Hoe Jerry Springer de opa van reality-tv werd

Van Beast Games tot Astrid en Natalia: Back to Reality: in 2024 bereikte reality alweer nieuwe dieptes. In de tweedelige documentaire Jerry Springer: Fights, Camera, Action blikt Netflix terug op de controversiële talkshow die aan de basis ligt van trash tv.

‘I have ruined the culture. I’m so sorry.’ Wanneer Jerry Springer één jaar voor zijn dood tijdens een podcastinterview de vraag voorgeschoteld krijgt of hij de ‘grootvader van reality-tv’ is, ontkent hij. Niet uit bescheidenheid. Eerder uit gêne. Al in 2000 distantieerde hij zich van zijn talkshow, die bijna vijfduizend afleveringen telt en van 1991 tot 2018 liep. ‘Ik zou mijn show zelf niet bekijken, het interesseert me niet.’

In de jaren negentig, tijdens de hoogdagen, zou hij een uitzondering zijn geweest. Bij momenten zapten meer mensen naar The Jerry Springer Show dan naar Oprah, dat in vergelijking nogal duffe tv was. Springer stond synoniem met vliegende stoelen, uitgetrokken haren, geblurde tepels, gebliepte scheldwoorden, driehoeksverhoudingen, incest en een bodyguard die de vechtende deelnemers uit elkaar moest trekken. Afleveringen hadden titels als ‘Married to Your Dad but Want You Back’ en ‘I Slept with 251 Men in 10 Hours!’. Bij de genodigden waren een lid van de Ku Klux Klan en een man die met zijn paard trouwde. (Die laatste haalde de uitzending overigens niet. Er waren weinig grenzen, maar één daarvan bleek bestialiteit te zijn.)

In Jerry Springer: Fights, Camera, Action keren de rollen even om en wordt de show overgeleverd aan de blik van de camera. Springer, die in 2023 overleed, weigerde mee te werken. De docu toont hoe de show muteerde van een nette talkshow tot een chaotisch circus onder leiding van Richard Dominick, de uitvoerende producent die op BBC ooit toegaf dat ‘hij iemand zou executeren op tv mocht hij dat kunnen’. Maar de docu lijkt vooral een draaiboek voor tv-makers zonder ethisch kompas te zijn. Zo getuigt een producent over hoe hij gasten al voor de start tot het uiterste dreef door hen vol te tanken met energiedrank of ze de avond voordien mee te nemen op café zodat ze op de set verschenen met zo min mogelijk slaap. Soms vlogen de stoelen al door de ruimte voor de camera’s draaiden, puur om de adrenaline op te drijven.

Gedurende de 27 jaar dat de show liep, werd Springer van allerlei zaken beticht. Hij zou de Amerikaanse samenleving de vernieling indrijven. Hij zou laagopgeleide Amerikanen uit arme buurten exploiteren voor entertainment. Volgens sommigen plaveide zijn show zelfs rechtstreeks de weg naar Trumps presidentschap. (Iets wat Springer overigens niet uitsluit. ‘Trump nam mijn show en bracht hem naar het Witte Huis’, zei hij in 2019). Eén ding is zeker: hij was de eerste die doorhad wat voor verdienmodel er achter voyeurisme school. Dat alleen al verdient de titel van aartsvader van de trash tv. Of hij die nu wil of niet.