Blinde scheidsrechters verschijnen volgens veel voetballiefhebbers wekelijks aan de middenstip. Maar een voetbaltrainer die niets ziet? Dat hoor je niet vaak. Ook de Nederlandse documentairemaker Paul Cohen viel uit de lucht toen hij vernam dat er in Columbia een blinde trainer rondliep die jongeren op het rechte pad hielp. De Amsterdammer die eerder al portretten over de Nederlandse violiste Janine Jansen en de Surinaams-Nederlandse schrijver-journalist Anil Ramdas maakte, wist meteen dat hij er iets mee moest doen.
‘Ik botste op het verhaal dankzij Danny, een Colombiaanse schilder die twintig jaar geleden in Nederland aankwam met tweehonderd gulden op zak. Toen hij mijn huis kwam schilderen en zag dat ik filmmaker was, begon hij te vertellen over het arme dorpje waar hij opgroeide en over Uber Trochez, de blinde voetbalcoach wiens ijzeren discipline hem op weg heeft geholpen. Toen dacht ik: wat een ongelofelijk verhaal. Welke voetbaltrainer is én blind én zo idealistisch dat hij kinderen van straat houdt?
En toen trok je naar Lomitas, een armoedig dorpje aan de voet van het Andesgebergte in Colombia.
Paul Cohen:Daar aangekomen zagen we meteen hoe moeilijk het was voor Uber. Hij heeft geen geld – hij verdient iets door de gehuurde voetbalshirts te wassen – maar ook de lokale politiek zet hem liever buitenspel. Echt treurig om te zien hoe iemand die waardevol gemeenschapswerk levert tegengewerkt wordt omdat hij niet de juiste diploma’s heeft. Voordat hij blind werd, heeft hij veel gevoetbald. Hij weet dus waarover hij het heeft. Tijdens trainingen zie je hoe balvast hij is. Ongelofelijk. Als trainer vertrouwt hij alleen op zijn oren, en een souffleur zegt hem welke spelers er tijdens wedstrijden staan te slapen. (lacht)
Welke lessen heb jij van de blinde trainer geleerd?
Cohen:Dat tegenwind sterker maakt. Hoe groot je handicap ook is, je kunt altijd wel een manier vinden om ermee om te gaan. Uit ervaring weet ik dat sommigen zelfs dankbaar zijn voor hun beperking, omdat die hun een nieuwe weg heeft getoond. Kijk maar naar de Paralympics. Uber is natuurlijk geen olympische held, maar voor de jongeren die hij traint is hij een echte vedette. Daar heb ik grote bewondering voor.
Dit verhaal is je toevallig in de schoot geworpen door een schilder. Vind je al je verhalen zo makkelijk?
Cohen:Het is altijd een wisselwerking. Als ik een verhaal vind dan probeer ik me te laten verrassen door dingen die op mijn pad komen. Een documentaire maken zie ik als iets organisch, niet als iets dat je vooraf plant. Je moet altijd je ogen openhouden voor het onverwachte. Dat is vaak veel mooier dan wat je vooraf kunt bedenken.
Dinsdag 11/5, 22.35, NPO 2
