Luck: Misdaad, gokverslaving en dode paarden

Eerbetoon aan een reeks die veel te vroeg is heengegaan en die vanaf deze week te zien is op Acht.

Met grote namen voor – Dustin Hoffman! Nick Nolte! – en achter de camera – Michael Mann! David Milch! – leek de HBO-serie Luck, over de wereld van het paardenrennen, een erg mooie toekomst te hebben. Maar toen sloeg het noodlot toe. Een eerbetoon aan een reeks die veel te vroeg is heengegaan en die vanaf deze week te zien is op Acht.

Zelfs voor HBO was Luck bijzonder prestigieus. De Amerikaanse betaalzender kon in de laatste jaren al mensen als Martin Scorsese (voor Boardwalk Empire ) of Kate Winslet (voor Mildred Pierce ) strikken, maar de cast en crew van deze serie, over het leven op en rond een paardenrenbaan in Californië, is pas echt een Hollywood-dreamteam. Achter de camera: Michael Mann, de wereldberoemde regisseur van Public Enemies , die met Miami Vice en Crime Story ook op tv-vlak zijn sporen heeft verdiend. Voor de camera: acteerlegendes Dustin Hoffman, in zijn eerste grote rol voor televisie, en Nick Nolte. En tot slot, achter de schrijverstafel: David Milch, de scenarist die met NYPD Blue het politiedrama een nieuw gezicht gaf en met Deadwood – ook op HBO – de western liet verrijzen.

Dat de start in de VS afgelopen januari met heel wat media-aandacht gepaard ging, hoeft dus niet te verbazen. Maar nog meer dan de grote namen was het gedrag van die sterren op de set het onderwerp van vele artikels. Volgens ingewijden had het tijdens de opnames van het eerste seizoen meermaals stevig gestoven tussen Mann en Milch, twee mensen met een meer dan gemiddeld ego én een maniakale drang naar perfectie. Milch heeft de gewoonte tot op het laatste moment te schaven aan zijn scenario’s, wat er bij Deadwood toe leidde dat hij op de set vaak vlak voor de camera’s begonnen te rollen de acteurs nog nieuwe dialogen in de oren fluisterde. Mann is een controlefreak die over alle aspecten van zijn werk de eindbeslissing wil. Hij was bijvoorbeeld enkel bij de pilotaflevering van Luck de regisseur, maar hij maakte voor de mensen die na hem kwamen – allemaal vakmannen met een lange staat van dienst – wel een dikke map waarin uitgebreid beschreven stond hoe de belichting eruit moest zien, vanuit welke hoek er gefilmd moest worden, enzovoort. Zoals The New York Times het met enige zin voor humor samenvatte: ‘De hoefafdruk van Mann staat op elke frame van de reeks.’

De spanningen tussen de twee liepen op een bepaald moment zelfs zo hoog op dat Milch op een dag met een baseballbat in de hand naar de montagekamer trok, roepend dat hij Mann zou vermoorden. Of zo klonk het toch in de versie die Nick Nolte opdiste in een interview met The Los Angeles Times ; de twee hoofdpersonages zelf hebben dat verhaal met klem ontkend. Wat wel vaststaat, is dat er tijdens de opnames enkele duidelijke regels zijn ontstaan, waar zowel Milch als Mann zich aan moesten houden. Zo mocht regisseur Mann zich op geen enkele manier bemoeien met het scenario, maar in ruil kreeg hij wel het laatste woord over de rest van de serie – van de casting over de muziek tot de visuele stijl. Milch van zijn kant mocht zich niet vertonen op de set, evenmin als in de montagekamer of op de plaats waar de afwerking van de afleveringen gebeurde.

Het geruzie heeft in ieder geval geen weerslag gehad op het resultaat, want Luck is een serie die het beste van beide werelden verenigt. Inhoudelijk is de reeks typisch Milchie : net zoals in Deadwood neemt hij een microkosmos – alles speelt zich grotendeels af op en rond één renbaan – en vertelt hij kriskras door elkaar de verhalen van de mensen die hem bevolken. Een oude trainer (Nolte) met een bijna mystiek inzicht in paarden, een gangster (Hoffman) die onterecht in de gevangenis heeft gezeten en wraak wil nemen, enkele kleine gokkers die het grote lot winnen, het zijn allemaal mensen die ‘het geluk’ zoeken, als dat al bestaat. Ook de dialogen zijn helemaal in Milch’ stijl, met een mix van schuttingtaal en hoogdravende wijsheden, filosofisch gelul en plotselinge ontroerende ontboezemingen en een hele hoop jargon uit de racewereld. Milch kent die omgeving trouwens als geen ander: hij bezit zelf een renpaard en was ooit zo gokverslaafd dat hij het grootste deel van zijn vrije tijd op de racetrack doorbracht.

Visueel is de reeks dan weer vintage Michael Mann, met adembenemende shots van racende paarden, verstilde en poëtische beelden van de renbaan ’s ochtends vroeg en close-ups van ogen, oren en benen van de dieren. Luck is een serie waar heel veel liefde voor paarden en de paardensport uit spreekt, en net daarom is het des te tragischer dat de dood van enkele dieren tot het vroegtijdige einde ervan heeft geleid. Tijdens de opnames van de eerste negen afleveringen waren al twee paarden gestorven door ongelukken, wat voor protest had gezorgd bij dierenrechtenorganisaties. Toen had HBO even de set gesloten en strengere veiligheidsmaatregelen opgelegd en alles leek daarna goed te lopen: de serie kreeg gunstige kritieken, werd goed bekeken – de kijkcijfers lagen in de grootteorde van Boardwalk Empire – en dus werd een paar weken na de start op tv al een tweede seizoen besteld. En toen sloeg het noodlot opnieuw toe: een paard dat op set terug naar de stal werd geleid, schrok op van een insect, viel achterover en moest afgemaakt worden.

Op zich een ongeluk zoals dat vaak gebeurt – in de VS sterven er gemiddeld drie racepaarden per dag op renbanen – maar voor Luck het sterfgeval te veel: beducht voor de media-aandacht en een nieuwe golf slechte reclame zette HBO de reeks stop. Die beslissing doet geen afbreuk aan de negen afleveringen uit het eerste seizoen, zeker aangezien het verhaal redelijk afgerond eindigt en je Luck evengoed kunt bekijken als een uitstekende miniserie, maar het is vooral jammer voor wat er nog op stapel stond. Milch heeft zich ondertussen in opdracht van HBO op het werk van de Amerikaanse schrijver William Faulkner gestort, om daar een nieuwe serie uit te puren. Na Deadwood , dat na drie seizoenen abrupt werd stopgezet, het snel afgevoerde surfersdrama John from Cincinnati en Luck hopen we dat dame Fortuna hem nu gunstiger gezind is.