In de Lynchiaanse koortsdroom ‘Coma’ blijkt de lockdown verrassend prikkelend te zijn

Met Bertrand Bonello’s Coma staat er toch nog een coronafilm op het Gentse filmfestival geprogrammeerd, al is het resultaat vooral een bevreemdende trip door het onderbewustzijn van een jongvolwassen meisje.

We kunnen ons perfect inbeelden dat u de coronalockdowns liever niet herbeleeft. Toch raden we u aan om een uitzondering te maken voor Coma, de nieuwe film van Bertrand Bonello die tijdens Film Fest Gent te zien is. Hierin stelt de regisseur die rare periode voor als een bizarre koortsdroom waarin fantasie en realiteit hoe langer hoe meer in elkaar overlopen, tot er enkel verwarring overblijft.

In de eerste scène draagt de regisseur zijn film op aan zijn dochter Anna, die achttien werd toen de coronapandemie toesloeg. In plaats van op die gezegende leeftijd haar vleugels te kunnen spreiden, werd zij net als de rest van de wereld in haar eigen huis opgesloten.

Het naamloze hoofdpersonage van Coma mag dan wel geen Anna heten, maar de manier waarop ze de tijd probeert te doden heeft wellicht veel gemeen met het leven van Bonello’s dochter tijdens de lockdown. We zien haar een affiniteit voor true crime aankweken, soapachtige scenario’s naspelen met haar poppenhuis en hersendodende, repetitieve spelletjes spelen waar ze uiteindelijk niet meer in kán verliezen, hoe hard ze ook probeert.

Haar belangrijkste gezelschap is de youtuber Patricia Coma, wiens meditatieve video’s ze vanuit haar bed verslindt. Omdat ze de buitenwereld niet kan ontdekken, gebruikt het hoofdpersonage het mysterieuze kanaal van Mevrouw Coma om toch iets bij te leren. De video’s gaan vooral over zweverige droomtheorieën en de kracht van het onderbewustzijn.

Knipogen naar Lynch

Bij gebrek aan contact met echte mensen, en omdat de lockdown als een lange droom aanvoelt, hebben de lessen van Patricia Coma een grote impact op het hoofdpersonage. Ze heeft nare dromen waarin ze door een donker bos rondloopt en overleden mensen tegenkomt, met enkel Patricia Coma als gids die haar gerust kan stellen. Het doet denken aan de griezeligste momenten uit Twin Peaks.

David Lynch lijkt tijdens Coma wel vaker als referentie gebruikt te worden, niet enkel omdat ook die regisseur steevast de grens tussen realiteit en droom opzoekt. Zo voelt de bevreemdende lachband over het poppenspel van ons hoofdpersonage, die op steeds wrangere momenten te horen is, als een knipoog naar Lynch’ Rabbits.

In datzelfde poppenspel begint de werkelijkheid van het hoofdpersonage ook steeds meer te infiltreren. Een van de poppen spuwt flarden tekst die uit de video’s van Patricia Coma komen, wat alle andere poppen volledig in de war brengt. Ondertussen lijken de zoomcalls van ons hoofdpersonage met haar vriendinnen ook steeds meer hun eigen true crime-zaak te worden. En ook wanneer de video’s van Patricia Coma steeds grimmiger worden, is het niet duidelijk of we de werkelijkheid of de donkere gedachten van het hoofdpersonage te zien krijgen.

Coma slaagt er dus wonderwel in om de verwarring van de lockdown in beeld te brengen, maar doet ook meer dan dat. Tussen alle bevreemdende scènes worden er ook vragen gesteld over surveillance, de manier waarop jongeren grotendeels online opgroeien en wat ‘realiteit’ nu precies betekent. Nooit gedacht dat de lockdown zo prikkelend kon zijn.