Sean Durkin over eightiesfilm ‘The Nest’: ‘Referenties naar popcultuur zijn bijna altijd over the top’

Spandex, synths en Steven Spielberg. Dat zult u allemaal níét terugvinden in de nieuwe film van Sean Durkin. De Canadese regisseur duikt tien jaar na het memorabele Martha Marcy May Marlene weer op met de onbehaaglijke huisthriller The Nest, waarin hij alle eightiesclichés handig ontwijkt. ‘Er wordt te veel lol getrapt tijdens het maken van films over de jaren tachtig.’

‘Een benauwende fabel over het uiteenvallen van een familie, vertolkt door twee uitzonderlijke acteurs en elegant in scène gezet’, zo omschrijft Vanessa Paradis The Nest. De actrice en zangeres zat de jury van het Festival van de Amerikaanse Film van Deauville voor, waar The Nest drie prijzen binnenhaalde. Die ‘uitzonderlijke acteurs’ zijn geen onbekenden: Jude Law uit A.I., Sherlock Holmes en Fantastic Beasts en de steengoede Carrie Coon uit de series Fargo, The Leftovers en de David Fincher-film Gone Girl. De regisseur, Sean Durkin, zou een stuk bekender zijn als hij geen negen jaar – tien als je de door corona uitgestelde release meerekent – had gewacht met het uitbrengen van een opvolger van zijn sensationeel debuut over een jonge vrouw die ontsnapt uit een sekte. Martha Marcy May Marlene lanceerde in 2011 de carrière van Elizabeth Olsen, Wanda in het Marvel Cinematic Universe.

In het duistere The Nest ruilt een gezin van vier de Amerikaanse suburbs in 1986 in voor een veel te groot, geïsoleerd en duur pand op het Engelse platteland. De aalgladde zakenman Rory (Jude Law) hoopt er het grote geld binnen te halen, maar vergaloppeert zich en zet zijn huwelijk onder een onhoudbare spanning.

Een ongelukkige verhuis naar een eng huis. Een huwelijk dat uiteenvalt. Hopelijk is The Nest niet al te autobiografisch.

Sean Durkin: Alleen over verhuizen tussen twee continenten weet ik alles. (lacht) In de vroege jaren negentig maakte ik als kind de omgekeerde beweging en verhuisde ik van Engeland naar New York. Toen ik in 2012 voor het eerst in twintig jaar naar Engeland terugkeerde voor de opnames van de miniserie Southcliffe, viel het me op hoe hard New York en Engeland op elkaar leken. In de jaren tachtig waren dat aanvankelijk nog héél verschillende werelden. Zo kwam ik op het idee om een studie van een duistere familiedynamiek met tal van ongeschreven wetten te combineren met een schets van de waarden die men in de jaren tachtig ineens aanhing.

Op een fles Pepsi en een flard The Forest van The Cure na, zien we amper referenties naar de jaren tachtig. Waarom situeer je The Nest in de eighties?

Durkin: Er wordt te veel lol getrapt tijdens het maken van films over de jaren tachtig. Dat is het eerste wat ik tegen het art department heb gezegd. Referenties naar de popcultuur zijn bijna altijd over the top. Filmmakers laten zich meeslepen door overdrijving en doen lacherig. Dat zet de verkeerde toon. Wij zijn op familiefoto’s gedetailleerd nagegaan hoe gezinnen precies gekleed gingen toen. Je ziet bijna geen ridicule verschillen tussen toen en nu. Je verhaal in een andere tijd situeren is de beste manier om iets over nu te vertellen. Ik wilde dat het niet opvalt dat The Nest zich in 1986 afspeelt. Sommige toeschouwers hebben ook niet door dat het verhaal in de jaren tachtig plaatsvindt, en daar bewijs ik min of meer mijn punt mee. In die tijd is de Amerikaanse droom, de grenzeloze ambitie, de ‘hoe groter, hoe beter’-mentaliteit en de hunker naar meer overgewaaid naar Engeland. Ineens werd alles er geprivatiseerd en gedereguleerd. Het gevoel ontstond dat alles te koop was.

Greed is good. Heb je zelf je dorst naar rijkdom onder controle?

Durkin: Dat valt best mee. Ik ben te verliefd op en verslaafd aan film om geld en winst de bovenhand te laten nemen. Voor mij komen familie en werk eerst. Het is prachtig als dat ook gepaard kan gaan met financiële veiligheid. Maar ik ben me er goed van bewust dat film een kunstvorm én een industrie is. In film hebben kunstenaars het rijk niet voor zich alleen, ze moeten het delen met zakenlui. De kunst is om een balans te vinden tussen kunst of entertainment en voldoende opbrengsten om verder te kunnen doen. Ik probeer iets te maken dat gewaardeerd wordt én waarde heeft. Ik heb binnen Borderline Films (een productiehuis dat hij samen met regisseurs Antonio Campos (The Devil All the Time) en Josh Mond (James White) oprichtte, nvdr.) veel productie op mij genomen. Ik was vaak degene die de cijfers in het oog hield. Ik háát verspilling. Op alle gebieden. Ik haat het verspillen van geld op een filmset. Financiële restricties zijn vaak een hulp: ze dwingen je om creatiever te zijn.

Over de waardering voor Martha Marcy May Marlene mag je niet mopperen. Je werd, terecht, ingehaald als een van de grote talenten van de Amerikaanse indiefilm. Waarom heeft een opvolger bijna tien jaar op zich laten wachten?

Durkin: Op papier lijkt het een eeuwigheid, maar zo voelt het niet aan. Zijn er werkelijk negen jaren voorbijgevlogen? Zo ja, hoe is dat kunnen gebeuren? (lacht) Ik heb in elk geval niet stil gezeten. Ik ben vader geworden en ik heb Southcliffe geregisseerd. Ik heb verschillende scenario’s geschreven. Twee projecten zijn op het laatste moment in het water gevallen. Aan een van de twee had ik zeven jaar gewerkt. Het is niet gemakkelijk om een film van de grond te krijgen als je buiten de lijntjes durft te kleuren.