Paul Verhoeven zet met ‘Benedetta’ een vulgaire, goddelijke komedie neer

Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

Met zijn zondige nonnenfilm Benedetta nagelt Paul Verhoeven al grijnzend de (machts)geilheid van de kerk aan het kruis. Amen.

Wanneer Paul Verhoeven, de scabreuze speelvogel achter Turks fruit, RoboCop, Basic Instinct en Showgirls, zich aan een biopic over een zeventiende-eeuwse non waagt, dan weet je op voorhand dat je geen droge, documentaire evocatie van het kloosterleven ten tijde van de late renaissance moet verwachten. Dat is – de Heer zij geloofd – Benedetta ook geenszins geworden. Verhoeven baseerde zich op het onbevlekte boek Immodest Acts: The Life of a Lesbian Nun in Renaissance Italy van de Amerikaanse historica Judith C. Brown en vertelt het op feiten gebaseerde verhaal van kloosterzuster en mystica Benedetta Carlini (1591-1661). Die schopte het tot abdis toen ze claimde dat ze zinnenprikkelende visioenen over Jezus had, maar eindigde in de kloostergevangenis nadat was uitgelekt dat ze er een lesbische relatie met de novice Bartholomea opna hield.

Seks, geweld, corruptie en satire gegarandeerd dus, oftewel alle stokpaardjes die Hollands filmglorie al een capricieuze carrière in volle galop berijdt. Maar daarom hoef je in deze kostuumfilm waarin Virginie Efira met overgave het habijt van Benedetta aan- en uittrekt nog geen portie katholieke porno te verwachten. Sterker nog: zeker in het eerste deel houdt Verhoeven het tamelijk kuis, waarbij hij Benedetta cast als het blonde, wulpse slachtoffer van machtspelletjes allerhande, als een visionaire rebel die het opneemt tegen de religieuze powers that be en starre dogma’s, desnoods met een Mariabeeldje dat als dildo dient.

Feminisme of seksisme? Zoals steeds kaatst Verhoeven de vraag leep terug terwijl hij jongensachtig enthousiast knipoogt naar de nunsploitationfilms uit de seventies enerzijds en naar genderdiscussies over het recht van vrouwen om zich lijfelijk te uiten anderzijds. Op geen enkel moment wordt het te serieus, te excessief of te polemisch, behalve misschien voor sneeuwvlokjes van de oude en de nieuwe moraalorde. Met zijn visioenen van Jezus die hitsige slangen te lijf gaat, zijn plastische uitbeeldingen van de woekerende pest en zijn finale massascène met Charlotte Rampling als norse moeder-overste op de brandstapel, is Benedetta vooral schaamteloos entertainend. Het is een schalks soort ‘Shownuns’ dat in de eerste plaats de misogynie en hypocrisie van kerk en patriarchaat ontbloot. En dat met als moreel dubbelzinnige protagoniste een non die zo aan de perfide fantasie van Catherine Tramell, de pulpschrijfster uit Basic Instinct, had kunnen ontspruiten.

Subtiel is het van geen kanten, en voortdurend flirt Benedetta met katholieke camp, zeker in de groteske, met cgi gepimpte scènes. Als een profane, zeg gerust vulgaire, goddelijke komedie. Bovendien voel je bij momenten dat de leden van Verhoeven, een guitige jongen van inmiddels 83, iets stroever geworden zijn, met een mise-en-scène en een beeldregie die de schwung en het libido van weleer missen. Een extatisch filmvisioen over de basisinstincten van een kokette kloosternon is Benedetta dus niet geworden. Alleen spat de goesting ervanaf, voel je onder het speelse habijt ook een humanistisch en romantisch hart kloppen en zie je Sint-Verhoeven nog altijd met puberaal enthousiasme moraalridders plagen en prikkelen. De Heer zij met Hem!

Benedetta

Paul Verhoeven met Virginie Efira, Charlotte Rampling, Daphné Patakia

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content