Beste Amerikaanse regisseur (Kwartfinale 1): David Lynch vs. Terrence Malick

‘De eigenzinnigheid van David Lynch spreekt me veel meer aan, omdat ik hem veel beter kan volgen.’ ‘Hasta la Vista’-regisseur Geoffrey Enthoven over de battle ‘David Lynch vs. Terrence Malick’.

Zestien regisseurs, vijftien duels, één winnaar. Knack Focus gaat op zoek naar de grootste, nog steeds actieve Amerikaanse regisseur. Vandaag neemt David Lynch het op tegen Terrence Malick, met als ringmeester Geoffrey Enthoven, regisseur van ‘Meisjes’, ‘Hasta la Vista’ en volgend jaar ‘Halfweg’. Ik ben absoluut een fan van David Lynch. Zijn films hebben mij zeer sterk beïnvloed, zeker vroeger. Lynch is zeer alternatief, visueel en artistiek ingesteld, maar hij maakt zijn speciale universum wel zeer toegankelijk. Voor mij is hij het perfecte voorbeeld dat je als regisseur alternatief kan zijn maar toch een groter publiek kan aanspreken, zoals met Twin Peaks. Hij heeft ook een eigen stijl en een herkenbare filosofie, zelfs al maakt hij verschillende dingen. Lynch weet het populaire medium film en kunst op een harmonieuze manier samen te brengen. Hij haalt zijn inspiratie niet uit andere films, maar uit kunst, het leven en zijn omgeving. Ik probeer dat ook te doen. Wat ik heel speciaal vind aan hem, zijn zijn stijl en zijn humor. Er is altijd wel een knipoog en iets zelfrelativerends, waardoor zijn films zowel een luchtig als fris karakter krijgen. Zijn films hebben vaak ook iets zeer sexy. Mijn favoriet is Lost Highway, een gewaagde, bizarre film die toch zeer juist aanvoelde: ik vind het ongelofelijk hoe die film klopt in zijn niet-kloppen.

Bij de films van Terrence Malick was ik wel visueel verbluft, maar ik heb er moeite mee om ze echt te onthouden. De laatste die ik gezien heb, Tree of Life, heeft mij ergens wel weten te bekoren, maar sterke gevoelens liet hij niet echt na. Als men mij nu zou zeggen dat Malick een overroepen filmmaker is, dan zou ik daar gemakkelijker in mee kunnen gaan dan als ze hetzelfde zouden zeggen over Lynch. Visueel en qua schoonheid maakt hij zeker mooie dingen, maar daardoor vind ik hem nog niet geslaagd als filmmaker. Het is moeilijk om een eenduidig oordeel te geven over Malick. Ik ben van mening dat in echt goede films het vermogen tot esthetiek en verhalen vertellen samen moeten gaan en het één moeilijk zonder het andere kan. De stijl van Malick is poëtisch en esthetisch, maar de boodschap die hij wil meegeven blijft me onduidelijk. Is het een soort van nederigheid naar het leven toe? Ik weet het niet. Malick blijft te wazig voor mij.

De eigenzinnigheid van Lynch spreekt me veel meer aan, omdat ik hem veel beter kan volgen. Tot aan The Straight Story vind ik zijn oeuvre zeer inspirerend. Er vallen steeds nieuwe dingen te ontdekken en het is toegankelijk voor velen. Bij Malick heerst er te veel mysterie naar mijn smaak. Het mysterie bij Lynch blijft leuk en grappig, terwijl je dat niet hebt bij de hetze omtrent de teruggetrokken persoon van Malick. Nog een belangrijk verschil waardoor Malick wat verbleekt bij Lynch: ik vind dat hij geen humor heeft.

Het verdict volgens Geoffrey Van Enthoven: Nec plus ultra, David Lynch verdient het meest zijn plaats in de filmgeschiedenis. Malick en Lynch zijn twee artistieke regisseurs, maar film blijft voor mij nog steeds een massamedium, en Lynch heeft de twee uitersten kunnen bedienen zonder al te veel compromissen te maken.

Winnaar: David Lynch

Jimmy Van de Velde