Het strand uit Ingmar Bergmans ‘Het zevende zegel’: een verplichte halte op uw cinefiele wereldreis

Joost Devriesere
Joost Devriesere Auteur en journalist bij Knack Focus en Knack

Laat het virus uit uw lijf waaien op een beroemd strand uit de filmgeschiedenis. In Het zevende zegel (1957) van Ingmar Bergman spelen een kruisvaarder en Magere Hein een partijtje schaak tegen een overweldigend natuurdecor.

De locatie Hovs Hallar, Bjäre-schiereiland, Zweden.

De film Existentiële vragen genoeg in het oeuvre van Ingmar Bergman (1918-2007). De Zweedse predikantenzoon merkte al vroeg in zijn leven dat hij van een hogere macht geen heil hoefde te verwachten, en focuste in zijn veertig films voornamelijk op het individu en zijn vele beproevingen en vergeefse zoektocht naar de zin van het bestaan. In zijn zwart-witfilm Het zevende zegel is die zoekende Antonius Block (Max von Sydow), een kruisvaarder die bij thuiskomst in Zweden merkt dat zijn land in de greep van de pest is. In een poging om aan de dood te ontsnappen, sluit hij tijdens een partijtje schaak een deal met Magere Hein.

De scène In de iconische eerste minuten van de film rust Block uit op een rotsstrand. Hij bidt tot God, maar echt spraakzaam is die niet. Wanneer Block vervolgens knielt naast een schaakbord dat op het strand staat, duikt achter hem de Dood (Bengt Ekerot) op, een figuur in zwart met een witgeschminkt hoofd. Nadat de overmoedige Block Pietje de Dood heeft uitgedaagd voor een partijtje schaak, spelen de twee het spel tegen een onheilspellend decor: een bruisende branding, donkere wolkenformaties en de opkomende zon. Block legt zelf de regels vast: zolang hij de partij niet verliest, mag hij blijven leven. En als hij de Dood verslaat, moet die hem voorgoed met rust laten.

Bergmans meesterzet

De trivia De schaakstukken die in de scène worden gebruikt, gingen in 2009, twee jaar na Bergmans dood, onder de hamer voor 1 miljoen Zweedse kronen. Dat was in die tijd het equivalent van een slordige 90.000 euro.

De ster Voor Max von Sydow was Het zevende zegel de eerste van elf samenwerkingen met Bergman. Zijn karakterkop viel al gauw in de smaak in Hollywood, waar hij een lange carri̬re als bijrolacteur uitbouwde. Blijven zeker hangen: zijn vertolking van Father Merrin in The Exorcist (1973) en zijn verschijningen in kaskrakers als Minority Report (2002) en Star Wars: Episode VII РThe Force Awakens (2015). Fans van Game of Thrones kennen hem als de Three-Eyed Raven. Von Sydow stierf vorig jaar op 90-jarige leeftijd.

Het strand Magnifieke stranden, grillige rotsformaties en adembenemende kliffen: gedurende eeuwen hebben de natuurkrachten de kustlijn van Hovs Hallar, een natuurpark op 115 kilometer van Malm̦, gekneed tot een van de mooiste plekjes op aarde. In 2017 riep de European Film Academy de site zelfs uit tot Europees filmerfgoed Рeen plaquette op een van de rotsen is daarvan het bewijs. Kortom: een verplichte halte op de wereldreis van elke rondtrekkende filmliefhebber.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content