunnen plaatsvinden, deden we op de metro en scènes die in de badkamer of de keuken hadden gekund, filmden we op straat. Dat is niet altijd even makkelijk. Een treinstation of een metrostel is iets moeilijker te controleren dan een interieur. Er zijn storende geluiden en je kunt je licht of je camera ook niet altijd opstellen waar je wilt, maar je beeld is wel veel echter en gevulder, en dus interessanter.’

LAURENT VAN LANCKER ZOCHT HET VOOR zijn eerste lange fictiefilm niet in de grootstad maar wel in Vlaanderens bekendste ‘spookstad’, Doel. Brak speelt in het Noord-Europa van de nabije toekomst, waar het sociaaleconomische systeem geïmplodeerd is en inmiddels iedereen migrant is. Samen met schrijver Elvis Peeters, op wiens De ontelbaren de film gebaseerd is, vroeg Van Lancker zich af hoe we over migratie zouden denken als we zelf in het gammele schuitje zouden zitten. Om die realiteit vorm te geven, filmde Van Lancker niet enkel in de junglevan Calais en in de Brusselse Begijnhofkerk tijdens de ‘bezetting’ door Afghaanse asielzoekers, maar ook in Doel. ‘Een verloederd dorp aan zee’ heet dat in de synopsis van de film.

In tegenstelling tot Pront wilde Van Lancker zijn film er met de locaties niet duurder uit laten zien, maar net goedkoper. ‘Brak is een lowbudgetfilm,’ aldus Van Lancker, ‘en Doel is met zijn verloederde huizen de ideale locatie voor het nabijetoekomstbeeld dat wij wilden schetsen. Brak is geen Star Wars, wij noemen het graag antropologische sciencefiction. Ik heb een achtergrond in documentaire en vind het belangrijk dat alles er zo reëel mogelijk uitziet.’

Maar wie denkt dat het in de leeggelopen straten van Doel makkelijker filmen is dan in de dichtbevolkte quartiers van Brussel heeft het mis. ‘De huizen in Doel zijn eigendom van de haven en sinds een fotograaf er een dak op zijn hoofd gekregen heeft, staan er zware boetes op het betreden van de woningen. Wel mochten we drie straten afsluiten voor buitenopnames. Met honderd tenten en minstens evenveel figuranten van verschillende nationaliteiten ziet het er precies uit zoals de kampen die we inmiddels al te goed kennen.’

VAN DE GRAUWE STRATEN VAN BRUSSEL, Antwerpen en Doel tot de donkere wouden van de Ardennen. Of het veel dagjestoeristen zal opleveren valt te betwijfelen, maar het moge duidelijk zijn dat er onder de Belgische zon, hoe ver zij in deze films ook te zoeken is, meer te filmen valt dan het Brugse belfort of het Gentse Gravensteen.

BRAK

18/10 om 20.30 uur, 21/10 om 20 uur en 22/10 om 17.30 uur.

BLACK

19/10 om 19.30 uur.

DOOR SAM DE WILDE

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content