In Richard J. Lewis’ feelgooddrama Barney’s Version eist karakterkop Paul Giamatti eindelijk nog eens de hoofdrol op – met een Golden Globe als resultaat. Een gesprek over zijn innerlijke Jood en de liefde voor masturberen. ‘Behalve porno heb ik ongeveer alles gedaan.’
Een terugwijkende haarlijn, een pafferige kop, een bol buikje… Neen, met die karakteristieken schop je het in glamourland niet tot leading man. Geen wonder dus dat Paul Giamatti (44) lange tijd tot bijrolletjes als schlemiel of erger veroordeeld was. Maar: in de independentkomedies American Splendor (2003) en Sideways (2004) kwam hij eindelijk op het voorplan – en toonde hij meteen meer in zijn mars te hebben dan de gemiddelde Hollywoodhunk.
Sindsdien is Giamatti een van Tinseltowns meest gevraagde en veelzijdige karakterspelers, met rollen in Cinderella Man, The Illusionist, Lady in the Water, Shoot ‘em Up, Duplicity en de bekroonde HBO-serie John Adams als bekendste wapenfeiten. Die veelzijdigheid komt hem trouwens goed van pas in Barney’s Version, een adaptatie van Mordecai Richlers gelijknamige roman waarvoor de New Yorkse acteur in januari nog werd bekroond met een Golden Globe.
In die ruim dertig jaar omvattende tragikomische nepbiopic vertolkt Giamatti de rol van de Joodse tv-producent Barney Panofsky. Die blikt terug op een turbulent leven – met drie huwelijken, een excentrieke vader (Dustin Hoffman) en een moordmysterie als voornaamste pigmenten.
‘Ik heb het script in één ruk uitgelezen – wat me zelden overkomt’, vertelt Giamatti. ‘Het verhaal is grappig en droevig tegelijk, en ook Barney is heerlijk complex. Hij is een gefrustreerde romanticus, een mislukte huisvader, een onzekere megalomaan en een cynische idealist. Ik dacht meteen: dit zijn tien rollen in één. Dit móét ik doen.’
Kun je jezelf in Barney herkennen?
Paul Giamatti: Zeker. Hij bedoelt het goed, maar toch vinden veel mensen hem een klootzak. Ik ben er zeker van dat dat ook voor mij geldt. (Lacht) Plus: mijn vrouw is Joods, zodat ik zonder veel moeite mijn innerlijke Jood vond. Al ben ik zelf een Italiaanse atheïst – ik weet het: een rare combinatie.
Heb je nooit het gevoel getypecast te worden als de excentrieke neuroot?
Giamatti: Niet echt. Ik krijg meer en betere rollen dan tien jaar geleden. Ik moet zelfs films weigeren. De rol van neuroot ligt me nu eenmaal: zelf geef ik ook de voorkeur aan dat groteske en excentrieke.
Dustin Hoffman speelt je vader. Een leuke ervaring?
Giamatti: Een ramp. Hij steelt alle scènes. Probeer jij maar eens de sympathiekste en grappigste te zijn als je naast een klasbak als Dustin wordt gezet. Hij had Barney moeten spelen. Niet ik. Ik was allang tevreden geweest met een bijrol.
Ben je net als Hoffman een methodacteur?
Giamatti: Ik ben een freelance methodacteur. Ik bedoel: het hangt van de rol af. Toen ik in Cinderella Man een bokscoach speelde, zat ik constant in de gymzaal. Zelfs ’s nachts keek ik naar bokskampen. Als ik een bestaand persoon speel zoals John Adams (de tweede president van de VS; nvdr.) of Harvey Pekar (de stripauteur uit ‘American Splendor’; nvdr.), lees of bekijk ik alles wat ik over hem kan vinden. Ik neem mijn personages wel niet meer mee naar huis. Ik kan werk en privé beter scheiden dan vroeger – tot grote opluchting van mijn vrouw. Ze heeft al genoeg neuroten en psychopaten over de vloer gehad. (Lacht)
Ben je die kleurrijke bijrollen nooit beu?
Giamatti: Neen hoor. Vaak zijn bijrollen zelfs leuker, omdat de personages excentrieker zijn en je meer risico’s kunt nemen. Trouwens: een concurrent van George Clooney zal ik nooit worden. Zelfs de hoofdpersonages die ik speel, zijn uit de hand gelopen karakterrollen.
Je bent indertijd in het theater begonnen. Is dat nog steeds je grote liefde?
Giamatti: Moeilijke vraag. De voorbije zes jaar heb ik niet meer op de planken gestaan. Het leven van een theateracteur is een stuk lastiger dan dat van een filmacteur. Je moet audities aflopen, je wordt amper betaald en elke dag moet je tot het uiterste gaan. Maar: de voldoening is wel vaak groter en directer. Je hóórt het applaus, plus: er is meer samenhorigheid met je medespelers. Bij mijn eerste filmrol had ik het gevoel dat de camera een wig dreef tussen mezelf en de anderen. Het was alsof die een personage was dat niet in het stuk thuishoorde. Joe Pesci zei ooit: ‘Toneel spelen is masturberen voor anderen, acteren in film is masturberen voor jezelf.’ Dat vind ik een goede omschrijving. Waarvan ik het meeste houd? Ik houd van masturberen, punt. (Lacht)
Klopt het dat je ooit de voice-over voor Tiger Woods hebt gedaan in een spotje voor Nike.
Giamtti: Ik beken, maar toen wist ik nog niet wat zijn grote hobby was. (Grijnst) Ik was Tiger, de pratende golfclub. Het was een onnozel spotje, maar het betaalde geweldig. Ik heb nooit zonder werk gezeten omdat ik nooit kieskeurig ben geweest. Behalve porno heb ik ongeveer alles gedaan. Acteren is maar een job. Acteurs die enkel in stukken van Shakespeare willen spelen omdat ze hun integriteit niet willen schenden zijn verwaande kwasten. Wacht maar tot ze kinderen hebben. Sinds ik vader ben, ben ik nog pragmatischer geworden.
Je vader was professor en later decaan aan de universiteit van Yale. Had je geen academicus moeten worden?
Giamatti: Mijn ouders zullen dat wel verwacht hebben toen ik naar Yale ging om er Engels en drama te studeren, maar het was absoluut geen must. Ze hebben me altijd gesteund en me nooit iets opgedrongen. Zolang ik maar gelukkig was. Dat lijkt me een gezonde houding die ik als vader ook zelf graag aanneem. Zolang mijn zoon geen acteur wordt, vind ik alles prima. (Lacht)
BARNEY’S VERSION
Vanaf 16/3 in de bioscoop.
DOOR DAVE MESTDACH
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
