Hoe een hyperactief epos over een vrouw die met haar belastingen worstelt de grote winnaar van de 95e Academy Awards werd.
Evelyn (Michelle Yeoh) is een Chinese immigrante van middelbare leeftijd die in de Verenigde Staten een wasserette openhoudt. Ze worstelt niet alleen met haar belastingen, maar ook met haar gezinsleven. Haar dochter Joy (Stephanie Hsu) heeft een niet-Chinese vriendin en Evelyn vreest dat haar vader Gong Gong daar om meerdere redenen aanstoot aan zal nemen. Ondertussen probeert haar man Waymond (Ke Huy Quan) een scheiding aan te vragen. Stilaan begint Evelyn zich erbij neer te leggen dat het leven niet meer dan dit te bieden heeft.
De aanhef van Everything Everywhere All at Once leest als die van een mistroostig drama, maar regisseurs Daniel Kwan en Daniel Scheinert (als duo gewoon bekend als ‘Daniels’) maakten er een hyperactief spektakel van dat genres overschrijdt en uiteindelijk een positieve boodschap brengt. Die aanpak wierp zijn vruchten af: met honderd miljoen dollar winst op een productiekost van 25 miljoen werd het de grootste productie van de A24-studio tot nu toe. Bovendien verzilverde de film zeven van de maar liefst elf Oscarnominaties. Een overzicht van de ingrediënten die van Everything Everywhere zo’n succes maakten.
Everything Everywhere All at Once is als een all-in buffet: iedereen ziet wel iets dat hij lekker vindt.
Multiversum
Evelyn wordt in de film door allerlei parallelle universa gekatapulteerd, waar ze geconfronteerd wordt met alle mogelijk versies van zichzelf die ze had kúnnen worden. Inclusief een Evelyn met hotdogvingers (het houdt meer steek wanneer u de film ziet). Zo speelden de Daniels in op een trend die al langer gaande was. In de Doctor Strange- en Spiderman-films trokken de helden van Marvel al naar parallelle realiteiten en ook in Rick and Morty lopen de tijdlijnen door elkaar.
De Daniels begonnen al in 2010 te broeden op een verhaal over parallelle werkelijkheden. Intussen werden ze ingehaald door Marvel en co., en daar zaten de regisseurs enigszins verveeld mee. ‘Alle ideeën waarvan ik dacht dat ze origineel waren, waren ondertussen al uitgevoerd’, verzuchtte Kwan in interviews. Achteraf gezien speelde dat wellicht in het voordeel van de succesfilm: iedereen kon het verwilderende concept makkelijker volgen omdat ze het al van ergens anders kenden.
Maximalisme
De titel doet het al vermoeden: Everything Everywhere All at Once is véél. Ondanks een speelduur van 2,5 uur zijn er amper rustpunten. Ondertussen flitst de film langs evenveel genres als er parallelle universa zijn: van drama over komedie naar martial-artsspektakel en existentiële ideeënfilm.
Zo krijgt de film nooit kans om te vervelen én spreekt hij een heel breed publiek aan. Fans van superhelden worden binnengehaald met het multiversumgegeven. Liefhebbers van kung-fufilms worden geprikkeld door het feit dat de hoofdrol oorspronkelijk door Jackie Chan gespeeld zou worden (uiteindelijk kozen de Daniels voor een vrouwelijke protagonist). Wie van absurde komedie houdt, kende de Daniels al van hun vorige film Swiss Army Man. En voor de cinefielen zijn er onder andere verwijzingen naar het werk van Wong Kar-Wai. Een film als een all-in buffet: iedereen ziet wel iets dat hij lekker vindt.
Mogelijkheden
De onderliggende filosofie van Everything Everywhere All at Once is nihilistisch: het leven op zich heeft geen waarde. Dat klinkt deprimerend, maar de film geeft er een positieve draai aan: Alles kán waardevol zijn, als je dat zelf maar zo beslist. Ook een leventje waarin je niet veel meer dan een wasserette en je gezin hebt. In zekere zin hebben de Daniels het absurdisme van Albert Camus vertaald naar een blockbuster.
Het multiversum is dus meer dan een gimmick. Het is een relevante manier om dit verhaal te vertellen. Ja, er zijn oneindig veel manieren waarop je leven anders had kunnen lopen. Maar wat voor zin heeft het om daar eindeloos bij stil te blijven staan? Er is genoeg moois in je eigen tijdlijn te vinden.
Moeder-dochterrelatie
Hoewel Everything Everywhere All at Once op het eerste gezicht veel verschillende thema’s bespreekt, schuilt er onder alle bombast een intiem verhaal: dat van het eeuwige conflict tussen moeder en dochter. Joy probeert gewoon zichzelf te zijn en haar vriendin bij haar familieleven te betrekken, maar Evelyn is bang dat haar sowieso al wankele gezin verder zal instorten. Dat leidt tot een familiaal conflict waarin de twee moeite moeten doen om elkaar te begrijpen, over de grenzen van de verschillende universa heen. Niet toevallig lijkt Jobu Tupaki, de mysterieuze vijand die Evelyn te lijf gaat in het multiversum, verdacht hard op haar dochter. Door in alle tijdlijnen te botsen komen de twee uiteindelijk tot een nieuwe verstandhouding.
Michelle Yeoh
Multiversum, absurdistische filosofie, familiedrama… Allemaal goed en wel, maar als het niet degelijk gebracht wordt, wordt je film een rommeltje. Gelukkig wordt er heel goed geacteerd in Everything Everywhere All at Once. Zo was naast uiteindelijke winnares Jamie Lee Curtis (die belastingsinspectrice Deirdre Beaubeirdre speelt) ook Stephanie Hsu genomineerd voor de Oscar voor beste actrice in een bijrol. Ke Huy Quan won dan weer de prijs voor beste acteur in een bijrol voor zijn vertolking van Waymond. Maar de meest opvallende prestatie is die van Michelle Yeoh, die dankzij haar doorleefde, genuanceerde performance als eerste Aziatische vrouw ooit het beeldje voor beste hoofdactrice mee naar huis mocht nemen. Een historische overwinning, in deze en eender welke andere tijdlijn.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
