Hoe zou het nog zijn met… Kris Merckx

Kris Merckx is een van de stichters van de PvdA en een bekende Dokter voor het Volk.

Kris Merckx stichtte in 1970 samen met wijlen Ludo Martens de partij Amada (Alle Macht Aan de Arbeiders). Die zou in 1979 de Partij van de arbeid (PvdA) worden. Merckx was niet enkel partijwoordvoerder, maar ook en vooral het gezicht van Geneeskunde voor het Volk, in 1971 door hem uit de grond gestampt. Hij stond eveneens dertien jaar aan het roer van partijblad Solidair, als hoofdredacteur.

Merckx onderbrak zijn artsenwerk om zich aan de politiek te wijden. In 2001 begon hij weer, “na een half jaar opnieuw studeren en stage lopen”, halftijds als dokter voor het volk. Acht jaar later, in 2009, toen 65, ging hij met pensioen als arts.

Oorlog met de Orde van Geneesheren

Als dokter voor het volk vocht Merckx veldslagen uit tegen de Orde van Geneesheren, en vice versa. De Orde schorste Merckx tot tweemaal toe. Hij werd zelfs een korte tijd in de gevangenis opgesloten. Wat Geneeskunde voor het Volk doet, is volgens de Orde oneerlijke concurrentie. Toen in 1980 de Orde haar steun toekende aan de staking van de artsen, rezen de spanningen tot een hoogtepunt. De staking was volgens de dokters voor het volk een manier om hogere prijzen af te dwingen. Gevolg: ze weigerden hun lidgelden te betalen. Merckx: “We vroegen de afschaffing van de Orde van de Geneeskunde.”

Actieve ouderdomsdeken

Sindsdien zijn pensionering als arts, staat het leven van Kris Merckx opnieuw volledig in het teken van de politiek. Als ouderdomsdeken van de PvdA speelt hij nog zijn “adviserende en reflecterende rol”, zegt hij aan Knack.be. “Ik meng me nog in de debatten, denk na over het programma van onze partij. Er is in die 40 jaar tijd, die ik vooral als arts doorbracht, veel veranderd. Dat dwingt ons bepaalde zaken te herdenken.”

Maar wie denkt dat Merckx vanuit een zetel toekijkt, vergist zich. Hij was lijsttrekker bij de gemeente, districts en provincieraadsverkiezingen van 2012. En raakte tweemaal verkozen, waaraan hij een zetel in de provincieraad van Antwerpen en een in de districtsraad van Hoboken overhield. Dat houdt hem meer dan bezig: “De laatste twee weken van de maand zijn altijd behoorlijk gevuld met commissievergaderingen en vergaderingen in raden van bestuur. Dan heb ik vijf à zeven vergaderingen per week.”

Lezingen, manifestaties en debatten

Daarbovenop geeft Merckx nog lezingen, neemt hij deel aan manifestaties en debatten. Hij spreekt dan bijvoorbeeld over de gezondheidszorg en zijn jaren als dokter voor het volk. Zijn boek Dokter voor het Volk, over veertig jaar geëngageerde geneeskunde, dient daarbij als leidraad. “Er mag dan veel veranderd zijn, het basisuitgangspunt van mij en mijn kameraden is niet gewijzigd: het najagen van de maximale winst houdt steeds een risico op crisissen en zelfs agressieoorlogen in. Op dat punt krijgen we nu gelijk en belangstelling van de mensen.” Merckx ziet ruimte voor een echte socialistische partij en werkt nog steeds mee aan het “socialisme 2.0”.

Lezen en familie

Een ambitie bij zijn pensionering was meer lezen. Dat lukt hem, en ook voor familie heeft hij nu meer tijd. “Ik kan bijna dagelijks wandelen of gaan fietsen met mijn vrouw. Om de gezondheid op peil te houden probeer ik per fiets naar de commissies van de provincieraad te gaan. Mijn vrouw en ik vangen onze zes kleinkinderen ook op. Een van mijn twee dochters is ook dokter voor het volk en ze zit in de gemeenteraad van Charleroi, bij Paul Magnette, voor de PTB (de Waalse tak van de PVDA, de Parti du Travail de Belgique, red.).”