Recensie ‘Ne me quitte pas’: De helaasheid der dingen

Het Nederlandse docuduo Bakker en Van Koevorden toast op de mislukking in de ontnuchterende buddykomedie Ne me quitte pas.

Toen België enkele jaren geleden het wereldrecord regeringsvormen brak, borrelde bij Sabine Lubbe Bakker en Niels van Koevorden het idee op om over de groeiende kloof tussen Vlaanderen en Wallonië een documentaire te maken, en dus stak het Nederlandse duo de grens over. Meteen namen ze contact op met Bob, een verweerde Vlaamse cowboy die al jaren in la Wallonie profonde woont en die ze nog kenden van vroeger, maar toen Bob hen zijn Waalse vriend Marcel voorstelde, nam de docu die Bakker en Van Koevorden in gedachten hadden een heel andere wending.

Ondanks hun verschillende komaf bleken Bob en Marcel gezworen bloed-, of beter: drinkebroers, beiden door hun vrouw in de steek gelaten en omgeven door sloten drank om de sores weg te spoelen. De documentaire over de gammele fundamenten van la Belgique à papa werd aldus een ‘ode aan de mislukking’, een buddykomedie van het bitterste, haast seidliaanse soort over twee mislukte familiemannen die zich hebben terugtrokken in de marge van de maatschappij. Of in hun geval: in een bebost, Waals plattelandsdorpje waar de tijd lang geleden is opgehouden met tikken.

Bakker en Van Koevorden – zij doet het geluid, hij het beeld – volgden Bob en Marcel verschillende maanden op hun kronkelige road to nowhere, met als rode draad: hun drinkgelagen waarop de alcohol, het gelal over gebroken relaties, verzopen ambities en schimmige toekomstplannen welig tieren. Het eerste hoofdstuk van deze docu zet daarbij meteen de van marginale blues doorzopen toon: Bob wil zijn lievelingsboom tonen, waar hij straks uit het leven wil stappen, maar kan zich niet meer herinneren waar die zich nu ook alweer bevond. Kort daarop waggelt Marcel bij een van zijn zuippartijen pardoes tegen de camera (het enige moment waarop de fly-on-the-wall aanpak wordt doorbroken) om flauw te vallen en van zijn beste buddy een ketel warm water over zijn kop te krijgen.

Het zijn gênant grappige scènes die zo uit De helaasheid der dingen lijken geplukt, maar net als Dimitri Verhulsts gelijknamige boek of de verfilming van Felix Van Groeningen brengt deze documentaire meer dan een schuimende cocktail van zottigheden en zattigheden. Tegelijk is het een fascinerend dubbelportret van twee mannen die ‘niet willen is kunnen’ tot levensmotto hebben gepromoveerd, gebroken door – beslis zelf wat kip is en wat ei – de drank en de liefde. Bob die een stroef gesprek voert met zijn van hem vervreemde volwassen zoon, of Marcel die in de ontwenningskliniek opbiecht dat ook zijn broer en vader aan de drankduivel zijn bezweken: Bakker en Van Koevorden registreren ook momenten van tederheid en kwetsbaarbaarheid die twee goedhartige maar hopeloos verdwaalde zielen onthullen.

Toegegeven, niet alle vragen worden beantwoord en naar de ware motieven van hun autodestructieve vluchtgedrag blijft het – ook voor henzelf wellicht – raden. Bovendien is de film af en toe zo openhartig en confronterend dat je op een dwingende manier in de rol van voyeur wordt geduwd, zeker wanneer ook Marcels drie kleine kinderen in beeld komen. Maar Bakker en Van Koevorden blijven net aan de juiste kant van de exploitatiegrens, voegen er mooie, visuele toetsen aan toe (de verstilde widescreenbeelden van de Ardense bossen als pillow shots tussen de pathetische taferelen) en schenken je een ontnuchterend outsidersverhaal dat je met heel andere oren naar de Roxette-ballade Listen to Your Heart doet luisteren. Gezondheid, santé.