Stedelijk Museum Amsterdam straks weer open

De Amsterdammers hebben het nieuwe gebouw “De Badkuip” gedoopt omwille van zijn gedurfde vorm.

Onlangs werd het nieuwe logo voorgesteld dat voortaan het grafisch gezicht moet worden van het Stedelijk in Amsterdam. Het is een grote “S” opgebouwd uit de woorden Stedelijk Museum Amsterdam.

Het zal ook staan voor de intenties van de directeur Ann Goldstein die in 2010 aantrad : beweging, verrassing en respect voor de traditie van het huis. In die traditie werd ook gekozen voor de Nederlandse ontwerpers Mevis & Van Deursen. Zij passen in de lange rij van eminente grafisch ontwerpers die de verscheidende vroegere directeuren aantrokken (Wim Crouwel, Anthon Beeke, Walter Nikkels).

‘Naakte’ schilderijen
De eerste na-oorlogse directeur Willem Sandberg hechte veel belang aan het visuele imago van het museum want zelf was hij een begaafd en vooruitstrevend ontwerper die veel van de affiches en catalogi vorm gaf. Het was ook hij die het interieur van het oude gebouw onder handen nam en het helemaal wit liet schilderen. Hij verwijderde ook alle lijsten van de schilderijen om ze “naakt” te tonen en zo hun inhoudelijke boodschap en picturale kracht optimaal tot hun recht te laten komen. De fundamentele ingrepen die Sandberg doorvoerde, werden door zijn opvolgers nauwelijks bijgestuurd ook al omdat ze bleven voldoen aan de eisen van het ogenblik.

In het begin van de 21e eeuw kwamen recente museuminzichten naar buiten ook omdat de werken van hedendaagse kunstenaars met nieuwe vormen en materialen andere presentaties vereisten en daar is heel wat over gepalaverd.. Gemeentelijke politiek en museologische inzichten gingen nogal eens botsen, de controverse nieuwbouw versus renovatie liep hoog op en werd gekoppeld aan de financiële consequenties. Een consensus voor een gedeeltelijke nieuwbouw liep samen met een gewijzigd statuut voor het museum. Het werd een soort autonoom bedrijf waarin de gemeente participeerde, wat meteen meer armslag gaf aan de directeur.

De opeenvolgende conservatoren na Sandberg (Eddy De Wilde, Wim Beeren, Rudy Fuchs, Gijs van Tuyl) waren allemaal klinkende namen in het Nederlandse museumlandschap en het internationale circuit en hadden ook hun eigen voorkeuren, qua stijlen en relaties met kunstenaars. Zo komt het dat de verzameling van het Stedelijk een van de belangrijkste werd van Europa. Alle strekkingen binnen de moderne en actuele kunst zijn er in vertegenwoordigd met topwerken zodat het een mekka werd voor bezoekers uit het buitenland.

Ook landelijk heeft het museum een belangrijke rol gespeeld omdat het de ogen opende voor menig Nederlands kunstenaar die zich de visu kon informeren over de evolutie van de beeldende kunst en de relatie tussen vandaag en gisteren.

‘De badkuip’
Op zondag 23 september a.s. gaat het Stedelijk officieel voor het publiek open. Het oude gebouw aan de Paulus Potterstraat, naast het Van Gogh Museum, heeft weinig veranderingen ondergaan maar het gebouw (de Sandbergvleugel) aan de kant van de drukke van Baarlestraat werd gesloopt en daar kwam een vrijwel totaal nieuw museum voor in de plaats naar een ontwerp van het Nederlandse architectenbureau Benthem-Crouwel. De Amsterdammers hadden het al snel “De Badkuip” gedoopt omwille van zijn gedurfde vorm.

Het is nu afwachten wat Ann Goldstein inhoudelijk gaat realiseren. Want een gebouw is één maar een tentoonstellingsprogramma is nog wat anders. Bovendien wordt er naar uitgekeken hoe zij zal omgaan met de unieke verzameling. Openen doet ze in ieder geval met twee exposities die de aandacht verdienen. Eerst een overzicht “Beyond the imagination” en daarnaast een retrospectieve van de onlangs overleden Amerikaanse kunstenaar Mike Kelly die hij bij leven nog zelf heeft helpen samenstellen. We kijken er naar uit.

Ludo Bekkers.