De morsdood gewaande LP is anno 2013 terug van nooit écht weggeweest.
Wat? De vinylplaat
Toen? Voor de intrede van de cd de populairste geluidsdrager.
Nu? De morsdood gewaande LP is anno 2013 (weer) een waardevol, extreem verzorgd en zelfs hip product.
Quote? “Steve Jobs was een pionier op het gebied van digitale muziek, maar thuis luisterde hij wél naar vinyl” (Neil Young)
In 1877 introduceerde Edison de grammofoonplaat, in 1948 kwam Columbia Records met de eerste volwaardige langspeelplaat of LP, en in 1976 werd die LP dankzij de Beatles volwassen: ‘Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band’ was niet alleen in muzikaal opzicht een conceptplaat, het was ook de eerste vinylplaat met een totaalconcept: klaphoes, kartonnen inlegvel, meegeleverde songteksten en een hidden track in de uitloopgroef.
Vanaf toen groeide de LP uit tot het populairste geluidsmedium, waarvan miljoenen stuks over de toonbank gingen. Tot de cd vanaf 1985 en vooral dan in de jaren ’90 de vinylplaat in de verdrukking drong. Al heeft die cd intussen zijn beste tijd ook alweer gehad, als gevolg van de technologische revolutie die zich in muziekland voltrok (en nog steeds voltrekt) onder impuls van Apple’s iTunes en recenter ook streamingdiensten als Spotify.
Omzet vinylverkoop hoogst in 15 jaar Maar in tegenstelling tot de cd nu, heeft de vinylplaat zich altijd wel min of meer overeind kunnen houden. Sterker nog: in 2012 was de wereldwijde omzet uit vinyl het hoogst in 15 jaar: 135 miljoen euro.
De uitspraak die Neil Young vorig jaar deed op een congres rond digitale media, is in dit verband tekenend, symbolisch haast: “Steve Jobs was een pionier op vlak van digitale muziek, maar thuis luisterde hij wél naar vinyl”. De technologische vooruitgang heeft de vinylplaat dus niet kapotgemaakt. Oké, LP’s zijn niet meer de million sellers die ze in het pre-digitale tijdperk, en er worden nog altijd meer cd’s en downloads verdeeld, maar in beperkte kringen van muziekliefhebbers is de vinylplaat altijd blijven verkopen. Het zou dus een beetje oneerbiedig zijn om nu van een revival te spreken. De LP mag dan wel morsdood gewaand zijn, ze is nooit écht weggeweest.
De bestaansreden en eeuwigheidswaarde van de vinylplaat? De superieure kwaliteit ten opzichte van een cd of mp3, en de verzamelwaarde. Hedendaagse artiesten stoffen de LP vandaag de dag grondig af, en proberen er weer een jong en hip product van te maken. Kijk maar naar de uitgaves van Jack White’s label Third Man Records: lichtgevend en geparfumeerd vinyl, of de ’triple decker’, een 12″ die je met een schroevendraaier moet opensplijten om de binnenin verscholen 7″ inch te kunnen beluisteren.
Record Store Day Over Jack White gesproken: hij is dit jaar de ambassadeur van Record Store Day, een internationale hoogmis voor de onafhankelijke vinylzaak, met gelimiteerde vinyluitgaves en in-store optredens. Dat initiatief draagt zonder twijfel bij aan de populariteit van de LP. In België scharen dit jaar onder meer Triggerfinger en dEUS zich erachter.
Menig vinylzaak profileert zich trouwens niet langer enkel als een platenwinkel, maar als een ontmoetingsplek waar je ook de krant kunt lezen bij een kop koffie, en op gezette tijden een mini-tentoontstelling of concertje kunt bijwonen. Daarmee trekken ze ook steeds meer jong grut aan. In het Verenigd Koninkrijk kopen de 18- tot 24-jarigen anno 2013 meer LP’s dan hun (groot)ouders!
Maar vinyl is niet langer enkel voorbehouden voor de gespecialiseerde platenzaken. Ook hippe kledingwinkels als Urban Outfitters of grote elektronicazaken als Saturn hebben LP’s in hun aanbod zitten. Veel nieuwe platen bevatten ook mp3-codes, en de huidige generatie vinylspelers laat het toe om oude platen te digitaliseren. Zo kan je de liedjes digitaal afspelen mét de ruis van het oude origineel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier