‘Killers of the Flower Moon’ haalt alles uit de kast om het verdriet van Amerika uiteen te zetten

Met Killers of the Flower Moon, meer gitzwarte historische kroniek dan western, blaast Martin Scorsese je genadeloos omver.

‘Ik ben oud. Ik lees dingen. Ik zie dingen. Ik wil verhalen vertellen, maar de tijd is op’, verzuchtte Martin Scorsese niet zo lang geleden. Desondanks slaagde de tachtigjarige regisseur van Taxi Driver en The Wolf of Wall Street er met zijn nieuwste, door Apple TV+ gefinancierde film opnieuw in een belangrijk verhaal te vertellen.

Killers of the Flower Moon werd aangekondigd als Scorsese’s eerste western en de eerste film waarin zijn fetisjacteurs Robert De Niro en Leonardo DiCaprio samen spelen. Maar het is bovenal een waargebeurd misdaadepos dat Amerika brutaal en frontaal confronteert met een veelzeggende, gitzwarte en te lang genegeerde geschiedenis. De verbijsterende feiten haalde Scorsese bij het gelijknamige, opgehemelde true-crimeboek van David Grann.

Honderd jaar geleden behoorde het Osage-volk tot de rijkste mensen van Amerika. De native Americans waren enkele decennia voordien door de kolonisator verdreven naar een onherbergzame regio in Oklahoma, waar ze als een geluk bij een ongeluk olie vonden. Veel olie. Jaloers op hun rijkdom, spanden hun blanke buren op allerlei verdorven manieren samen om de Osage hun oliefortuinen af te nemen.

In Killers of the Flower Moon verliest Osage-vrouw Mollie na de dood van haar moeder de ene zus na de andere oom. Met haar ingehouden vertolking kan Lily Gladstone een Oscar-nominatie bijna niet meer ontlopen. Mollies verwanten worden doodgeschoten, dood gepest, opgeblazen of vergiftigd zonder dat de zaken deftig worden onderzocht. Haar niet al te snuggere, maar liefhebbende blanke echtgenoot Ernest Burkhart en zijn machtige en manipulatieve oom William ‘King’ Hale blijken betrokken in het sinistere complot. Robert De Niro pakt als Hale eindelijk nog eens uit. DiCaprio denkt dat als Ernest ook te doen, maar overacteert.

Het epos blijkt er gelukkig tegen bestand. Met onvolprezen medewerkers als Barbie-cameravirtuoos Rodrigo Prieto, de inmiddels overleden muzikant Robbie Robertson en de 83-jarige montage-experte Thelma Schoonmaker haalt Scorsese alles uit de kast om het verdriet van Amerika zo meeslepend, empathisch en helder mogelijk uiteen te zetten. Hij kijkt daarbij niet op een half uur meer of minder. Ritmewissels, veranderingen van toon, kleur en beeldformaat doen het drieënhalf uur lang ontluisterende fresco voorbij vliegen.

Wat hopen we dat Scorsese’s tijd niet op is.