‘No Other’ van Gene Clark heruitgebracht: nobele zoektocht naar wat wáár is en niet vals

Op No Other, zijn meesterwerk uit 1974, stelt Gene Clark vragen die te groot zijn voor één man. De muziek is navenant: overrompelend, gezwollen, transcendent.

No Other is het buitenbeentje in de discografie van Gene Clark, een mens die in zijn korte leven (hij stierf in 1991, op zijn zesenveertigste) evenmin ergens bij hoorde, of toch nooit lang. Als mede-oprichter van The Byrds schudde hij eerst Beatleswaardige, met Amerikaanse folk behepte popdeunen uit de mouw, waar zijn kenmerkende zwaarmoedigheid al laag over hing. Het heet dat Clark de andere vogels de rug toekeerde wegens zijn vliegangst. Maar ook tegen de bikkelharde interne concurrentie was hij niet bestand. Net zomin als tegen de verlokking van zelfmedicatie met drank en drugs.

Toch bleef de muze hem gewillig. Hoe formidabel No Other ook is, mistasten zult u met voorgangers Gene Clark with the Gosdin Brothers (1967), The Fantastic Expedition of Dillard and Clark (1968), White Light (1971) of zelfs Roadmaster (1973) hoegenaamd niet. Omstandigheden – vele daarvan gecreëerd door Clarks eigen onhandelbaarheid – verhinderden dat het grote publiek hem aan de borst drukte. Een ster kon en wou Gene Clark nooit zijn.

Toch wenden de amper acht songs op No Other de blik geen moment van de hemel af. Spiritueel, gelaten en zelfs wat verslagen, maar ook intens en verlicht: zo stond Gene Clark in het bestaan toen hij ze schreef. Het leidde naar weidse, bezielde nummers zoals het suite-achtige Strenght of Strings of de monumentale countrysoul van The Lady of the North, de filosofische funk van het titelnummer en de hallucinogene, barokke visioenen van From a Silver Phial. Kortweg: kosmische americana.

Wat Clark in zijn soms opgeschroefde poëtische teksten niet verwoord kreeg, maakt de muziek u wel diets. Bandeloos stapelt producer Thomas Kaye orgel, piano, strijkers, gitaren en pedal steel op; golf na golf van vrouwelijke gospelzang laat hij aanspoelen. No Other, grotendeels geschreven in een huis met zicht op de Stille Oceaan, moest de grandioze natuurkrachten evoceren waaruit Clark zoveel ideeën kreeg aangereikt. Al blijken ook de transparantere demo’s van de songs, te vinden op speciale edities van deze heruitgave, van een klippenhoog niveau.

Het dichtst bij aardse countryrock komen Life’s Greatest Fool en The True One, songs over wat Clark als de tol van de roem aanvoelde: een uitgeperste ziel, messen in de rug, zijn eigen zelfgenoegzaamheid. Wie No Other omarmt, krijgt de sleutel tot heel Gene Clarks muzikale en persoonlijke wezen in de jaszak gedropt: een nobele zoektocht naar wat wáár was en niet vals, in leven, liefde en muziek.