Elke meimaand verandert Cannes van een gezapig kuststadje aan de Côte d’Azur tot het kolkende epicentrum van de mondiale filmcultuur. En dat straks voor de 78e keer.
Lees alles over Cannes 2025 in ons dossier.
Je hoeft geen cinefiel met een zwart coltruitje en een abonnement op Cahiers du cinéma te zijn om te snappen waarom het filmfestival van Cannes elk jaar weer de zuurstof van de filmwereld is. Van 13 tot 24 mei daalt de internationale cinema-elite opnieuw neer op de met palmbomen omzoomde Croisette voor wat niet minder is dan – sorry Venetië, Berlijn en Oostende – het grootste en belangrijkste filmfestival ter wereld. Al jarenlang is Cannes dé barometer voor het auteursfilmjaar dat komt en zie je wat daar in première gaat maanden later opduiken in favorietenlijstjes bij de Oscars. Denk maar aan Anora, Emilia Pérez, The Zone of Interest en Parasite om bij enkele recente prijsbeesten te blijven.
Maar Cannes is meer dan een verzameling premières. Het is een mythisch beest – half glamour, half arthouse, met af en toe een vleugje controverse, alsof de Zuid-Franse zon net iets te hard op het brein brandt. Denk aan paparazzi, designjurken, gênante staande ovaties van twaalf minuten, knokpartijen om te kleine zalen binnen te raken en af en toe ook een film waarvan de gemiddelde festivalganger denkt: waar hangt die verborgen camera eigenlijk?
Als vanouds staat de officiële competitie centraal, waar een zorgvuldig gecureerde selectie van internationale films – 21 in totaal – dingt naar de prestigieuze Gouden Palm. Dit jaar gebeurt dat onder het alziend oog van juryvoorzitter Juliette Binoche, die nog altijd meer Franse elegantie uitstraalt dan een glas chablis in een chique bistro. Op het menu: nieuw werk van onder anderen Lynne Ramsay, Wes Anderson, Julia Ducournau en de onvermijdelijke Dardennes – die met Jeunes mères de Belgische eer hoog houden. Voor de tiende keer al! Een Vlaamse film valt er dit jaar niet te spotten, maar wél New Hollywoodicoon Robert De Niro, die straks een ere-Gouden Palm ontvangt voor zijn carrière. Vermoedelijk uit handen van mentor Martin Scorsese.
Wie naast de hoofdcompetitie kijkt – en dat moet je zéker doen – ontdekt het rijke ecosysteem van Cannes. Neem Un Certain Regard, de nevensectie voor films met een iets ander perspectief, waar dit jaar Scarlett Johansson en Kristen Stewart hun debuut maken als regisseur. Even verderop is er de Semaine de la Critique, waar eerste of tweede films worden gepresenteerd en waar de Belgische inbreng dit jaar komt van Alexe Poukine met Kika en Laura Wandel met L’intérêt d’Adam.
Daarnaast is er de Quinzaine des Cinéastes – de rebelse, in de nasleep van mei ’68 ontwaakte neef van het officiële festival, die ergens tussen mojito en Molotov zitten qua attitude. En dan zijn er nog de Midnight Screenings, voor een dosis wtf-cinema na twaalven, de special screenings en Cannes Première – een mix van grote namen, Oscarbait en zorgvuldig georkestreerde camera-oogcontactmomenten. Niemand weet wat die secties precies inhouden, maar ze klinken duur en laat dat nu net de bedoeling zijn.
Cannes zou ook Cannes niet zijn zonder zijn eeuwige ceremoniemeester Thierry Frémaux – de festivaldirecteur die met zijn zonnebril en speeches ergens tussen een rockster en een rector zweeft. Sinds 2007 houdt hij jaarlijks met trots zijn line-up omhoog zoals Mozes de stenen tafelen, of Donald Trump zijn importtarieven, en elk jaar klinkt er weer kritiek: te weinig vrouwen, te westers, te veel oude mannen in pakken die elkaar begroeten met drie kussen. En sacrebleu: waar zijn Cannes-habitués Jim Jarmusch, Park Chan-wook en Terrence Malick, hoewel die toch nieuwe films klaar hebben?
‘Cannes is geen perfecte spiegel van de wereld – alsof een filmfestival dat zou moeten zijn – maar het is ook geen achteruitkijkspiegel. Au contraire.’
Maar wie de line-ups écht bekijkt, ziet hoe dat beeld toch danig hapert. Kristen Stewart maakt haar regiedebuut (The Chronology of Water), Iraans filmdissident Saeed Roustaee is terug met Woman and Child, Carla Simón brengt een Spaans familiedrama (Romería), en Hafsia Herzi laat zien dat je je als jonge Française met Algerijnse roots heus wel een eigen weg kunt banen door de Cannes-jungle. Cannes is geen perfecte spiegel van de wereld – alsof een filmfestival dat zou moeten zijn – maar het is ook geen achteruitkijkspiegel. Au contraire.
De officiële poster eert dit jaar Claude Lelouchs klassieker Un homme et une femme – een film uit 1966 vol slow motion, lalala-muziek van Francis Lai en oogcontact dat langer duurt dan je gemiddelde Tinder-date. Het is een nostalgische herinnering aan wat Cannes altijd al is geweest: een plek waar de liefde voor cinema geen onenightstand is, maar een huwelijk waarin de passie weigert uit te doven.
Elke voorstelling begint met hetzelfde ritueel. Het paleislicht dooft, het logo van de Gouden Palm verschijnt, en dan klinkt de magische tune van Camille Saint-Saëns: een paar elegante noten uit Le carnaval des animaux die evenveel beloven als een champagnefles om zes uur ’s ochtends. Het is cinema als ceremonie. Maar Cannes is ook féést. Waar anders zie je Tom Cruise en Lav Diaz zij aan zij de montée des marches beklimmen, de eerste met Mission: Impossible – The Final Reckoning en de laatste met Magalhães? Blockbusters en slow cinema, popcorn en poëzie – allemaal verenigd onder de zon.
Daarom: check eind dit jaar de toptienlijstjes van The New York Times, Sight and Sound, Le Monde of Knack Focus en stel vast dat minstens vijf films hun vuurdoop ontvingen in Cannes. Het festival is geen tijdverdrijf voor cultuursnobs in Lacoste-poloshirts, het is een kijk op de toekomst. Wie nu al weet wat er in Cannes gebeurt, holt straks niet achter de feiten aan, maar leidt het gesprek, aan de toog of op zijn volgende date. Dus: hou dat programma in de gaten, volg de reviews, kijk wat la Binoche beslist en laat je verrassen door wat daar in de schaduw van de palmbomen ontstaat. C’est parti!
