Regina King schreef met ‘One Night in Miami’ een liefdesbrief aan de zwarte man in Amerika

De nacht dat Muhammad Ali zich tot wereldkampioen kroonde, trok hij zich met drie andere ronkende namen uit de Afro-Amerikaanse geschiedenis terug in een motelkamer. Regina King – u zag haar recent nog als Sister Night in Watchmen – maakte van dat historisch onderonsje het uitstekende One Night in Miami. ‘Dit is mijn liefdesbrief aan de zwarte man in Amerika.’

25 februari 1964. Cassius Clay schrijft boksgeschiedenis: in Miami Beach onttroont hij Sonny Liston als wereldkampioen bij de zwaargewichten. De 22-jarige Clay viert dat niet met magnumflessen in de vipruimte van het een of ander plaatselijke feestpaleis. Hij trekt zich met drie andere mannen terug in een sjofele motelkamer, drie mannen wier namen ook bepaald niet onbekend zijn. Jim Brown klinkt hier niet zo vertrouwd, maar staat in eigen land te boek als de beste running back die het American football ooit heeft gekend. Soullegende Sam Cooke heeft op dat moment net het iconische A Change Is Gonna Come uitgebracht. Mensenrechtenactivist Malcolm X telt af naar het moment, tien dagen later, dat Clay zal aankondigen dat hij voortaan Muhammad Ali heet. (Zowel Cooke als Malcolm X zal overigens binnen het jaar na die nacht vermoord worden.)

Het is niet geweten wat die vier iconen die nacht in Miami hebben bekokstoofd. Toneelschrijver Kemp Powers liet er dan maar zijn fantasie op los. In zijn stuk One Night in Miami, voor het eerst opgevoerd in 2013, laat hij hen intens discussiëren over hun ervaringen als zwarte Amerikanen, hun al dan niet religieuze zienswijzen, hun identiteit en hun rol in de burgerrechtenbeweging. Powers, die recent de nieuwe Pixarfilm Soul meeschreef en -regisseerde, bouwde One Night in Miami zelf om tot een filmscenario. Actrice Regina King zette het zelfverzekerd om in een film die vorig jaar in wereldpremière ging op het festival van Venetië. De stapel goeie recensies en het aansnijden van thema’s die Black Lives Matter nauw aan het hart liggen, hebben Kings regiedebuut alvast een gunstige uitgangspositie bezorgd in de race naar de Oscar-nominaties.

***

‘Deze film is een liefdesbrief aan de ervaring van de zwarte man in Amerika, legt King uit. ‘Ik ben de moeder van eentje. Voor mij was het belangrijk om te laten zien wat dat inhoudt. Het was ook een kans om die iconen te laten zien als mannen, als broeders, als vrienden die elkaar de harde waarheid durven te vertellen, dat de tijd voor verandering is aangebroken. Die boodschap klinkt vandaag nog steeds zo luid als al die decennia geleden. Zoals de recente moorden op George Floyd en Breonna Taylor duidelijk hebben gemaakt, is onze strijd voor rassengelijkheid nog lang niet gestreden. Helaas. We hebben elkaar meer dan ooit nodig, met één stem die onmogelijk te negeren valt en luid genoeg klinkt om eindelijk gehoord te worden.’

Als kind speelde Regina King – ze wordt deze week vijftig – vijf seizoenen lang in de sitcom 227. John Singleton castte haar in zijn regiedebuut Boyz n the Hood (1991) en koppelde haar aan Tupac Shakur en Janet Jackson in Poetic Justice (1993). In Jerry Maguire (1996) stond ze tussen Tom Cruise en Cuba Gooding Jr., in Ray (2004) naast Jamie Foxx. In de 21e eeuw verlegde ze haar werkterrein grotendeels naar tv-series: ze was onder meer te zien in 24 en Southland, was vijf seizoenen te horen in animatiereeks The Boondocks en had gastrollen in The Big Bang Theory en Shameless. Voor haar rol in de anthologieserie American Crime won ze twee Emmy’s. Recenter is haar gezicht u ook vertrouwd als dat van Erika Murphy in The Leftovers.

