Thibaud Dooms, onze mens van het jaar: ‘De donkerte is een groot deel van wie ik ben’

Hij zette zichzelf dit jaar op de kaart met een even krachtige als fragiele vertolking in Skunk van Koen Mortier. Acteur Thibaud Dooms is onze Mens van het jaar. Wij stuurden hem naar de kleermaker.    

Skunk is een cinematografische klap in je gezicht. Een rauw, ongepolijst bravourestuk, dat een verhelderende inkijk biedt in de jeugdzorg, en in de karakteriële ravage die misbruik en verwaarlozing aanrichten.

Er wordt kamerbreed sterk geacteerd in Skunk, maar Dooms draagt de film met zijn frêle schouders. De manier waarop hij Liam neerzet, een kind in een disfunctioneel gezin aan de zelfkant van de samenleving, zindert lang na. Niets doet vermoeden dat Skunk pas Dooms’ tweede langspeelfilm is, en dat hij kortgeleden nog op school zat.

Wanneer wij hem in het Hasseltse filiaal van Café Costume de hand schudden, valt hij op met zijn charmante, zachtmoedige verschijning. Ze staat in schril contrast met zijn dreigende, onberekenbare personage in Skunk.
‘Ik kan niet lezen van de stress’, zegt Dooms amper hoorbaar, terwijl hij het juryverslag in zich opneemt. ‘Ik kan het niet vatten als ik de lijst met laureaten zie. Stromae. Charlotte Adigéry. Lukas Dhont. Maar natuurlijk ontroert het mij als mijn werk erkend wordt. Ik voel mij gesteund.’

Hoe kijk je zelf terug op jouw 2024?

Thibaud Dooms: Ik zie niets dan positieve ervaringen, maar toch heb ik de euforie nooit helemaal toegelaten. (lachje) Ik wil niet meteen de therapeutische toer opgaan, maar ik vind erkenning iets heel eenzaams. Er zat veel tijd tussen de opnames en de release van Skunk. Ik heb een tijd in het ijle geleefd, wachtend op de respons. Toen waren de reacties er plots, ze waren overweldigend, maar dat fantastische gevoel ebde snel weer weg. De momenten van gelukzaligheid zijn vluchtig, ongrijpbaar.  

Jouw topjaar begon eigenlijk al vorig jaar. Op 15 december maakte de organisatie van het filmfestival van Berlijn bekend dat je een van hun Shooting Stars van 2024 zou zijn.

Dooms: Ik was toen met Jan Decorte en Sigrid Vinks in Münster, waar we de theatervoorstelling God speelden. We logeerden in een poepchic hotel, op zich al surreëel, en ik zat alleen in mijn kamer. Ik zou via Zoom mediatraining krijgen, maar dat was opgezet spel: plots kwamen er allemaal mensen in beeld en zeiden ze dat ik gekozen was.

Fantastisch moment, toch?

Dooms: Ja, maar opnieuw ging ik zelf op de rem staan. Ik wist dat aan de prijs een programma verbonden is: vier dagen lang zou ik mensen uit de business ontmoeten. Ik wilde daar zo goed mogelijk voor de dag komen, en ben me obsessief beginnen voor te bereiden. Ik heb alles opgezocht over iedereen die de prijs al gekregen heeft. Absolute grootheden als Daniel Craig en Rachel Weisz. Recenter hebben Franz Rogowski en Bill Skarsgård gewonnen, maar ook Matteo Simoni en Matthias Schoenaerts. De bekendmaking was een moment van grote vreugde, maar ook een appel: ik moet ready zijn.  

Skunk was in november al in wereldpremière gegaan in Tallinn. Het Belgische publiek moest wachten tot het filmfestival van Oostende, eind januari.

