Hoe zou het nog zijn met … Fixkes?

‘Kvraagetaan’ is nog altijd de laatste echt grote Nederlandstalige hit, maar intussen is het al een tijdje stil rond Fixkes. ‘Het mag allemaal wat kleinschaliger.’

Fixkes, de band rond journalist Sam Valkenborgh (37), kwam eind 2005 tot stand, en verscheen in februari 2007 écht op het publieke toneel met ‘Kvraagetaan’. De single voerde zestien weken de Ultratop aan – een record dat nadien niet meer geëvenaard werd, zelfs niet door Gotye -, en veroverde in minder dan een week tijd de eerste stek in de iTunes-hitlijst. Het titelloze debuutalbum van Fixkes volgde in oktober 2007, en verkocht 15.000 exemplaren. Fixkes mocht plots aantreden op nagenoeg alle grote podia in Vlaanderen.

‘Ik heb het succes altijd goed kunnen relativeren, maar na ‘Kvraagetaan’ ging het allemaal wel heel erg snel’, blikt Sam Valkenborgh terug. ‘We stonden plots op podia waarvan ik vond dat ze voor ons iets te hoog gegrepen waren, op dat moment toch. We moesten nog leren het onszelf gemakkelijk te maken op een podium. Maar ik wil niet te negatief klinken. Wat ons overkomen is, was ronduit geweldig.’

Drie voltijdse jobs Terwijl de andere bandleden fulltime bleven werken (gitarist Peter Deckers bij de Ancienne Belgique, basgitarist Johan Pauwels bij marktonderzoeksbedrijf Synovate, toetsenist Bart Palmers als landmeter) of studeren (drummer Jan Valkenborgh en percussionist Joris Van den Broeck), nam Valkenborgh loopbaanonderbreking – aanvankelijk voor een jaar, maar het werden er vier. ‘Toen we veel begonnen op te treden en ondertussen ook nog aan een cd werkten, had ik het gevoel dat ik drie voltijdse jobs tegelijkertijd aan het uitoefenen was’, aldus Valkenborgh. ‘Verlof zonder wedde nemen, was de juiste beslissing, want op een gegeven moment was ik bij wijze van spreken haast continu aan het telefoneren voor Fixkes. Niet goed, besef ik nu, maar gelukkig had ik geweldige collega’s die dat door de vingers zagen.’

Gedurende die vier jaar brachten Fixkes nog een tweede langspeler uit, ‘Superheld’ (2010). ‘Dat was geen Moeilijke Tweede. We hadden er een budget voor, en het was een heel comfortabel werkproces. Iets te comfortabel soms. We mochten zes weken lang gratis ‘kamperen’ in een jeugdhuis nabij Kalmthout. Bij momenten waren we meer aan het barbecueën dan muziek aan het maken. (lacht)’ Van ‘Superheld’ gingen 3.000 stuks over de toonbank.

Konden de Fixkes van de muziek leven? ‘De andere bandleden sowieso niet. Dat was ook niet aan de orde’, aldus Sam Valkenborgh. ‘Ikzelf kon wel eventjes verder, want ‘Kvraagetaan’ was honderd procent van mij als auteur. Het eerste jaar verdiende ik veel meer dan wat ik bij de Gazet zou verdiend hebben. Het tweede jaar ook, maar toen ging het al om ongeveer de helft van de inkomsten van het vorige jaar. In het derde jaar ging er nog eens de helft af. Dan begin je te rekenen, en kom je tot de conclusie dat het op langere termijn onhoudbaar zou worden. Ik was ook bang dat ik mijn job bij Gazet van Antwerpen zou verliezen als ik er nog een extra jaar had bijgedaan. Ik wou geen 38-jarige journalist worden die vijf of zes jaar geen journalistiek meer had bedreven.’

Routine
In het najaar van 2011 had de zanger eventjes genoeg van de muziek. ‘Ik vond dat het niet meer zo vlot ging. De sfeer in de groep zat nog altijd goed, maar de optredens leken allemaal in het teken te staan van die ene single. We speelden voor een publiek dat vijftien keer ‘Kvraagetaan’ wilde horen. Daar is op zich niks mis mee, maar dat was niet de reden voor mij om op een podium te staan. Ik vond dat we ook wat te routineus begonnen te spelen.’

‘Bovendien wilde Gazet van Antwerpen na drie of vier jaar duidelijkheid over mijn situatie. Dan heb ik beslist om er opnieuw aan de slag te gaan. Ook dat voelt nu aan als de juiste beslissing. Ik had niet de discipline om mij ’s morgens achter mijn bureau te zetten om nummers te schrijven – al heb ik wel heel veel bewondering gekregen voor de muzikanten die daar wel fulltime mee bezig kunnen zijn en ervan moeten leven. Nu ga ik overdag werken, krijg ik op het einde van de maand mijn loon, en is de muziek weer louter een hobby. Dat ligt mij veel beter. Ik merk nu dat al die aandacht niks voor mij is. Ik mis het niet. Voor mij mag het allemaal wat kleinschaliger.’

Fixkes 2.0 Maar Fixkes zijn anno 2013 niet dood. Ze speelden eind vorig jaar enkele try-outs, en schaven nu aan nieuw materiaal – weliswaar buiten hun werkuren. Zonder Johan Pauwels en Joris Van den Broeck – zij gaven er na de tweede cd de brui aan -, maar met nieuweling Mike Engels. ‘We hebben geen concreet plan voor ogen’, zegt Sam Valkenborgh. ‘Er is niet zoveel geld, en onze drukke agenda’s maken het moeilijk om veel te repeteren – ik ben wel speciaal vier vijfde gaan werken om op maandagavond vrij te kunnen hebben om te repeteren, en dat lukt meestal ook. Maar als we in de studio zitten, werken we hard én efficiënt. Dat geeft voldoening.’

Verwacht van Fixkes 2.0 geen luisterliedjes à la ‘Kvraagetaan’. Valkenborgh: ‘Die single is ballast geworden, we zullen er voor altijd mee geassocieerd worden. Dat is oké, maar de muziek die ik nu wil maken leunt dichter aan bij wat ik in mijn jeugd goed vond: Tocotronic, Pavement, Wilco… Die typische jaren ’90 sound en die Americana begint er nu een beetje in te sluipen, merk ik. Ik leg me intussen ook toe op de basgitaar. De Nederlandstalige teksten worden bijgevolg een beetje naar de achtergrond verdrongen. En dat is goed, want nu heb ik het gevoel dat ik meer deel uitmaak van de nummers die ik schrijf.’