Walter Hill over zijn western ‘Dead for a Dollar’: ‘De grappen zijn geestig, de kogels echt’

© National
Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

Christoph Waltz en Willem Dafoe geven hun paarden de sporen in Dead for a Dollar, eindelijk nog eens een western van veteraan Walter Hill.

Viriele venten die met pistolen, zwepen en whisky weg weten, krakende saloondeuren, dampende paarden en glooiende prairies. Plus: een simpel verhaal waarin toch niet altijd duidelijk is wie the good, the bad and the ugly is. Dead for a Dollar heeft alles wat je van een deugdelijk ouderwetse western verwacht, maar Walter Hill heeft dan ook zijn sporen verdiend in het meest Amerikaanse én puur filmische genre van de zevende kunst. Hij stelde de Jesse James-mythe bij in The Long Riders (1980) en bracht een eresaluut aan de Apaches met Geronimo: An American Legend (1993). Hij castte Bruce Willis als Last Man Standing (1996) in zijn remake van de Kurosawa-klassieker Yojimbo en regisseerde de pilot van de klassieke westernserie Deadwood (2004). Onder andere.

‘Maar eigenlijk zijn al mijn films westerns’, aldus de Californische kolos die met The Warriors (1979) ook de ultieme gangmovie maakte, met 48 Hours (1982) de buddyactiekomedie uitvond en uit wiens koker die buitenaardse parasiet van sf-franchise Alien kwam gekropen. ‘Westerns hebben een elegante eenvoud die je toelaat om het over diepere dingen te hebben. Eer, wraak, rechtschapenheid… Verhalen over cowboys krijgen iets antieks en Bijbels, en dat is dankbaar terrein.’

In dat stoffige, wetteloze terrein speelt ook Dead for a Dollar, die Hill als vanouds maakte ‘met als motto: de grappen zijn geestig, maar de kogels echt. Omdat ik vrijblijvend geweld haat, blijkbaar een old-school attitude als je de actiefilms van nu bekijkt.’ Christoph Waltz zet de stetson van premiejager Max Borlund op, die de ‘ontvoerde’ echtgenote (Rachel Brosnahan) van een rijke bendeleider terug moet halen en daarbij paardendief Joe Cribbens (Willem Dafoe), die hij ooit nog in de bajes heeft gezwierd, tegen het lijf loopt. Alleen blijkt de dame in kwestie eigenlijk weggevlucht van haar brute echtgenoot (Hamish Linklater), en dat met de hulp van een zwarte veteraan (Brandon Scott) van de Burgeroorlog.

‘Dingen worden onverwacht complex’, legt Hill uit. ‘De premiejager lijkt een ordinaire huurling, maar wordt het morele kompas. De outlaw blijkt meer dan zomaar diens nemesis. Het gaat ook over misogynie en racisme in het Amerika van die tijd, waar blanke mannen de dienst uitmaken. Het zijn ook blanke mannen die de westernmythe in de cinema creëerden, en ik besef dat ik er daar een van ben. Alleen waren we ons daar in de sixties niet van bewust. Het was gewoon zo.’

In zijn gespierde carrière is mannelijkheid altijd een leidmotief geweest, met alle bloed, zweet en zelfs tranen van dien. Het leverde Hill – links van Clint Eastwood en rechts van Robert Aldrich – het predicaat van actiefilmer pur sang op, wat niet altijd in zijn voordeel speelde. ‘Het betekent dat je op de achterste parking van de studio staat geparkeerd. Je hoort nooit bij het officiële Hollywood. Ik ben altijd een outsider geweest, een huurling.’

Daar kwam verandering in toen Hill in de nineties voor prestigieuze Europese filmfestivals gevraagd begon te worden. ‘Plots noemden de Fransen mij een ‘auteur’’, grijnst hij. ‘Ik heb moeten opzoeken wat het betekende. Die erkenning dat je iets artistieks maakt, dat ook actiefilms gravitas kunnen hebben, doet deugd. Maar het heeft ook te maken met het feit dat het studiosysteem waaruit ik stam morsdood is.’

Laat u daarom niet misleiden door het Universal-logo bij het begin van Dead for a Dollar. ‘Universal heeft de film alleen opgekocht. We hebben het beperkte budget elders bijeengescharreld. Christoph en Willem werkten tegen een vriendentarief, omdat ze mijn werk mogen. Studio’s maken alleen nog superheldenfilms. En de rest is streaming. Ik klaag niet, evolutie is onvermijdelijk, maar ik ben blij dat ik geen rookie meer ben.’

Nochtans heeft Hill de hoogdagen van de western ook zelf niet meer meegemaakt. ‘Ik ben opgegroeid met John Ford, John Sturges, Raoul Walsh (respectievelijk de regisseur van Rio Grande, The Magnificent Seven en The Big Trail, de eerste film met John Wayne in een hoofdrol, nvdr.). Maar in de sixties raakte het publiek uitgekeken op het genre, omdat er te veel westerns waren. Men was ook de band met het landelijke Amerika verloren. Bioscopen moesten een jong stadspubliek bedienen, en dat is niet meer veranderd.’

Toch wil de western maar niet uitsterven. ‘Dankzij al die regisseurs en acteurs die er per se één willen maken. Het is een arena om je te meten met je voorgangers. Dead for a Dollar is ook een hommage. Aan Budd Boetticher. Weinig kennen die nog, en hij heeft in de fifties en sixties alleen B-films gemaakt, maar altijd degelijke en eerbare. Plus: hij was een vriendelijke, geestige vent. Als ze later zo over mij denken zal ik tevreden zijn.’

Een afscheid heeft Hill – over de tachtig inmiddels – nog niet in gedachten, al was het maar ‘omdat regisseurs niet met pensioen gaan, maar verdwijnen’. Er staan nog projecten op stapel, maar het zal van anderen afhangen – en van dodelijke dollars – of die ooit gerealiseerd worden. ‘Het doet me denken aan een anekdote die regisseur John Huston me ooit vertelde. Twee studiobonzen dolen al dagen door de woestijn wanneer ze plots een waterput vinden. De ene kreunt: “Water! Eindelijk water!” Waarop de ander: “Ja, water! Laat me er als eerste in pissen.” Dat vat de business wel zo’n beetje samen.’

Dead for a Dollar

Nu in Google Play en Rakuten TV en op dvd en blu-ray.

Walter Hill

Geboren op 10 januari 1940 in Long Beach.

Bekendste titels The Driver (1978), The Warriors (1979), The Long Riders (1980), Southern Comfort (1981), 48 Hours (1982), Last Man Standing (1996).

Draait de pilot van Deadwood (2004) en wint een Emmy met de westernminiserie Broken Trail (2007).

Schrijft het scenario van Alien (1979), de sf-franchise die hem steeds vermeldt als producent.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content