De nv BV – ‘De celebritysupermarkt’ legt de logica achter de hedendaagse celebritycultuur bloot. En wordt er jammer genoeg ook een beetje het slachtoffer van.

Hilde Van den Bulck en Sil Tambuyzer, EPO, 263 blz., euro20

Het is het ideale kerstcadeau voor iedereen die zich al eens afgevraagd heeft waarom Paris Hilton, Posh Spice of Phaedra Hoste in godsnaam beroemd zijn: De celebritysupermarkt, een boek waarin communicatiewetenschappers Hilde Van den Bulck en Sil Tambuyzer zich over de hedendaagse ‘celebritycultuur’ buigen. De keuze voor het woord ‘celebrity’ is niet toevallig, omdat het een bepaald slag van mensen aanduidt dat pas enkele jaren bestaat: diegenen die erin slagen om beroemd te worden én te blijven, zonder dat je duidelijk kunt zeggen waaraan ze hun faam verdiend hebben. Vandaag de dag krijgen die ‘celebrities’ vaak zelfs het meeste aandacht van allemaal, en het zijn net de mechanismen die daarvoor zorgen die de schrijvers willen blootleggen.

Zo wordt onder meer getoond hoe de entourage van de ‘celebrities’ en de media elkaar de hand reiken om hetpubliek de verhalen te geven die het wil, en hoe die verhalen ook als soaps (met cliffhangers, verrassende wendingen, goede en slechte personages) worden opgebouwd om ervoor te zorgen dat de lezers terugkomen. Maar deauteurs vragen zich ook af waarom zoveel mensen zo geïnteresseerd zijn in het privéleven van de sterren, en komen tot de conclusie dat de ups-and-downs van beroemdheden het ideale klankbord vormen voor de keuzes die we in ons eigen leven moeten maken. De ‘celebritycultuur’ wordt zo ‘een arena waar media en publiek discussiëren over normen en waarden.’

De celebritysupermarkt is dus een erg interessant boek, zij het met twee zwakke punten. Ten eerste is het taalgebruik hier en daar wat stroef en academisch: een zin als ‘We compenseren de verminderde directe contacten metfamilie en buren met zogenaamde parasociale relaties die we aangaan over een grotere sociale en geografische afstand met mensen die we niet kennen’ zond ons eerlijk gezegd meteen een tiental jaar terug in de tijd, naar die warmejuni-avond toen we een cursus sociologie in ons hoofd moesten beuken. En ten tweede wordt er ook heel veel plaats vrijgemaakt om alle roddels en verhalen over de grootste sterren van vandaag – de Angelina Jolies, Paris Hiltons en Tom Cruises van deze wereld – op te tekenen. Wellicht omdat de schrijvers beseffen dat zelfs een kritisch boek over de hedendaagse ‘celebritycultuur’ net iets beter verkoopt als je ook voor wat sappige passages zorgt.

Stefaan Werbrouck