Theater aan zee: Avontuurlijke ’toneeljongskes’

Theater Aan Zee zonder jong muziek- en toneelgeweld is als champagne zonder bubbels. De toneelbubbels anno 2012 blijken de Don Quichotes van deze wereld.

The Play = Mono Nomaden + Trip

Gezelschap = Geert Belpaeme / Jonas Vermeulen / Joke Emmers + Nick Steur

In een zin = De toneelveulens meten de schade van een (te) individualistische samenleving op met knap spel, uitgekiende concepten maar iets te zwakke verhalen.

Hoogtepunt = Tijdens de Mono Nomaden trek je door loopgraven om in het hol van een eenzaat te belanden. Die wordt onwaarschijnlijk sterk en bizar vertolkt door Jonas Vermeulen die zijn gezicht in alle plooien wringt om telkens terug te keren naar een glimlach en ondertussen vreemd schokkerig beweegt (alsof hij bang is dat zijn kleren van zijn lijf zullen vliegen).

Quote = ‘Escape / Control / Delete’ (Nick Steur)

Theater Aan Zee is in de eerste plaats (en dit is niet pejoratief bedoeld) een kleurige ‘markt’ waar je de nieuwe oogst muziek- en theaterkunstenaars kan bewonderen en proeven. De festivalorganisatoren zetten traditioneel alle zeilen bij om die jonge zielen op een locatie neer te poten waar hun werk ten volle ontplooit en zelfs aan zeggingskracht wint. Jong Theater-programmatoren Liv Laveyne en Sophie Desomere tonen zich in deze editie gepokt en gemazelde jongtheaterscouts die elk talent op de juiste plek droppen.

Sommige ‘jongskes’ – zoals Anne-Charlotte Bisoux of Giulio d’Anna – verwelkomen hun publiek in een vrij traditionele ‘black box’. Andere kapoenen bivakkeren zo goed en zo kwaad als dat gaat op de meest vreemde locaties. Van nachtclubs tot een heuse oorlogsbunker. Terwijl de Stereo Nomaden het publiek door de haven aan de Oostoever van Oostende loodsen, lokken de Mono Nomaden hun toeschouwers in de loopgraven en richting stoffige boerderijzoldertjes eigen aan het Provinciale Domein en voormalig militair domein Raversijde in Oostende. Wij lieten ons meelokken…

Geert Belpaeme (KASK Drama, Gent) wacht in De Vrijetijdsmens – Studie#1 ( * * ) zijn publiek op te midden een gigantisch grasveld aan de ingang van het provinciaal domein. Wat volgt, is een rudimentaire vorm van fysiek en zo goed als woordeloos cabaret. Pas op het einde van de voorstelling daagt het ons dat dit wel eens een satirisch portret van de sollicitant zou kunnen zijn. Dat inzicht gunt hij zijn publiek te laat. Wat rest, is het rapen van mooie, originele beelden te midden iets te veel abstracte bewegingsbeelden. Geef hem nog even de tijd en mogelijk dient zich met Belpaeme een cabaretier aan die niet met verbale maar met visuele hoogstandjes het publiek laat balanceren tussen lachen, huilen en verwondering.

Ook Jonas Vermeulen (3e jaar kleinkunst Conservatorium Antwerpen) is een ontluikend talent. Als een bizar en schokkerig bewegend kereltje dat tussen het grimassen trekken door steeds vriendelijk glimlacht ‘verwelkomt’ hij het publiek tijdens In de grond ( * * * ) in zijn hol, een voormalige bunker. Hij vertelt er waarom hij zo graag in dit hol woont. De opbouw van de creatie is helder, de noodzaak aan rust en alleen zijn ligt er misschien iets te dik op maar dat mag je een prille, volop experimenterende theaterkunstenaar niet verwijten. Bovendien houdt hij zijn speelstijl zo goed vol dat ‘het typetje’ een angstaanjagend personage wordt. De karikatuur ver voorbij. Indrukwekkend!

Joke Emmers (Drama, Conservatorium Antwerpen, 2012) beschikt eveneens over een royale portie speltalent. Haar solo Damiët ( * * * ), deels geïnspireerd op het middeleeuwse toneelstuk Esmoreit, is een typische zelfanalyse van een vrouw (Damiët) die – verrassing! – met liefdesverdriet om haar Esmoreit worstelt. Geen ontzettend origineel maar grappig, rakend en met veel kleur en variatie uitgewerkt verhaal. Het meest markante is de kracht waarmee Emmers de betonnen zolder van de oude hoeve bespeelt. Ze stijgt op als een straaljager en de kunstjes die ze uithaalt – van huilen naar lachen over woede en terug – dwingen bewondering af. Een acteerbelofte grand cru!

Uit alle jonge makers die onder de noemer ‘Jong Werk’ te zien zijn tijdens het festival, wordt een winnaar gekozen die budget krijgt om een productie te maken die op het volgende festival in première gaat. Vorig jaar kaapte Nick Steur de KBC TAZ Jong Theater Prijs weg met Freeze. Hij is een theatermaker die evengoed onder het label ‘beeldend kunstenaar’ thuishoort. Dat bewijst hij met Trip ( * * ). Trip is, na Freeze, opnieuw een verstilde confrontatie met de natuurelementen. Bij Freeze hypnotiseerde hij zijn toeschouwers door hen te laten toekijken hoe hij natuurstenen stapelde. In deze voorstelling is niet het hypnotiseren maar het reizen door de ruimte – een kale opslagruimte –

belangrijk. Via een zoutberg laat hij ons binnentreden in een stille wereld waarin hij kleine kunstjes uithaalt met zand, zout en water. Wat telt, is het hoofd leeg te maken en terug pure verwondering voor de scherpte van zoutkorrels, de diepte van een waterplas en de gouden gloed van een zandberg te ervaren. Echt spannend is het niet, maar het is wél een mooi statement van een beloftevol landschapskunstenaar. Trip is weinig meer (maar ook niets minder) dan een bescheiden aanzet om jezelf eventjes herop te starten: ‘escape control delete’ schrijft Steur als slotboodschap aan zijn publiek op enkele rechtopstaande stenen.

De toneelveulens meten de schade van een (te) individualistische samenleving op met knap spel, uitgekiende concepten maar iets te zwakke verhalen. Dit jonge werk onderstreept dat de toekomst van de podiumkunsten in het virtuoos dollen met het (eigen) lijf, ruimtes, materialen en verhalen ligt. Met als hoogste doel: die egocentrische wereld bekritiseren en verbeteren of eraan ontsnappen.

Smaakmakers:

Mats Van Herreweghe:

Nick Steur:

Els Van Steenberghe

Meer info: www.theateraanzee.be