De 10 beste films van 2013: De tussenstand

Het filmjaar is halverwege en dan maken we graag een balans op. De tien beste films van 2013 tot nu toe volgens Focus-filmrecensent Dave Mestdach. In alfabetische volgorde.

The Act of Killing (Joshua Oppenheimer, Den)
Zouden jullie voor de camera de genocide nog eens willen naspelen die in de jaren zestig aan meer dan een miljoen mensen het leven heeft gekost? Dat is de verbijsterende vraag die documentairemaker Joshua Oppenheimer stelde aan enkele Indonesische oorlogsmisdadigers van toen. En wat nog verbijsterender is: ze deden het nog ook, met de glimlach, wat grime en zonder rancune. ‘De krachtigste, meest surreële en angstwekkende film die ik de voorbije tien jaar zag’, oreerde Werner Herzog en dat is geen (bloed)spat overdreven.


Blancanieves (Pablo Berger, Spa)
Stel dat Sneeuwwitje de dochter van een beroemd toreador was, in het Sevilla van de jaren twintig woonde en daar na de dood van haar vader in een circus belandde. Dan krijg je héél misschien een sprankelend zwart-wit sprookje als Blancanieves, een heerlijke hommage aan de stomme films van weleer maar toch vooral een romantische retrotrip die je met veel kijkplezier ‘olé’ doet roepen.


Lincoln (Steven Spielberg, VS)
Hollywoodmogol Steven Spielberg demonstreert hoe Abraham Lincoln – zestiende president van de Verenigde Staten – de slavernij afschaft, terwijl methodbeest Daniel Day-Lewis met zoveel overgave de stoofhoed van Honest Abe opzet dat hij er haast in verdwijnt. Een clever geschreven, trefzeker gefilmd en diep in de Amerikaanse geschiedenis gewortelde biopic over een monument door een monument met een monument.


Lore (Cate Shortland, Dui-Aus)
De vijftienjarige Lore – oudste dochter van een nazi-officier – gidst haar zusjes en broertje door de puinhopen van het Derde Rijk, met als gids: een Joodse jongen die uit de kampen is ontsnapt. Een beladen brok Duitse geschiedenis door de Australische Cate Shortland opmerkelijk verfilmd als een sensueel, impressionistisch survivalsprookje vol spanning, dramatiek en razende hormonen.


The Master (Paul Thomas Anderson, VS)
Goeroe Philip Seymour Hoffman en discipel Joaquin Phoenix vechten een psychologisch (method)duel uit op het scherpst van de snee. En dat in majestueuze 70 millimeterbeelden nog wel. Een bezwerende odyssee over de clash tussen rede en instinct, tijd en ruimte, meester en pupil in een briljante regie van Hollywoodmeester Paul Thomas Anderson. There Will Be Art!


No (Pablo Larrain, Chili)
Gael Garcia Bernal neemt het als reclamejongen op tegen de junta van Generaal Pinochet in deze slimme mediasatire over de Nee-campagne die in 1988 verrassend een einde maakte aan de militaire dictatuur in Chili. Een suspenserijke, bewust dubbelzinnige en wrang komische meditatie over de marketeers van de macht en politiek als koopwaar, door Pablo Larrain verpakt in de VHS-retrolook van weleer.


Paradise: love, faith, hope (Ulrich Seidl, Oos)
Drie aparte films maar eigenlijk één lange. Oostenrijks zedenmeester Ulrich Seidl trekt in Paradise: Love op seksvakantie naar Kenia in het kielzog van vadsige blanke sugar mama’s. In opvolger Faith nagelt hij religie met diabolische grijns tegen het kruis. En in het slotstuk Hope volgt hij een dik tienermeisje op dieetkamp. Een verbijsterende, vaak sardonisch grappige en in meedogenloos strakke scoopcomposities gegoten trilogie over drie vrouwen (tevergeefs) op zoek naar het aardse paradijs. Amen!




Tabu (Miguel Gomes, Portugal)
Twee films voor de prijs van één, maar allebei even melancholisch en gevat in een dromerig zwart-wit. Het eerste deel speelt zich af in hedendaags Lissabon en toont hoe de bejaarde Aurora in het casino al haar centen dreigt te vergokken. In het tweede deel flitst regisseur Miguel Gomes je terug naar het Mozambique van de jaren zestig, waar we zien hoe de jonge, pas gehuwde Aurora haar hart verpandt aan de knappe avonturier Ventura. Een heerlijk cinefiele, maar tegelijk diep romantische nostalgietrip over overspel in de brousse en de naweeën daarvan.


Side effects (Steven Soderbergh, VS)
In Steven Soderberghs farmaceutische thriller – zijn voorlaatste bioscoopfilm – kampt een jonge pronkechtgenote (Rooney Mara) met suïcidale neigingen sinds haar man (Channing Tatum) uit de gevangenis werd ontslagen en haar psychiater (Jude Law) haar een nieuwe drug voorschreef. Een stijlvolle, koel gedesignde rollercoaster vol verrassende plotwendingen, knipogen richting Hitchcock en De Palma en sexy Hollywoodvolk dat zich van zijn meest perfide kant showt.


Zero dark thirty (Kathryn Bigelow, VS)
Pro-Obama spot? Of fascistoïde fun? Testosteronfilmster Kathryn Bigelow – zij van Point Break en The Hurt Locker – verpakt de klopjacht op Osama Bin Laden en de liquidatie die daarop volgde tot een spannende dossierthriller die te links is voor rechts en te rechts voor links. Een politieke rorsachtest vermomd als superieure suspensecinema, met Jessica Chastain als de CIA-agente die Amerika’s publieke vijand nummer één op de hielen zit.

Dave Mestdach