‘Ik geloof écht niet dat Tom Waes de grootste dreiging vormt voor gelijke kansen tussen man en vrouw’

Andrea Vercammen, die haar masterthesis schreef over de representatie van vrouwen in de media, reageert op het opiniestuk van Lennart Soberon (UGent) over Kamp Waes: ‘Dat soort nep-hyperfeminisme leidt af van feministische kwesties die écht belangrijk zijn.’

Beste Lennart Soberon,

Je beschrijft Kamp Waes, de reeks waarvoor burgers zich onderwerpen aan de proeven van de Belgische Special Forces, als een propagandastuk dat machismo verheerlijkt. Feminist als je bent, ontmasker je de programmamakers en presentator Tom Waes als faux feministen, want de vrouwen in het programma blijken niet sterk genoeg om aan de harde eisen van de Special Forces te voldoen, behalve zij die helemaal niet vrouwelijk zijn.

Dat soort feminisme noem ik paternalistisch feminisme. Een contradictio in terminis, en dat is net mijn punt.

Je maakt een onderscheid tussen twee soorten vrouwelijke deelnemers: de knappe, vrouwelijke verschijning en de macho-vrouw, die het door haar mannelijkheid dan toch verder zou schoppen in het programma. Die tweedeling kan volgens mij niet nuttig zijn voor het feminisme, want dat is écht niet enkel weggelegd voor rozetruiendragende magere wezens met borsten, hakken en een liefde voor chocolade. Ook zij die kort haar hebben, fysiek sterk zijn of zich op een andere manier ‘mannelijker’ tonen, mogen vrouwelijke belangen verdedigen in een televisieprogramma.

Je schrijft dat Kamp Waes een faux feminisme aanbiedt ‘dat enkel vrouwen wil aantrekken wiens vrouwelijkheid geaccommodeerd is binnen de militaire logica van de Special Forces’. Is het dan niet zo dat het programma ook enkel mannen wil aantrekken wiens mannelijkheid geaccommodeerd is binnen de militaire logica van de Special Forces? Is het niet zo dat de Special Forces alleen naar een héél specifiek profiel op zoek gaan? Is het niet zo dat die mannen fysiek sterk moeten zijn, maar dat ze er met alleen maar machismo ook niet komen?

Ik noem mezelf feminist – dat mag gelukkig zonder dat ik een faux feminist ben, want mijn haar komt minstens tot op mijn schouders, ik eet graag chocolade en ik draag wel één keer per jaar hakken. Feminisme betekent voor mij dat mannen en vrouwen niet gelijk zijn – want dat zijn ze niet – maar wel gelijkwaardig zijn. Ze hebben evenveel waarde en verdienen het om gelijkwaardig behandeld te worden in de maatschappij en in spelprogramma’s. Die gelijkwaardigheid houdt voor mij dus in dat mannen geen extra voordeel krijgen boven vrouwen, en ook niet omgekeerd.

Meer specifiek: in mijn droomwereld worden in programma’s als Kamp Waes gelijke eisen gesteld aan mannen en vrouwen. Zij worden even streng gestraft, even fel getroost door Tom Waes en krijgen evenveel gewicht in hun rugzak, want nee, die arme vrouwtjes hoeven echt niet betutteld te worden, niet door programmamakers of -presentators en niet door mannen als jij. Ze kunnen er zelf staan. Vrouwen als Debbie (‘die niet botst met de machocultuur binnen het leger en bijhorende selectieprocedures’, schrijf je over haar) hebben jouw medelijden niet nodig. Zelfs Lotte en de ‘meisjesachtige’ Riet – je eigen omschrijving tussen aanhalingstekens – hebben daar totaal geen boodschap aan.

Wat ik zag in Kamp Waes toen Lotte en Riet ermee stopten, was in mijn ogen niet anders dan wat ik zag toen de stoere brandweerman Maarten er de brui aan gaf. Ze huilden. Ze werden getroost en geknuffeld. Tom Waes droeg hun rugzak. Ik zie niet wat daar paternalistisch aan is, tenzij je zegt dat Tom zich ook paternalistisch opstelt ten opzichte van de mannelijke kandidaten.

Dat verdoken seksisme dat jij hier lijkt te onthullen, is volgens mij ingebeeld en het aanklagen ervan is overbodig. Ik denk niet dat eender welke vrouw daarop zit te wachten en geloof dat het alleen ‘opgemerkt’ wordt door hij die zichzelf even in de verf wil zetten als hypercorrecte feminist die moreel ver boven de gemiddelde Vlaming uittorent.

Ik ga zelfs nog één stap verder. Dat soort nep-hyperfeminisme kan volgens mij kwaad. Niemand wordt er beter van en er ellenlange analyses over neerpennen is niet alleen tijdverspilling, maar het leidt ook af van feministische kwesties die écht belangrijk zijn.

Mannen zijn onmisbaar in de feministische strijd en ik ben dankbaar dat jij je inzet voor gelijke kansen voor mannen en vrouwen. Maar laat ons in de toekomst gewoon tv-kijken zonder in elk nieuw programma op zoek te gaan naar een zogenaamd diepgeworteld paternalisme dat niemand ook maar iets kan schelen, en laat ons onze tijd en aandacht richten op belangrijke dingen, zoals de échte ongelijkheden die in deze wereld bestaan. Want ik geloof écht niet dat Tom Waes op dit moment de grootste dreiging vormt voor de gelijke kansen van mannen en vrouwen – was het maar zo.