Zagros, het langspeeldebuut van de Belgisch-Koerdische regisseur Sahim Omar Kalifa, haalde als eerste Belgische film de grote prijs binnen in Gent.
‘Het mooiste plekje ter wereld’, zo noemt de Koerdische schaapherder Zagros (Feyyaz Duman) de vallei bij zijn dorp. Zijn drie maanden zwangere vrouw Havin (Halima Ilter) en hun dochtertje Rayhan zijn Zagros, die soms wekenlang met zijn kudde in de bergen verblijft, komen opzoeken en de familiale picknick op dat fraaie plekje doet hem duidelijk deugd. Maar zijn geluk is van korte duur. Enkele dagen later komt zijn broer hem in paniek bij zijn schapen wegroepen. In het dorp wordt geroddeld dat de geëmancipeerde Havin een affaire zou hebben met Ali, een lokale koopman. Bovendien wil haar schoonvader Abdollah haar onder huisarrest plaatsen. Waarop Havin met Rayhan naar België is gevlucht.
Zagros hecht geen geloof aan de roddels en beseft dat hij niet zonder Havin en Rayhan kan leven en reist hen achterna, ondanks de druk van zijn familie om Havin te verstoten. Maar eenmaal in Brussel slaat de twijfel toe: is Havin wel te vertrouwen? Heeft ze hier iets met Dara, een verre neef die haar een handje toesteekt? En zijn de kinderen wel van hem, of zit die Ali er voor iets tussen?
De Belgisch-Koerdische regisseur Sahim Omar Kalifa liet zich eerder al opmerken met kortfilms als Baghdad Messi (2012), die pakken prijzen wegkaapten op filmfestivals. Zagros (2017), zijn langspeeldebuut, is de eerste Belgische film die in Gent de grote prijs binnenrijfde. Kalifa vluchtte zelf ooit illegaal van Irak naar België. Als jonge volwassene heeft ook hij ervaren wat onvrijheid en onderdrukking in het rurale Koerdistan betekenen. De regisseur heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij een grote fan is van Yilmaz Güney, de in Turks Koerdistan geboren volksfilmer die het opnam voor de underdogs. In Zagros, gefotografeerd door Ruben Impens, gebruikt Kalifa een soortgelijke naturalistische stijl maar in combinatie met een directheid die doet denken aan een Camus-roman. Zijn noodlotsdrama speelt ook knap met suspense en wantrouwen.
Het soms autobiografisch geïnspireerde Zagros staat ver van het klassieke migrantendrama. Het is niet integratie waarom het hier draait, ook al zitten er bitse scènes in over Zagros’ bezoek aan de Dienst Vreemdelingenzaken. Kalifa toont vooral hoe Zagros en Havin vreemden zijn in de eigen familiale clan.
Zagros
Vrijdag 18/10, 22.10, Canvas
