‘The Return, het overrompelend debuut van een van Ruslands belangrijkste sociaalkritische cineasten.
Waarom pleegt hij zo veel telefoontjes? Is hij een gangster die hen straks de keel gaat doorsnijden? Na twaalf jaar duikt de vader van Ivan en Andrej, respectievelijk 13 en 15, weer op, maar dat roept ook veel vragen op.
Met The Return zette de Russische regisseur Andrej Zvjagintsev zichzelf meteen stevig op de cinefiele kaart: zijn overrompelende film won in Venetië niet alleen de prijs voor beste debuut maar ook de Gouden Leeuw. Sindsdien heeft Zvjagintsev met films als Jelena (2011), Leviathan (2014) en Loveless (2017) alleen maar bevestigd. Algemeen wordt hij ondertussen beschouwd als een van Ruslands belangrijkste sociaalkritische cineasten.
Ivan (Ivan Dobronravov) en Andrej (Vladimir Garin) zijn opgegroeid met hun moeder en grootmoeder. Wanneer ze thuiskomen na een zwempartij, staat daar plots die vreemde man (Konstantin Lavronenko) die ze alleen van een oude foto kennen en die zijn plaats aan de eettafel weer inneemt. Andrej is opgetogen, Ivan is er niet gerust op. Hun vader neemt de twee tieners mee op een visvakantie, maar die verloopt niet zoals ze het zich hadden voorgesteld. Het wordt een overlevingstocht waarin de spanningen met de vader oplopen en zelfs tot een gewelddadige uitbarsting komen. De twee jongens reageren ook anders: Andrej blijft opkijken naar zijn vader, Ivan blijft op zijn hoede.
Wat bij dit noirachtige drama meteen opvalt, is de invloed van de Russische mysticus-regisseur Andrej Tarkovski: ook Zvjagintsev gebruikt Bijbelse motieven (van Mantegna’s De bewening van de dode Christus tot Abrahams offer van Isaak), en ook hier is de natuur tegelijk adembenemend en dreigend. Zvjagintsev vernieuwt die traditie, eerder dan ze gemakzuchtig te kopiëren. Het blauwachtige kleurenpalet van cameraman Michaïl Kritsjman geeft The Return ook een meditatief karakter, waardoor deze cryptische parabel over alleen maar aan dromerige abstractie wint.
The Return heeft een hartverscheurend einde, maar ook in het echte leven liep het voor een van de acteurs niet goed af. Vladimir Garin, die voor deze rol zijn watervrees had overwonnen, verdronk een jaar na de start van de opnames. Toen hij met een vriend in een rubberbootje op een meer ging varen, daagden meisjes hem uit om in het water te springen. Het ijskoude water werd hem allicht fataal.
The Return
Zaterdag 20/2, 22.25, Canvas