Dooms: Een geweldige ervaring. Omdat ik in de jury zat, was ik een hele week in Oostende. Daphne Agten was daar ook, voor de première van Holy Rosita. We gingen samen ontbijten, en zij stelde mij gerust: probeer ook plezier te hebben. Ik was ondergedompeld in cinema, ik zat in een goede headspace toen de première plaatsvond. Ik was blij met de ontvangst, we hebben een lang applaus gekregen, maar ik was vooral blij om Koen en de rest van de cast terug te zien. Nadien zijn we naar muziekcafé Lafayette getrokken. Mijn ouders waren er ook bij, het was leuk om hen zo blij te zien. Eigenlijk ging het mij minder om de film dan om het samenzijn, die avond.

○ ○ ○

Klopt het dat je de eerste casting aan je voorbij liet gaan?

Dooms: Ik heb niet gereageerd op de eerste oproep, want ik dacht dat ik geen kans maakte. Maar ik zat toen nog op school in Amsterdam, en daar was het motto: doe auditie voor alles, zelfs als ze een man van veertig zoeken. Bij de tweede oproep dacht ik: oké. Ik heb me gesmeten. Ik wilde er zo slecht mogelijk uitzien. Mijn haar was vettig, ik had in die tijd last van puistjes. Mijn kleren stonken, er zat modder onder mijn nagels. Als ik me daar als mezelf had gepresenteerd, had ik de rol nooit gekregen.

Koen zei me dat je er eigenlijk nog te cool uitzag.

Dooms: (lacht) Als hij dat zegt…

Je lange haren moesten eraf.

Dooms: Een gigantisch moment, want ik heb altijd lang haar gehad. Ik was dat weekend met mijn ouders aan zee. Ik was blij om weg te zijn uit de stad, maar ook gespannen, omdat ik wachtte op een bericht van Koen. ’s Avonds stuurde hij, heel droog: ‘Ben je bereid om je haar af te scheren?’ Ik heb die avond nog de making off van The Girl with the Dragon Tattoo gezien, waarin Rooney Mara zich liet piercen en haar wenkbrauwen liet epileren. Oké, heb ik geantwoord, en ik heb een scheerapparaat gezocht.

Wat een toewijding. Heeft dat de doorslag gegeven?

Dooms: Koen vond mijn look goed, met mijn grote ogen, maar misschien was die scheerbeurt het ultieme bewijs van lef.

Op 15 februari ging de Berlinale van start. Met jou, als een van de Shooting Stars, als eregast. 

Dooms: We waren met tien, en zoals gewoonlijk heb ik de negen andere obsessief geresearcht. Als ik iemand voor het eerst ontmoet, weet ik heel vaak alles over die persoon. (lacht) Sommigen hadden een langer trackrecord dan ik. Suzy Bemba had al in Poor Things gespeeld, met Emma fucking Stone. Anderen hadden een deal met Gucci. Allemaal leuk en spannend om mee te maken, maar het was ook hard werk, en soms ongemakkelijk. We reden met de taxi van het ene feestje naar het andere. Een foto, en hop, weer in de taxi, naar een castingmoment. Het waren vier intensieve dagen, die ik op adrenaline heb overleefd. Probeer ervan te genieten, zeiden mensen, maar dat was moeilijk: ik moest mijn meest kwetsbare jeugddroom – een internationale carrière als acteur – zien te realiseren.

Was Berlijn wat je ervan verwacht had?

Dooms: Het was … euhm… onpersoonlijker dan ik gedacht had. De ontmoetingen volgen elkaar in hoog tempo op, ze zijn kort en heel praktisch. Wie ben je? Welke talen spreek je? En heb je een foto? Je krijgt twee minuten om je voor te stellen, dan luidt iemand een koebel en word je weggevoerd, als vee.

Jij had de andere Shooting Stars geresearcht. Hadden zij Skunk gezien?

Dooms: Ja, en ze waren onder de indruk van mijn vertolking. En vooral van de transformatie. Ik sta heel ver af van mijn personage.

Liam groeit op bij twee gewelddadige ouders, die hem emotioneel en fysiek misbruiken.

