Op 17 juli 1992 besloten de Slovaken zonder de Tsjechen verder te gaan. Wij vinden dat jammer. Drie vreemde, én vrij gestoorde, Tsjechoslovaakse films die je gezien moet hebben.
Toen de communisten het voor het zeggen hadden in het voormalige Tsjechoslovakije was cultuur zowat het enige medium om stiekem te zeggen wat je wou. De Tsjechoslovaakse New Wave bestaat wel zeker. Wij selecteerden drie films waaruit je kan concluderen dat deze melancholische Slaviërs ofwel geniaal zijn, ofwel totaal geschift. De oorspronkelijke, onuitspreekbare, titels krijg je er gratis bij.
Closely Watched Trains (1966) a.k.a. Ostre sledované vlaky
Oscarwinnaar Beste Buitenlandse film en een favoriet van Ken Loach, jawel. Coming-of-agekomedie van Jirí Menzel over een jonge onderstationchef die op zoek gaat naar amoureuze ontdekkingen tijdens de Duitse bezetting. Je krijgt er een dikke knipoog naar de slechte reputatie van de treinarbeiders bovenop: de jonge Milos besluit al van voordat hij begint aan zijn eerste dag dat hij gewoon de hele dag op zijn lui gat gaat zitten.
Marketa Lazarová (1967)
Openingsscène: twee broers, mét boeventronie, beroven reizigers in een met sneeuw bedekt landschap. U denkt, typisch die Oostblokkers. Maar dit ongezien vreemde Middeleeuwse drama, inclusief akelig kerkkoor en dierensymboliek, van Frantisek Vlácil heeft wel degelijk iets interessants te vertellen over geloof en ongeloof. Je moet dat toch maar durven in een sattelietstaat van de Sovjet-Unie, denken wij dan.
The Cremator (1969) a.k.a. Spalovac Mrtvol
Bedenk eens een beroep dat je elke Oost-Europeaan ziet doen. Juist ja, uitbater van een crematorium. In het door Duitsland bezette Praag gaat Karl Kopfkringl, we verzinnen deze naam niet, nogal ver in zijn beroepsmisvorming. Hij denkt mensen te kunnen verlossen van hun zonden door hen te verbranden. Acteur Rudolf Hrusinský, ook deze naam verzinnen we niet, krijgt de Prijs voor Het Meest Onbetrouwbare Gezicht Ooit. (JVDV)
