Black Swan: Danse Macabre

Darren Aronofsky jaagt Natalie Portman de bühne op als psychotische ballerina met een heerlijk huiverballet als gevolg.

Black Swan ****

Darren Aronofsky met Natalie Portman, Vincent Cassel, Mila Kunis, Barbara Hershey, Winona Ryder

Neem het sentimentele wannabe-verhaaltje van Fame als basis, lardeer dat met de psychoseksuele suspense van Polanski’s Repulsion en jaag er vervolgens een hallucinerend Hollywoodprinsesje doorheen. Toegegeven: de omschrijving vereist nogal wat inleving. Darren Aronofsky’s Black Swan is nu eenmaal geen film die zich makkelijk in een keurslijf, laat staan in een tutu laat wringen.

Soliste in deze curieuze mix van horrorsprookje en sterrenvehikel is Nina Sayers (Natalie Portman), een danseresje dat plots in de schijnwerpers komt te staan wanneer ze Tsjaikovski’s Zwanenmeer mag dansen. Voor de overambitieuze en overbeschermde Nina gaat daarmee een droom in vervulling – al lijkt een nachtmerrie evenmin veraf. Noch haar bezitterige moeder (Barbara Hershey) noch haar promiscue stand-in (Mila Kunis) kan haar jaloezie verstoppen. Bovendien zou haar duivels charmante en veeleisende choreograaf (Vincent Cassel) niet alleen haar perfecte pliés en pirouettes willen zien.

Draait Tsjaikovski’s Zwanenmeer om een vervloekte maagd die tot zwarte zwaan muteert en uiteindelijk sterft, dan trekt Aronofsky die seksueel gekleurde en tragische metamorfose ook door in Nina’s verhaal. Overal zie je ontdubbelingen opduiken en ook de digitaal bewerkte spiegelbeelden vallen amper te tellen. Schrik dus niet wanneer Nina’s psychologische mutatie finaal ook een fysieke invulling krijgt, alsof je van So you Think you Can Dance plots in een potje bodyhorror à la David Cronenberg bent beland.

Tussen de bedrijven door houdt Aronofsky perfect de balans tussen kunst en kitsch, in de grofkorrelige, handbewogen en fysieke chiaroscurostijl die hij ook in zijn worsteldrama The Wrestler bezigde. Bovendien ondergaat Natalie Portman de fricties op en naast de bühne met zoveel overgave dat je – ondanks de huiveruithalen en groteske zelfverminking – alsnog de indruk hebt naar een realistische en raak geprofileerde blik achter de balletschermen te kijken.

In die zin is Black Swan even schizofreen, maar gelukkig ook even hypnotiserend als zijn ravissante protagoniste. Enerzijds is het een energieke, flamboyante en sardonisch grappige B-film in kunstverpakking, met de lesbische stoeipartij tussen Portman en Kunis als sensatiegeil extraatje. Anderzijds is het een deugddoend duistere, oprecht ontroerende en bijna ritualistische studie over ambitie, jaloezie en waanzin, alsof ook Aronofsky tijdens de shoot afwisselend zijn witte en zwarte zwaan bovenhaalde.

Een heerlijk hybride danse macabre, met Natalie Portman in een virtuoze rol.

Dave Mestdach

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content