Theater: Watou, Laika en BonteHond

De favoriete speelpoppen van onze kinderen zijn niet Kabouter Plop, Bumba of een simpele teddybeer maar hun ouders.

‘Appelmoes met kip en frietjes? NEE! Tomatensoep met balletjes? NEE! Chocolademousse? NEE!’ De heerlijkste gerechten sommen de ouders van kleuter alias dictator Watou op. Maar ‘Watou wil alleen maar een boterham’. Dus krijgt hij een boterham. ‘En waar blijft het beleg?’ Er wordt hem ketchup aangerboden. ‘Watou wil het zelf doen!’ En daar spuit de kleuter een onsmakelijk rijkelijke hoeveelheid ketchup op de boterham, die hij – natuurlijk – ook aan zijn ouders wil voederen. Net zoals zij hem indertijd (met nadruk op indertijd!) gezoogd hebben.

Vrolijke vrolijke ‘vrie-hiendjes’

Watou is het hoofdpersonage in de gelijknamige kleutervoorstelling van het Antwerpse ’theater der zinnen’ Laika en het Nederlandse jeugdtheatergezelschap en productiehuis BonteHond. Watou ( * * * ) is al de derde samenwerking tussen Laika en het avontuurlijke kunstenaarsduo Noël Fischer en Marianne Burgers. Fischer is een regisseur met een kekke verbeelding. Burgers is een scenograaf die diep vanbinnen houdt van snoeperige en vrolijke vormpjes en kleurtjes maar zichzelf daarin telkenmale streng toespreekt en tot de orde roept. Daardoor balanceren haar creaties gezond tussen kunst en kitsch én zijn ze een gevatte vertaling van het onderwerp dat Fischer wil aansnijden.

In 2001 maakte het duo het bejubelde Peer. Deze kleutervoorstelling speelde zich af in een draaiend en kleurig huisje, bewoond door het mannetje Peer (verrukkelijk gespeeld door Gert Jochems). De dagelijkse routine werd er echter verstoord door een Pools dametje (guitig vertolkt door Radomira Dostal) dat zomaar uit de kast kwam gevallen. De woordeloze voorstelling was grappig, prikkelend, boeiend en thematiseerde een gevoelige materie op een heldere manier: omgaan met vreemdelingen en leren jouw eigen kleine wereld openstellen voor en delen met de buitenwereld.

Na Peer volgde onder meer Villa Fink (2003), een voorstelling over oude dametjes en heertjes.

Watou! Watou! Watou!

Nu pakt het duo, met ruggensteun van muzikant Jolle Roelofs, uit met het ludieke en herkenbare Watou. U bent er misschien de trotse bezitter van of hebt ze ongetwijfeld al in het straatbeeld gespot: jengelende kinderen die hun ouders dwingen te buigen of te barsten. Die ouders zien er meestal compleet afgeleefd, opgejaagd en doodop uit. Hun kinderen zijn de fitheid en levenslust zelve. Ouders en kinderen. Ze maken elkaar het leven soms zo lastig. Maar ze kunnen niet zonder mekaar. Te innig verbonden door pure liefde.

Toch wordt die pure liefde regelmatig op de proef gesteld door die egocentrische minimensjes. Voor hen bestaat de wereld uit zichzelf, ik, I, ich, moi-même en ten slotte het personeel alias de ouders (eventueel aangevuld met de aanwezige huisdieren, in Watou is dat de muzikant des huizes). Het huishouden van Watou wordt door Fischer en Burgers grappig verbeeld als een hofhouding van de Zonnekoning. Die Zonnekoning behandelt zijn ouders als poppen. Et voila, daarmee hebben we de eerste scène verklapt. Achter de witte gordijnen schuilt ‘het paleis van Watou’. Watou steekt zijn pronte hoofdje tussen de gordijnen. Hij eist dat ‘het begint’, stelt nog vlug zijn ouders voor (twee sympathieke personages die wat popperig aandoen en briljant gespeeld worden door Gert Jochems, ‘Papa’, en Feike Looyen als ‘Maman’). En dan tiert hun zoon dan ook dat ‘het’ nu écht wel moet beginnen. Wat uiteraard gebeurt. Zijn wil is ouders’ wet.

Watou krijst om eten, brult om aandacht en deelt speels de lakens uit. Een eerste ontsnappingspoging van zijn ouders wordt net op tijd ontdekt door de kleine tiran. Maar de tweede poging lukt! Yes! Toch laat Watou zich niet uit zijn lood slaan. Nog niet. Tot er craquelures in zijn guitige snoetje komen en hij zichzelf toezingt als ‘Papa en Maman’. Dan breekt het eenzame, kwetsbare en behoeftige kind door de façade van stoerheid, eigendunk en ontdekkingsdrift.

Watou vertelt een alledaags verhaal dat iets inventiever uit de hoek had kunnen komen. Maar het grandioze spel, de wervelende regie en de uitmuntende kostuums en scenografie, met een knipoog naar de commedia dell’arte, maken deze voorstelling toch tot een toneelfeest voor jong en oud. Omdat het stuk die vurige ouder-kindrelatie op een hilarische manier schetst. En het giftige kantje eraan puik ‘ontgift’ door de hartverwarmende kracht van die unieke band in de theatrale verf te zetten.

Els Van Steenberghe

Watou, Laika en BonteHond. Gezien op 16 januari 2011. Meer info: www.laika.be