Waarom ook u scifiklassieker ‘Solaris’ moet hebben gezien

SOLARIS: poëtisch scifimeesterwerk.

Mis de nieuwe bioscooprelease van Solaris, de metafysische scifiklassieker van Andrej Tarkovski niet, want alleen op een groot scherm komt die tot zijn recht.

De Indiërs zijn onderweg naar de maan, de Chinezen willen de achterkant ervan koloniseren en straks boeken we bij Sunweb een all-in naar Saturnus. Over de zin en onzin van ruimtereizen maakte een Russische filmdichter een halve eeuw geleden een trage, mystieke film die deze week in onze bioscopen de concurrentie aangaat met Spider-Man: Far from Home: Solaris.

Wees niet bang dat u alleen in de zaal zult zitten, want vorige zomer was de re-release van Stalker, een film van diezelfde dichter, een groot succes. Volkomen terecht, want een film van Andrej Tarkovski is een ervaring. Lars von Trier noemt hem een god. Ook Béla Tarr, Claire Denis, Andrej Zvjagintsev, Lynne Ramsay en Alejandro González Iñarritu zijn fan. Ingmar Bergman was dat ook.

Tarkovski vond het niet prettig dat Solaris destijds een Russisch antwoord op 2001: A Space Odyssey werd genoemd, al moest hij dat vooral zichzelf aanwrijven na openlijke kritiek op de steriliteit van het ruimte-epos van Stanley Kubrick. De Sovjets die hem te elitair vonden beloofde hij een genrefilm gebaseerd op een boek van de Poolse scifischrijver Stanislaw Lem, maar de mystieke formalist deed uiteraard zijn zin. Voor hightech fantasietjes, ondraaglijke suspense en spektakel dat stijf staat van de special effects was men bij hem aan het verkeerde adres.

Tarkovski vond het niet prettig dat u003cemu003eSolarisu003c/emu003e destijds een Russisch antwoord op u003cemu003e 2001: A Space Odyssey u003c/emu003ewerd genoemd.

Tarkovski meende te weten wie de mens op het einde van zijn ruimtereis zal tegenkomen: zichzelf, een spiritueel wezen dat nog te veel mens is om de ruimte te veroveren. De psycholoog Kelvin (Donatas Banionis) wordt naar een claustrofobisch ruimtestation boven de oceanische planeet Solaris gestuurd om er de vreemde verschijnselen te onderzoeken die de bemanning plagen. Hij komt er zijn vrouw Hari (Natalja Bondartsjoek) tegen. Die benam zichzelf jaren eerder op aarde het leven, een wanhoopsdaad die Kevin met een schuldgevoel opzadelde. Hij stuurt Hari de ruimte in, maar ze verschijnt telkens opnieuw, zelfs na een nieuwe zelfdoding. Vermoedelijk is zijn geliefde een creatie van de intelligente oceanische planeet die doordringt tot het onderbewustzijn of het geweten van de mens. Herinneringen aan de aarde met haar prachtige natuur, herinneringen aan zijn jeugd, de kille realiteit van het ruimtestation, wensdromen en de onverwachte mogelijkheid om gevoelsmatig terug te gaan in de tijd en zaken te herbeleven vloeien samen.

Duizend vragen werpen zich op, terwijl de buitengewone cinematografische kracht van Tarkovski’s niet te classificeren poëtische object je meesleurt als een druppel water in een klaterend beekje.

Solaris

Andrej Tarkovski met Donatas Banionis, Natalja Bondartsjoek

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content