Dooms: Klopt, en ik ben in een heel warm gezin opgegroeid. Ik woon nu weer thuis, en merk hoezeer ik mijn ouders gemist heb toen ik op internaat zat, en in Amsterdam woonde. Ik zie hen elke dag liever. Ik duw hen niet meer weg, zoals vroeger. Ik heb lang gedacht dat ik het goed kon, alleen zijn. Nu weet ik dat eenzaamheid mij gek maakt. Mijn ouders kunnen mij zo (vingerknip) uit mijn donkerte halen. Want het is niet omdat ik in betere omstandigheden ben opgegroeid dan Liam, dat ik altijd vrolijk rondloop. Er zit veel pijn, verdriet en woede in mij verstopt.

Heb je die gevoelens omgewoeld om de rol in te vullen?

Dooms: (knikt) Ik ben een acteur, ik speel. Maar de pijn van Liam loopt parallel met de pijn die ik soms voel. Er zit somberte in mij, en die is een groot deel van wie ik ben. Als kind was ik zorgeloos, maar rond mijn tiende had ik een eerste inzinking. Ik stelde mezelf allerlei vragen over het leven en de wereld. Toen heb ik voor het eerst depressieve gevoelens ervaren. Sindsdien gaat het met pieken en dalen. Ik kan heel zwaarmoedig zijn, en soms slaat dat om in pure paniek, in angst.

Wat is het voorwerp van die angst?

Dooms: Het is vaak ongrijpbaar, existentieel, maar soms is er een concrete aanleiding. Aan het einde van de middelbare school heb ik auditie gedaan bij bijna elke toneelschool in Nederland en Vlaanderen. De schrik sloeg mij om het hart: gaan ze mij goed genoeg vinden? Ik was bang dat ik nooit zou kunnen doen wat ik zo graag wilde. Dat vrat aan mij, ik raakte verstrikt in ongezonde denkpatronen, sliep amper en at niet. Ik zat toen op internaat: na de les trok ik me terug in mijn kamer. Daardoor kon dat blijven duren. Als ik thuis had gewoond, hadden mijn ouders meteen gezien dat er iets scheelde, ze hadden me dooreengeschud. (denkt na) Maar die donkerte in mij is ook een voedende kracht. Zonder die frustratie en dat verdriet had ik de rol van Liam niet in mij gehad.

Koen Mortier en Natali Broods waren onder de indruk van je intense acteerprestatie. Ze brachten allebei een cruciale scène ter sprake: het moment waarop Liam, die tot dan toe vooral had gezwegen, breekt.

Dooms: We hadden op voorhand gezegd dat die scène de moeilijkste was. Zoals je zegt: eerst incasseert Liam vooral – tot dan speelde ik vooral met mijn ogen – maar in die scène barst hij uit en wordt taal plots heel belangrijk. Die kanteling moest heel echt en geloofwaardig zijn. Ik voelde dus wel wat spanning, maar de eerste take was meteen raak. Ik weet niet waar ik de kracht heb gehaald, maar ik zat er recht op, ik was supercontent. Dan kwam Koen bij mij, lijkbleek, ik had hem nog nooit zo stil horen praten: ‘Euhm… Het beeld was niet scherp. Denk je dat je nog ’s kunt?’ Dat meen je niet, dacht ik. Maar ik zei: I guess so.

Die tweede take greep even hard naar de keel.

Dooms: Het is de scène waarop ik het meest trots ben. Je zíét de pijn van Liam. De tranen en het snot stromen over mijn gezicht. Het was echt. En toch ben ik er zelf niet beschadigd uitgekomen.

Wat bedoel je? Dat je door pijn te spelen jezelf pijn kunt doen?

Dooms: Daar ben ik van overtuigd. Er is een scène waar ik op de rand van het dak sta. Het is niet raar dat er dan bepaalde ideeën en gevoelens in je kop kruipen, en dat die daar blijven. Om mijn personage de nodige intensiteit te geven, keer ik terug naar de zwaarste momenten in mijn eigen leven. In de rol kruipen heeft me tijd gekost, dat zei ik al, maar eruit raken was nog veel moeilijker. Ik bleef achter met al die gevoelens die ik had opgeroepen. Skunk is een extreme rol, maar ik vind drama makkelijker dan comedy. Ik voel me thuis in de donkerte, ik zie dat graag in films, het is wat ik snap.