Drie jaar geleden zette ze op het witte doek weer een glansvertolking neer: voor het adembenemende If Beale Street Could Talk van Moonlight-regisseur Barry Jenkins werd ze bekroond met een Oscar voor beste bijrol. Waarna ze nog straffer uit de hoek kwam in de buitengewone HBO-serie Watchmen. Als Angela Abar, aka Sister Night, veegt ze daarin genadeloos de vloer aan met white supremacists. Het leverde haar afgelopen september weer een Emmy op, haar vierde ondertussen. Op de prijsuitreiking droeg ze een T-shirt met de beeltenis van Breonna Taylor, de jonge zwarte vrouw die in maart in haar woning in Louisville door de politie werd doodgeschoten.

Door zulke gebeurtenissen heeft King zich overigens gerept om haar film af te krijgen: in volle pandemie drong ze erop aan om nog snel de laatste twee scènes te draaien.

Regina King: Ik wist al dat One Night in Miami zich tot discussie zou lenen. Maar toen het Black Lives Matter-protest begon, was het plots een bloedheet thema. Het was erg stresserend om die laatste scènes zo te draaien maar ik ben blij dat we het gedaan hebben. De gebeurtenissen van afgelopen zomer hebben mijn geloof in de urgentie van de film versterkt. Die kwesties leefden al lang vóór die nacht in Miami in 1964. Helaas moeten we nu nog over precies dezelfde zaken debatteren. Hopelijk wordt de film niet enkel als een verhaal beschouwd maar ook als een oproep tot actie.

In je film lopen de spanningen tussen Malcolm X en Sam Cooke hoog op. De impopulaire activist verwijt de populaire muzikant onder meer dat hij zijn muziek vervormt voor de witte luisteraar. Aan wiens zijde sta jij?

King: Je hoeft geen kamp te kiezen. De realiteit is dat beide visies naast elkaar kunnen bestaan. Misschien móét dat zelfs. Malcolm X en Sam Cooke staan voor hetzelfde. Alleen benaderen ze het anders. Dat is het mooie aan die discussies onder brothers. Ze kunnen elkaar verschrikkelijk opnaaien en naar de keel vliegen maar ze kunnen dat van elkaar hebben. Door die intense band, omdat je de ander zo graag ziet, is het wel geweldig frustrerend als de ander je niet volgt in iets waar jij heilig van overtuigd bent. Het is mooi dat ze uiteindelijk allebei erkennen dat beide manieren van denken noodzakelijk zijn om raciale gelijkheid te bereiken.

Hoe kwam je uit bij het toneelstuk van Kemp Powers?

King: De tijd was gekomen om een film te regisseren (King had voordien al enkele afleveringen van tv-series geregisseerd, onder andere van Southland , Scandal en This Is Us , nvdr.). Ik had mijn agent opgedragen om naar een liefdesverhaal met een historische achtergrond te zoeken. En toen kreeg ik Kemps scenario op mijn bord. Ik knijp mezelf nog steeds in de arm als ik eraan terugdenk. One Night in Miami is zijn liefdesbrief aan de ervaring van de zwarte man in Amerika. Die vier mannen zijn iconen die we op een voetstuk hebben geplaatst maar ze hebben twijfels, angsten en onzekerheden, zoals wij allemaal. Ik kén die vier mannen. Zij zijn mijn vader, mijn zoon, mijn beste vriend…

Na de eeuwwisseling heb je film min of meer ingeruild voor rollen in tv-series. Waarom eigenlijk?

King: Voor mijn gezin. Tv-werk heeft vrij vaste uren. Zo hoefde ik geen nanny in te huren of sportwedstrijden van mijn zonen te missen omdat ik aan de andere kant van het land was voor een filmscène. Maar ik heb geluk gehad. Met de jaren werd tv almaar rijker en interessanter. Series beenden film bij en ik kreeg de kans om met enkele fantastische tv-makers te werken, Watchmen– en The Leftovers-showrunner Damon Lindelof bijvoorbeeld. Mijn ervaring op The Leftovers was onbetaalbaar.

Lindelof centreerde Watchmen rond jouw personage. Die serie is ondertussen een goed jaar oud maar ik ben er nog steeds niet goed van.

