Hoe zou het nog zijn met… Margaret Thatcher?

Margaret Thatcher stond bekend als de ‘IJzeren Dame’ – the Iron Lady – en leidde het Verenigd Koninkrijk gedurende drie termijnen. Als eerste en voorlopig enige vrouwelijke Britse premier introduceerde ze een conservatief beleid dat bekend stond als ’thatcherism’.

Compromisloos en hard. Dat was haar stijl om de politiek te bedrijven. Een Russische journalist schonk haar niet voor niets haar bijnaam Iron Lady, die altijd met haar geassocieerd zal blijven. Tegenspraak van de oppositie counterde ze steevast met een luid “There is no alternative” (“Er is geen alternatief”, nvdr.), wat haar een tweede bijnaam – Tina – opleverde.

Haar politieke carrière begon op lokaal niveau voor Labour in 1950 en 1951, maar ze verloor beide keren. Zoals gedurende haar hele politieke leven gaf ze echter niet op, en in 1959 behaalde zij na een harde campagne voor de Conservatieve Partij een zetel in het Lagerhuis.
Thatcher aan het werk
Toen Thatcher aantrad in 1979 als premier, zat Groot-Brittannië in slechte papieren door een stijgende inflatie en een gedaald nationaal zelfvertrouwen. Bovendien was de industrie sterk verouderd en de vernieuwing kende constante tegenwerking door talrijke arbeidsconflicten.

De Falklandoorlogen kwamen daarom eigenlijk als een zegen voor Thatcher, die op dat moment allesbehalve populair was bij de Britse bevolking. Het vaderland werd aangevallen door de Argentijnse junta, dus stuurde ze de Royal Navy uit om het te verdedigen. “We wisten dat het nodig was, dus hebben we het gedaan. Groot-Brittannië is opnieuw groots”, verklaarde ze na de Britse overwinning, die Thatcher het jaar nadien vlot een tweede termijn bezorgde.

Ook een fikse strijd met vakbonden ging de Iron Lady niet uit de weg. Tijdens haar tweede ambtstermijn wilde ze tientallen verlieslatende kolenmijnen sluiten. Ondanks hevig protest van de bonden en gewelddadige confrontaties tussen betogers en politie, waren de mijnen negen maanden later dicht. Ze noemde de gewelddadige vakbondslieden “een groepje fanatiekelingen”.

Ze maakte haar naam bovendien ook waar op Europees niveau, onder andere tijdens spijkerharde onderhandelingen over de landbouwbijdragen voor Europa. Een van haar argumenten tijdens die onderhandelingen was het eenvoudige “Ik wil mijn geld terug.” Thatcher was evenmin voorstander van een eenheidsmunt en al helemaal niet van een centrale Europese bank. Velen zeggen dat zij de huidige eurocrisis al voorspelde in de jaren ’80.

Keer op keer herhaalde ze “Nee! Nee! Nee!” wanneer een federaal Europa ter sprake kwam. Dat, samen met haar voorstel van een inkomensonafhankelijke belasting, leidde tot haar aftreden in 1990. Haar positie stond steeds meer ter discussie, ook binnen haar eigen partij, en ze verkoos zelf af te treden, in plaats van te wachten op een verkiezingsnederlaag. Sommigen noemden het een “politieke moord”, Thatcher had het over “verraad met een glimlach op hun (haar partijleden, nvdr.) gezicht.”

Een overzicht van haar laatste dagen als Brits premier, tot ze met tranen in de ogen Downing Street 10 achter zich liet:


Alzheimer

Thatcher bleef nadien nog even parlementslid, maar stopte ermee in 1992. Ze bleef druk bezig met lezingen en ook op internationaal niveau bleef ze wereldleiders geselen met scherpe kritieken.

In 2002 kreeg de Iron Lady enkele kleine beroertes, waardoor ze niet meer voor een publiek kon verschijnen. Haar gezondheid bleef sindsdien verder achteruitgaan. In 2008 bevestigde haar dochter ten slotte dat Margaret Thatcher leed aan alzheimer.
In 2011 kwam een met prijzen bekroonde biografische film in de bioscoopzalen, ‘The Iron Lady’. Meryl Streep nam de rol van Margaret Thatcher voor haar rekening. (GM) Trailer