‘Het is best rustgevend te kijken hoe de mensen in “Over de oceaan” herleid worden tot de essentie’

Het Vier-programma ‘Over de oceaan’ kan onze tv-recensente bekoren. ‘Als je moet kiezen tussen een zeilschip vol BV’s, een huis vol onbekende maar aandachtsgeile mensen of een familie van aandachtszoekers, dan is de keuze snel gemaakt.’

‘Hoeveel eten heb je nodig om met een boot de oceaan over te steken?’ Het zijn van die vragen voor grijze winteravonden waarop je droomt van een grote ommekeer in het leven, waarop je denkt: het is tijd om iets onverwachts te doen, om Christoffel Columbus achterna te reizen, maar dan zonder het uitmoorden van de inheemse bevolking.

Voor de Brugse chocolatier Dominique Persoone was het op dat moment een serieuze kwestie. Hij was benoemd tot chef-kok van de Moby Sick, een zeilboot waarin hij met vijf andere bekende mensen, stuurman Piet en kapitein Willem twintigduizend kilometer over de oceaan zou varen. Christoffel Columbus achterna, prevelde Persoone met pretlichtjes in de ogen. Maar dan zonder het uitmoorden van de plaatselijke bevolking. Al kon hij niet garanderen dat hij niet zou doden onderweg. Zoals een vis. Of twee vissen. Op de oceaan hoef je je geen vlees te eten, verklaarde Persoone. Een leven zonder vis of vlees, bijvoorbeeld met enkel groenten, dat kon hij zich niet voorstellen. Ik vermoed dat Persoone zo’n kok is die vegetarisch eten nog steeds verwart met konijnenvoer. Groenten doden is ook niet zo heldhaftig en Persoone liet niet na te vertellen dat hij vooral wilde leven. Het leven proeven. En daarvoor moet je al eens een dier doden. ‘Nu heb je genoeg gedood’, zou Jani Kazaltzis – een andere opvarende – nog over de reling roepen wanneer de kok zijn mes achter de kieuwen van een vis plantte. Maar ik loop vooruit op de feiten. Nu was Persoone nog op het droge en moest hij weten hoeveel en welk voedsel hij moest inslaan.

Een snelle berekening leerde dat hij ingrediënten voor exact 864 maaltijden nodig had. Voor de praktische uitwerking kreeg hij hulp van Marja Kok, een specialiste in bootmanagement. Ze knipperde welgeteld twintig keer met de ogen toen Persoone haar zijn menuplannen ontvouwde. Risotto, kip tikka massala, iets met citroengras, côte à l’os. ‘Côte à l’os?’ Mevrouw Kok trok de wenkbrauwen op. Voor het eerst zweeg Persoone. Kok maakte van de stilte gebruik om haar een gouden tip te geven. Kool. Dat wordt niet slecht. Ondertussen had Persoone het over een ijsmachine en je zag Kok denken: red me van deze gek. Maar ze hield het beleefd. Ze was tenslotte op tv. Zuinig tuitte ze haar lippen. ‘Bedenk goed of dat je prioriteit is.’

Mensen gelukkig maken met eten, zo leerde ik, was de prioriteit van Persoone. En een ijsmachine kon op moeilijke momenten wonderen verrichten. Dat was het verschil tussen iemand met de naam Kok en een chef-kok. Als iedereen groen ziet van zeeziekte of geel van heimwee dan is er niets beter dan twee bollen ijs. Desnoods van kool gemaakt.

Is dit een programma om wild van te worden? Nee. Maar de makers keken aandachtig naar het Finse origineel, Over the Atlantic, en begrepen dat de meeste dagen op zee vooral uitblinken in eentonigheid. Je kan maar zo veel keer zeggen dat de zonsopgang mooi, zeer mooi, prachtig is. En dus werd er gezorgd voor extra ingrediënten op doodse momenten. Voor elk van de opvarenden werd een persoonlijke podcast ingeblikt. Dat levert dan gesprekjes en tranen op en gemijmer over hoe mooi het leven is.

En ja, ik weet wel dat het gemonteerd en geregisseerd is, maar het is best rustgevend te kijken naar mensen die herleid worden tot de essentie. Turen naar de horizon, kotsend over de reling hangen, aardappelen jassen, koken, het dek poetsen en nietsdoen. Klots, klots, bonk, bonk, kraak en piep. Dat is Over de oceaan. Als je moet kiezen tussen een zeilschip vol BV’s, een huis vol onbekende maar aandachtsgeile mensen of een familie van aandachtszoekers, dan is de keuze snel gemaakt.