King: Als actrice vertrouw ik Damon blindelings, ook al onthult hij de volledige spanningsboog van je personage niet. Hij houdt ook voor ons achter hoe alles in zijn plooi zal vallen. Maar je weet altijd net genoeg om de scène tot een goed einde te brengen. Dat is een wonderlijk gevoel. Nu, Watchmen kwam me eigenlijk niet echt goed uit. Ik broedde toen op filmplannen. Maar als Lindelof je opzoekt en met je praat over een geweldige serie met een geweldig personage en beweert dat hij met niemand anders dan jou het avontuur wil aangaan, dan zeg je niet nee. Ik heb in eerste instantie zelfs het scenario niet opengeslagen.

Wat dacht je toen je dat wel deed? Het fantastische verhaal duidt racisme als Amerika’s grootste zonde en bedreiging.

King: Ik kon mijn ogen niet geloven. Amerika heeft zo’n rijke, bewogen geschiedenis. Hier gebeurt altijd wat. Ook al zijn er mensen die de geschiedenis proberen te herschrijven of te ontkennen, feiten zijn feiten. Pijnlijke zaken, bemoedigende ontwikkelingen…We moeten onze geschiedenis onder ogen komen. Samen met mijn zus en producing partner Reina kan ik me er enorm over verbazen dat altijd weer dezelfde verhalen herhaald worden wanneer het ook eens over de ervaring van de zwarte Amerikanen mag gaan. Er zijn nog zo enorm veel andere verhalen niet verteld.

Vóór Watchmen had ik alvast nog niet gehoord van het bloedbad van Tulsa, waar in 1921 een witte meute Afro-Amerikaanse burgers en bedrijven aanviel, wat tientallen, en waarschijnlijk meer dan honderd mensen het leven kostte.

King: In Tulsa leefde de zwarte bevolking in de jaren twintig grotendeels gesegregeerd, in een eigen wijk. Die deed het zo goed dat men van ‘Black Wall Street’ sprak. In diezelfde periode zorgden Afro-Amerikaanse schrijvers en kunstenaars in New York trouwens voor de Harlem Renaissance. Alleen al de jaren twintig verbergen een schat aan geweldige verhalen. Mijn zus en ik vragen ons al járen af waarom mensen met meer macht en geld dan wij hun schouders niet daaronder zetten.

Dus ja, toen ik op de eerste pagina’s van het Watchmen-scenario zag dat Damon het Tulsa Massacre in beeld zou brengen, was mijn dag op slag goed. ‘Yo, is dit echt?’ vroeg ik me af. De term genie is uitgehold door overmatig gebruik maar Damon verdient het echt. Tulsa was een schitterende vertrekpunt voor de serie en een schitterende manier om alles aan elkaar te knopen: het verhaal en de echte wereld, het verleden en het heden. Waar komen we vandaan? Hoeveel weg is er nog af te leggen?

Twee jaar geleden won je een Oscar voor je rol in If Beale Street Could Talk. Hoeveel weg heb jij nog af te leggen?

King: Dat was voor mij persoonlijk uiteraard een fantastisch moment. Maar ik was ook zeer blij voor de erkenning van James Baldwins boek, dat regisseur Barry Jenkins zo liefdevol heeft bewerkt. Baldwin is een held van de Amerikaanse literatuur, een van onze grootste schrijvers en denkers ooit. Een Oscar mogen ontvangen voor de eerste adaptatie van zijn werk was in veel opzichten een bijna surreële ervaring. Ik ben doorgaans vrij nuchter maar niet tijdens die Oscarnacht. Of toch niet in mijn hoofd. Ik kreeg dat stemmetje maar niet stil dat bleef herhalen: ‘Dit is de ultieme bekroning. ’t is gebeurd. Je hebt een Oscar gewonnen. Vanaf nu kun je op lauweren rusten.’ Gelukkig kon ik niet lang blijven. Ik werd terug verwacht op de set van Watchmen, en dat hield me met beide voeten op de grond. Maar ik weet nu dat het succes nog zoeter smaakt als je al met de volgende dingen bezig kunt zijn. Je bent nog niet van me af.