Na vijftien jaar is Facebook niet alleen de grootste sociaalnetwerksite maar ook de grootste databank ter wereld: dat is een van de conclusies die Tim Verheyden trekt in de docureeks Facebook en ik.
De journalist, ook verantwoordelijk voor de beruchte Pano-reportage over Schild & Vrienden, hangt aan de lijn op de dag waarop Dries Van Langenhove zich tot het Vlaams Belang bekent.
Tim Verheyden: Het stond in de sterren geschreven dat Van Langenhove door de partijpolitiek zou worden opgepikt, al had ik niet gedacht dat het al bij deze verkiezingen zou zijn. De Pano-reportage heeft de voor- en de achterkant van Schild & Vrienden getoond, het verschil tussen het verhaal dat ze aan de buitenwereld vertellen en het echte verhaal, de radicale agenda. Al is Van Langenhove door onze uitzending ook wel bekender geworden. Ik zal er verder niet veel over zeggen. Het is niet Tim tegen Dries.
Facebook dan. Wat voor goeds heeft Mark Zuckerberg de wereld gebracht?
Verheyden: Facebookgroepen. Ik heb een loopclub in Brussel, en we regelen veel via Facebook. Omdat we ook runs organiseren, ontmoet ik – ook in het echte leven – mensen uit binnen- en buitenland. Facebook kan echt mensen samenbrengen, maar dan moeten ze vaker die Facebookgroepen gebruiken. Want de mensen halen daar blijkbaar een soort van waarde uit. Ik ook.
Voor elk ding waarvan je zegt: ‘Ha, dat is zo fantastisch aan Facebook’, staat er wel weer een kost tegenover.
Schild & Vrienden ook.
Verheyden: Je ziet inderdaad nog heel veel gesloten of geheime groepen waar extreme dingen in rondgaan. Voor elk ding waarvan je zegt: ‘Ha, dat is zo fantastisch aan Facebook’, staat er wel weer een kost tegenover.
In de eerste aflevering wordt uitgelegd hoe een adverteerder op Facebook met behulp van duizenden zoektermen een heel specifiek publiek kan bereiken. Je kunt zelfs de zoekterm ‘negationisme’ aanvinken.
Verheyden: Tot vorig jaar kon je je zelfs richten tot mensen die ‘anti-Joodse sentimenten’ hadden. Dat is gelukkig verdwenen, maar ‘negationisme’ is dubbel: ga je dan op zoek naar iemand met een bepaald gedachtengoed of iemand die, als onderzoeker bijvoorbeeld, in het gegeven geïnteresseerd is? Dat is niet duidelijk, en dus mocht die zoekterm blijven staan.
Advertenties zijn niet eens het grootste probleem.
Verheyden: Nee. We hebben via een ludiek experimentje proberen aan te tonen hoe je mensen met een doelgerichte advertentiecampagne echt kunt sturen. Dat is één iets, maar wat als je hetzelfde doet met ideeën? Er zijn in de VS al manifestaties geweest waarbij zowel de betogers als de tegenbetogers de straat opkwamen omdat ze een bepaalde Facebookgroep volgden, die bovendien werd aangestuurd vanuit Rusland. Je kunt, met behulp van de gegevens die ze zelf aan Facebook verstrekken, wel degelijk mensen beïnvloeden.
Zijn we onze privacy voorgoed kwijt?
Verheyden: Ik denk het wel. We beseffen niet wat we aan het prijsgeven zijn. Als er geen strengere wetgeving komt, als niet wordt herbekeken hoe we met een bedrijf als Facebook moeten omgaan, krijgen we op een dag alles in ons gezicht terug.
Facebook en ik
Maandag 21/1, 21.20, Canvas
