Xavier Taveirne maakte voor Canvas een vierdelige reeks over een gevoelig onderwerp. ‘We willen eenzaamheid een gezicht geven.’
Vandaag zijn we zo bereikbaar dat sommigen zelfs snakken naar afzondering. Toch is eenzaamheid een van de grootste plagen van onze tijd. ‘Eenzaam zijn is nooit een keuze, ‘ benadrukt Xavier Taveirne, ‘alleen zijn wel.’ Het verschil tussen de twee werd meteen duidelijk toen hij voor deze vierdelige reeks een oproep lanceerde tijdens het Radio 1-programma Bij Debecker. ‘Na die uitzending wist ik dat het onderwerp een gevoelige snaar raakte.’
Wat heb je uit de vele reacties en gesprekken geleerd?
Xavier Taveirne: Dat eenzaamheid iedereen kan overvallen. Als je partner ziek wordt of aan mantelzorg moet doen, bijvoorbeeld. Of als je geen aansluiting vindt bij klasgenoten, je na een scheiding in een put valt telkens als je kinderen bij je ex-partner logeren of als je op het kerkhof meer mensen kent dan in het nabijgelegen café.
Waarom behandel je per aflevering een generatie?
Taveirne: We wilden weg van het cliché dat eenzaamheid enkel ouderen treft. Al snel bleek dat eenzaamheid heel divers is en bij elke generatie vanuit andere vragen vertrekt. Jongeren vragen zich af wie ze zijn, iets wat ze vaak aan hun omgeving aflezen. Veertigers bekijken of ze hun eigen verwachtingen hebben ingelost en 65-plussers twijfelen over wie ze nog kunnen zijn.
De meesten hebben alles al geprobeerd. Een wonderoplossing bestaat niet.
Ben je zelf ooit eenzaam geweest?
Taveirne: Zeker, al weet ik sinds dit programma dat dat slechts momentopnames waren. Ik ben graag alleen, maar ik kan ook zo met familie of vrienden afspreken. De mensen die in Eenzaamheid hun verhaal doen kunnen dat vaak niet. Zij missen echte connectie en voelen zich altijd eenzaam. Iemand zei me dat hij met duizend man over koetjes en kalfjes babbelt maar met niemand kan praten over dingen die hem écht roeren. Daarin schuilt hun eenzaamheid: niemand begrijpt hen of erkent hen voor wie ze zijn.
Kun je dat oplossen met een schepen van Eenzaamheid, zoals er in Vlaanderen enkele zijn?
Taveirne:Ik juich elk initiatief toe, maar eenzaamheid is zo wijdvertakt dat elk beleidsdomein er rekening mee moet houden. Het komt voort uit armoede of een gebrek aan goede zorg. Je lost het niet op door te zeggen dat mensen buiten moeten komen. De meesten hebben alles al geprobeerd. Een wonderoplossing bestaat niet. Daarom willen we eenzaamheid een gezicht geven en bespreekbaar maken.
Wat kunnen anderen doen? Een eenzame uitnodigen tijdens de feestdagen?
Taveirne:(lacht) Dat kan, maar doe het dan ongedwongen. Niets zo erg als eenzaamheid met medelijden aanpakken! Eenzame mensen willen deel uitmaken van deze maatschappij en connectie maken met anderen. Zoiets gebeurt het best op een organische manier.
Eenzaam
Woensdag 20/11, 21.20, Canvas
