NAi by night Veelkleurig, transparant, kristalachtig en vooral fraai verlicht: het NAi presenteert betoverende nachtelijke architectuur.

Nederlands Architectuurinstituut, Museumpark 25 in Rotterdam, tot 6 mei. www.nai.nl

Een mooie tentoonstelling waar je ook iets van opsteekt: dat is wel het minste wat je kan zeggen over Architectuur van de Nacht. Het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) presenteert architectuur uit de 20e en 21e eeuw in een pikdonkere setting. Een vracht verlichte maquettes sorteert een oogstrelend, dramatisch effect en de levendige omkadering – een paar klankbanden, wat projecties en een parcours dat steeds spannender wordt – doet de rest.

Architectuur van de Nacht gaat over kunstlicht in en op gebouwen, en hoe dat aspect in de afgelopen eeuw evolueerde tot zelfs explodeerde. De tentoonstelling begint met een theatraal verlichte Eiffeltoren en cruiset dan chronologisch door de afgelopen eeuw. Zo tref je er het strakke maar bevallige Mies van der Rohe-paviljoen (1929) in Barcelona, een van de eerste gebouwen die door het gebruik van glas, beton en staal veel licht binnenlieten en ’s nachts nog meer kunstlicht naar buiten straalden. Vanaf de seventies wordt Architectuur van de Nacht extra meeslepend met de komst van de led ( light emitting diode), een technisch snufje waardoor de huid van een gebouw zelf een lichtbron kon worden. Rem Koolhaas maakte er gebruik van voor zijn – nooit uitgevoerde – plan voor het Art and Media Centre in Karlsruhe. Met behulp van leds kon men films op de gevel afspelen, waarmee meteen ook een concrete communicatie ontstond tussen de binnenkant van het museum en de omgeving.

In de laatste opstelling, gewijd aan deze tijd, flitst en straalt het dat het een aard heeft en draait het NAi op volle kracht. Zo vind je er meer over BIX of de verblindende gevelbekleding van het Kunsthaus in Graz. Op het orgaanachtige gebouw van de Londense architecten Cook en Fournier werden honderden neonlichten aangebracht die functioneren als pixels en bestuurd worden door één computer. De Berlijnse designers van realities:united zagen de gevel als een scherm waarop kunstprojecten kunnen worden gerealiseerd, wat momenteel ook ten uitvoer wordt gebracht door Cerith Wyn Evans. Ook het Belgische Lab-au is op post met Touch of de verpletterende interactieve gevelinstallatie die op de Brusselse Dexiatoren te zien was. En in een kamertje schitteren de glazen schijven die door het Amsterdamse UNStudio op de Galleria Department Store in Seoel werden aangebracht. Intens – je komt ogen te kort.

Els Fiers