‘wij zijn bijna grootgebracht in de Vooruit, en in Ons Huis op de Vrijdagmarkt.’ Een bejaarde dame in de eerste aflevering van 100 jaar Vooruit, een driedelige docureeks naar aanleiding van het eeuwfeest van de Gentse cultuurtempel, vatte mooi samen welke belangrijke rol het gebouw vroeger speelde. Vandaag is de Vooruit een van de vele plaatsen in het Gentse waar mensen komen om naar muziek te luisteren, koffie te drinken of een theaterstuk te bekijken, maar bij het begin van de 20e eeuw was het gebouw zowat de enige pleisterplaats voor de arbeiders en hun kinderen.
In 100 jaar Vooruit schetsen de makers van productiehuis De Raconteurs de rijke geschiedenis van het gebouw op de wijze van hun vorige programma’s – Meneer de burgemeester en Drie generaties. Door de getuigen van toen aan het woord te laten, en via hun anekdotes een tijdsbeeld naar voren te laten komen. In de eerste aflevering ging het zo onder meer over de eerste jaren van de Vooruit en over de jaren dertig, toen de feestzaal even moest dienen als opvangplaats voor weeskinderen uit de Spaanse burgeroorlog. De tweede aflevering focuste, na een heel kort stukje over het lot van de Vooruit tijdens en na WO II, op de manier waarop de verzuiling in de jaren veertig en vijftig de maatschappij vormgaf, toen zelfs postzegelverzamelaars en biljarters moesten kiezen tussen een socialistische en een katholieke vereniging, maar liet ook zien hoe die verzuiling langzaam is afgebrokkeld – en de gevolgen daarvan voor het Gentse gebouw.
Er werd met veel liefde en passie verteld, en je merkte dat de makers lang hadden gezocht naar de juiste getuigen – zoals de man die als weeskind uit Spanje in de Vooruit had staan wachten op zijn pleegouders, die nooit waren komen opdagen. Of de vrouw die vlak na WO II als een van de eersten in het huwelijk was getreden in de opnieuw geopende Vooruit, en die daar zoals zovelen na haar een oerklassiek Vlaams menu aan haar gasten had voorgeschoteld. Tomatensoep met balletjes, rosbief met wortelen en erwtjes en kroketten, en ijstaart als dessert. Onderhandelingsruimte over het eten was er niet, en eigenlijk ook niet over de locatie want ‘als je niet trouwde in de Vooruit, was je geen echte socialist’.
100 jaar Vooruit is dus historische verteltelevisie op haar best, al kun je het wel spijtig vinden dat de makers enkele meer sappige episodes uit de geschiedenis van het gebouw wel heel summier behandelen. En dan vooral de periode tijdens WO II toen de nazi’s die in Gent waren gelegerd hun intrek namen in de Vooruit en de zalen veranderden in ‘een varkensstal’, zoals een getuige het omschreef. Ook in meer metaforische zin, want blijkbaar deden enkele van de kleine hoekjes en kamertjes van het gebouw in die tijd dienst als vertrekken van vertier waar de prostitutie welig tierde. Het was een verhaal dat misschien toch meer verdiende dan een korte passage voor de begintitels van de tweede aflevering.
Elke dinsdag, Canvas
Meer bedenkingen op www.knackfocus.be/testbeeld
DOOR STEFAAN WERBROUCK
100 JAAR VOORUIT IS HISTORISCHE VERTELTELEVISIE OP HAAR BEST, AL WERDEN ENKELE SAPPIGE EPISODES WEL HEEL SUMMIER BEHANDELD.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
