De korte documentaires van 4×7 zijn op hun sterkst als de camera niet in de navel van de maker blijft hangen. In die zin was deze aflevering een pareltje.

woensdag 28/9, 21.10, Canvas ***

Het is de voorbije weken al een paar keer gebleken. De korte documentaires waarvan 4×7 er telkens vier toont, zijn op hun sterkst als de camera niet in de navel van de maker blijft hangen. In die zin was de aflevering van vorige week een pareltje. Er werd niet gemijmerd over private besognes of persoonlijke, trieste avonturen. Ingrid Schildermans, Karen Vazquez en Francis Vanhoutte keken liefdevol en geïntrigeerd mee over de schouders van mensen die ooit hun pad hadden gekruist en van wie de herinnering bleef nazinderen.

Schildermans vertelde op basis van amateurbeelden en foto’s die ze doorheen de jaren had gemaakt het verhaal van Jean en Laurent (foto). Jean, een vriend van haar, is een kunstschilder die in een rusthuis belandt en daar het leven van Laurent binnenstapt. Twee mannen die toevallig een kamer delen, worden elkaars vangnet in de wereld. Laurent is – in de woorden van Jean – ‘een wilde’, maar ook ‘een parel’. Hij is kort na zijn geboorte met een open rug achtergelaten in een vuilnisbak maar weigert zich gewonnen te geven. ‘Ik huil omdat ik wil slagen.’ Hij lacht als hij het zegt. Laurent is geen klager. Daarvoor heeft hij zijn leven lang al te hard gesparteld. En nu heeft hij een hand gevonden om vast te houden. Een hand die hij niet meer zal lossen, zo lang als hij en Jean leven.

Minstens even intrigerend was de tocht van Vazquez. Een dag liep zij mee in het spoor van een aanhanger van de Santa Muerte, de godsdienst van de dood. Mensen kwamen bij hem over de vloer om allerlei zegeningen en vloeken af te dwingen. Hij liet ze bidden terwijl hij witte duiven de strot oversneed of dennentakken in brand stak. Als medium oordeelde hij niet over wat mensen vroegen en wilden. ‘Ik ben niet goed of slecht. Ik sta er tussenin.’ Vazquez keek ook met zo’n afstandelijkheid naar hém. Ze regisseerde, kwam niet tussenbeide en zoemde op het juiste moment in.

Het moet gezegd: niet iedere maker bleef even prominent buiten beeld. Dirk Tieleman had een duidelijke boodschap te verkondigen, een boodschap over het dorp waar hij woont. Van boerendorp werd het slaapdorp en alles wat groen was, werd grijs van het beton. Keerbergen – en bij uitbreiding Vlaanderen – is een verhakkeld landschap, een grote verkaveling met her en der wat schaamgroen. Het punt dat Tieleman wilde maken, was duidelijk, maar over hoe hij dat nu het beste kon doen, twijfelde hij doorheen de hele documentaire. Op poëtische wijze? Tieleman knielde op een betonnen pad en mijmerde over de stevigheid van het materiaal. Anekdotisch? Tieleman parkeerde zijn fiets tegen het houten rek van de 93-jarige kunstschilder Gust Dierickx en vroeg hem en zijn hardhorige vrouw of Keerbergen erg veranderd was. Documentair? Tieleman spreidde een set oude postkaarten op tafel uit en bracht de verandering – van bos naar villawijk – in beeld. Ironisch? Tieleman las in de krant over een betonstop in 2050 en stond met zijn voeten in pas gegoten, nog natte beton. Het punt was gemaakt, maar als je zeven minuten hebt, kies je toch beter voor een klare lijn.

Zeven minuten, zo heeft 4×7 me de voorbije weken geleerd, kunnen lang duren en veel te kort zijn, ze kunnen verwarrend veel informatie bevatten en bitter weinig vertellen, ze kunnen ergerlijk saai zijn of enkel doen snakken naar meer. Het goede nieuws is: zelden laten ze je onverschillig. Al kan er volgende keer misschien een opschortende voorwaarde worden opgelegd. Blijf. Buiten. Beeld. Tenzij uw toegevoegde waarde onmiskenbaar is. Of uw navel even groot als een continent.

door Tine Hens

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content