Dat je een groot talent bent, was ook je lesgevers in Amsterdam niet ontgaan. Toen je afstudeerde, kreeg je aan de Hogeschool voor de Kunsten de prijs voor meest veelbelovende student. Je had indruk gemaakt met je afstudeerproject.

Dooms: Die prijs bekroont de volledige ontwikkeling die je doormaakt op vier jaar tijd, mijn eindwerk was het eindpunt van die ontwikkeling.

Je hebt een kortfilm gemaakt waarin je alle rollen speelt.

Dooms: Vier vrouwen en een man.

Koen stipte dat aan als een van de kwaliteiten die je uniek maken: je vrouwelijke en mannelijke kant zijn even sterk ontwikkeld.

Dooms: In Atropa, een stuk van theaterregisseur Naomi Velissariou, speelde ik Iphigeneia, een vrouw. Ik draag dan wel naaldhakken, ik speel onuitgesproken, als mezelf. Voor mij is dat niet veel anders dan Liam spelen, in beide gevallen reik ik in mezelf. In die zin is Skunk een geweldig cadeau, want ik heb lang gedacht dat ik zulke rollen niet zou krijgen. Ik wist dat ik ze aankon, maar ik dacht dat castingbureaus het niet in mij zouden zien. Koen heeft een atypische keuze gemaakt, en dat levert iets op.

Je vrouwelijke kant heeft je vroeger parten gespeeld.

Dooms: Dat ik mijn mijn haar altijd lang droeg, werd op een gegeven ogenblik een issue. Ik stond daar nooit bij stil, what’s the deal? Maar mensen vonden mij te vrouwelijk voor een man.

Ben je ooit gepest?

Dooms: (denkt lang na) Nee, maar ik voelde de oordelen, en ik denk dat ik die binnen in mij heb opgeslagen. Waardoor ik altijd het gevoel had dat ik op mijn hoede moest zijn. Als je opgroeit met het idee dat mensen je kunnen haten voor iets doms als haar, ga je op den duur ook jezelf haten. Ik voel me vaak de vreemde eend in de bijt, daarom zak ik soms zo diep. Maar ik heb mij altijd verzet tegen de oordelen van anderen – het is hun probleem als mensen mij niet kunnen vastpinnen. Die flexibiliteit komt mij als acteur erg gelegen.

○ ○ ○

Ik moet je trouwens nog berispen.

Dooms: Hoezo?

Toen we je belden met de boodschap dat je onze Mens van het Jaar bent, zat je in de cinema. Je nam toch de telefoon op.

Dooms: Dat klopt, maar ik word nooit gebeld, ik dacht onmiddellijk dat er iets ernstigs was gebeurd. En ik zat ook alleen in de zaal.

Je was naar The Substance aan het kijken, de horrorpastiche van Coralie Fargeat over onze obsessie met de eeuwige jeugd.

Dooms: Ik vond het een pijnlijke, maar geweldige film – hypergestileerd, met vette techno eronder. Ik hou sowieso van horror, maar het is ook een belangrijke film in tijden van Ozempic en The Kardashians. 

Heb je het voorbije jaar nog meer memorabels gezien?

Dooms: Ik snap niet waarom mensen erover zeiken, maar ik vond Joker, Folie à Deux fucking goed. Ik heb ook Blonde gezien, een gefictionaliseerde biopic over Marilyn Monroe. Ik heb daarna ook het boek gelezen en ik herken veel in het verhaal van Monroe. De obsessie met geliefd te willen zijn, bijvoorbeeld, en ten onder gaan aan wat je graag doet. De donkere kant van bekendheid houdt me bezig. En verder – ik heb me er lang te cool voor gevonden – heb ik eindelijk de tijd en zin gevonden om naar Sex Education te kijken. Dat gaat over de puberteit die ik nooit gehad heb. Ik heb me al vroeg als volwassene in de wereld gepositioneerd, ik was zo obsessief bezig met goed te worden in mijn vak dat ik mijzelf veel ontzegd heb.

Promiscuïteit? Vuurtje stook?

