‘Ik had met Radicaal rechtse voorhoede graag gelachen als het niet zo verontrustend en treurig was geweest’

Onze tv-recensente Tine Hens bekeek de documentaire Radicaal rechtse voorhoede en vroeg zich af: wanneer wordt extreemrechts geblaat gevaarlijk?

‘Er waait een rechtse wind door Duitsland.’ Het was niet zonder zin voor pathos dat de toon van de documentaire Radicaal rechtse voorhoede werd gezet. De reportagemaker beloofde een inkijk in het extreemrechtse denken, in het identitaire gedachtengoed en in de cultuurstrijd die smeult in het hart van Europa. Even later hoorde ik Götz Kubitschek, een uitgever van extreemrechtse boekjes en strijdschriften, in zijn tuin fluisteren dat er in Duitsland een ‘verlangen tot bekennen’ heerst. Eindelijk durven Duitsers weer te zeggen dat ze lekker rechts zijn. Echt hoopvol word je daar niet van.

Ongeveer honderdduizend boeken verscheept Kubitschek jaarlijks vanuit zijn huis in het oosten van Duitsland. De postbode die de boeken ophaalt en in zijn bestelwagen laadt, wuift de camera weg en maakt duidelijk waar hij staat in dit gevecht om de geest: ‘Ik ben gewoon de postbode.’ Niets mee te maken, dus, de man doet gewoon zijn job. Hij heeft waarschijnlijk gelijk. De vraag is: wanneer wordt extreemrechts geblaat gevaarlijk? Als het gemeengoed wordt? Als ze salonfähig worden? Als men naar ze luistert als ‘een van de stemmen in het maatschappelijke debat’?

‘Er is veel verzet en woede’, zegt Kubitschek met de lankmoedigheid van de man die weet dat al die dwalende schapen ooit tot inzicht zullen komen. Als ze zijn boeken zouden lezen, dan zouden ze begrijpen dat de islam geen plaats heeft in Europa, dat links het land heeft uitverkocht en dat er een grote cultuurstrijd woedt. Altijd weer duikt dat woord op. Cultuurstrijd. Waar dat precies over gaat? De vraag werd niet gesteld en ook niet beantwoord. Het leek een voldongen feit.

De rechtse rakkers van vandaag zien eruit als ideale schoonzonen. Weg zijn de kaalgeschoren schedels, de zwarte legerlaarzen, de bomberjacks. Tegenwoordig dragen ze net als hun linkse tegenpolen wollen truien met Scandinavisch motief, behoorlijk hygge allemaal. Hun haar is netjes gekamd en net als hipsters en moslims durven ook zij hun baard al eens wat langer te dragen. Hun look is fluïde, zou ik zeggen.

Het verschil zit in wat ze zeggen. De vlogger Alex Malenki breit in filmpjes die hij wekelijks op het internet post alle ondeugden van de samenleving aan elkaar. Hij is tegen de multiculti-ideologie, voor een hernieuwde trots op het eigen land en hij meent dat het tijd is Europa te heroveren. Reconquista, heet dat in de extreemrechtse kringen die hij frequenteert. Het blijkt een club die voornamelijk uit jonge mannen bestaat. Jonge mannen die twee grote liefdes delen, zo blijkt ook. Een hang naar de terugkeer van een leidende cultuur en een voorkeur voor het oer-Duitse gerecht pizza met salami. Geen idee wat hun identitaire collega’s in Italië denken over deze persiflage op de traditionele pizza.

Want ook dat maken ze graag duidelijk: ze zijn een pan-Europese beweging. Hun contacten lopen over de landsgrenzen heen. Wat hen bindt, is hun afkeer van de islam. Die hoort niet thuis in Europa. Remigratie is voor hen de oplossing. Dat moet bespreekbaar zijn. Er zijn treinen, vliegtuigen, boten. Hoe moeilijk kan het zijn om al die vreemdelingen uit het land te verschepen? Ze lachen als ze erover vertellen, maar geven ook toe dat achter hun vrolijkheid een dieper verdriet schuilt. De rechtse jongens hebben een probleem. ‘Het is moeilijk om aan een vrouw te komen als je rechts bent’, geeft de vormgever van de club toe. Hij heeft zich gespecialiseerd in het tekenen van ridders op paarden, kruisvaarders en adelaars. Maar nee, dat is geen verwijzing naar het Derde Rijk. Dat is gewoon mooi.

Ik had met Radicaal rechtse voorhoede graag gelachen als het niet zo verontrustend en treurig was geweest. Wat te denken van Tatjana Festerling, een vrouw die de remigratie niet afwachtte en dan maar zelf migreerde, naar Bulgarije. Haar oplossing voor Europa? Een nieuw IJzeren Gordijn. Nee, daar word je niet meteen vrolijk van.