Dooms: Niet eens. Ik heb het over dingen als vriendschap en liefde. Ik wou er nooit naar kijken, maar nu had ik Sex Education nodig, als een warme knuffel. Voor het eerst kon ik mezelf toestaan om te kijken naar vrolijke, verliefde mensen. Dat was een grote stap voor mij. 

Ben je zelf nooit verliefd geweest?

Dooms: Euhm… (denkt na) Weinig. Ik heb ook op dat vlak de neiging om mezelf af te remmen, alsof ik het niet durf aan te gaan. Ik ben zelf een warm, liefdevol mens, en ik kan heel gefascineerd raken door mensen die ik heb ontmoet, en denken: wat een geweldige persoon. Niet dat ik dat kan verwachten, maar ik heb me omgekeerd nog nooit op diezelfde manier gewaardeerd gevoeld.

Het valt me op hoe streng je voor jezelf bent. Vind je het moeilijk om te genieten van wat je overkomt?

Dooms: Ja. (denkt na) Totaal.

Je lijkt ook de hele tijd te anticiperen op een tegenslag die misschien nooit komt.

Dooms: Je hebt gelijk. Maar ik denk dan: als ik die tegenslagen voor ben, zal ik er beter tegen kunnen als ze komen.

○ ○ ○

Ter aanmoediging werp ik nog een laatste keerpunt op tafel: op 19 november trad je aan in De slimste mens ter wereld. Sindsdien weten we dat voetbal niet je fort is, maar ook dat je in het zenit van je bekendheid staat.

Dooms: Ja, dat voelde effectief als een stap. En je merkt het effect onmiddellijk, tijdens het hardlopen priemde iemand een vinger in mijn richting: De slimste mens! Er kon zelfs geen ‘goed gedaan’ van af (lacht). Ik ben Erik Van Looy heel erg dankbaar. Hij had de film gezien, vond die goed en wilde me er daarom bij. Ik weet niet of ik anders had meegedaan, want natuurlijk scheet ik in mijn broek. Ik wilde niet afgaan. Maar ik apprecieer het programma omdat iedereen er zo goed uitkomt. Het is een heel veilige plek.

Erik Van Looy kondigde je aan als de nieuwe Matthias Schoenaerts.

Dooms: Dat is een megacompliment. En ook al zijn we heel verschillende mensen en acteurs: ik zie parallellen tussen Skunk en Rundskop. Matthias speelde een veeleisende rol in een iconische film.

Schoenaerts timmert al jaren aan een internationale carrière. Jij zegt hardop dat je ook die toer op wilt.

Dooms: Dat is toch iets waar veel mensen van dromen?

Ik vind het bewonderenswaardig dat je dat hardop zegt, dat is on-Vlaams.

Dooms: Ik zou het misschien niet zeggen als ik niet het gevoel had dat het aan het lukken is. En ik wil ook niet per se ‘naar Amerika’. Ik wil me aansluiten bij grote, mooie projecten.

In eerdere interviews gaf je blijk van een gebrek aan geduld: ‘Ik zit hier te wachten tot ik gecast word.’

Dooms: Mijn agent, die mij heel goed begeleidt, zegt: bekwaam je intussen in auditietapes, werk aan je Engels en Engelse dialecten. Het is een traag proces. Maar het lange wachten loont: ik mag binnenkort een vette rol spelen in Dust, de nieuwe film van regisseur Anke Blondé naar een scenario van Angelo Tijssens. En er komt – maar daar mag ik niets over vertellen – ook een heel groot internationaal project aan. Iets gi-gán-tisch. Dat is het directe gevolg van een gesprek dat ik had in Berlijn. Kort daarna vroegen ze me om een tape op te sturen, en dan heb ik zeven maanden niets gehoord. Tot ik plots bericht kreeg: de rol is van jou. Ik ben bezig met de praktische organisatie en begin nu pas te beseffen welke kans ik krijg, met die grote namen: het is insane.

Hoe groot zijn de namen? Kennen we hen?

Dooms: Oh ja. Reken maar dat je ze kent. (lacht)