Hoe zou het nog zijn met… Abdullah Öcalan?

Ooit was hij de gevaarlijkste man van Turkije, ondertussen is hij de best bewaakte: Abdullah Öcalan, leider van de Koerdische rebellenbeweging PKK.

Ooit was hij de gevaarlijkste man van Turkije, ondertussen is hij de best bewaakte: Abdullah Öcalan. Dertig jaar was hij, toen hij in 1978 de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) oprichtte. Met die partij bond Öcalan de strijd aan met Turkije, dat hij als een kolonisator beschouwde. Het einddoel van de PKK was de onafhankelijke staat Koerdistan, die volgens de regels van het marxisme bestuurd zou worden.

In 1984 greep de PKK naar de wapens. Met aanvallen op politieposten en militaire doelwitten hoopte de partij de Turkse staat de destabiliseren. Gaandeweg kwamen er ook zelfmoordbombardementen en was ook de bij toeristen enorm populaire westkust niet langer veilig. Het conflict maakte op dertig jaar tienduizenden slachtoffers. De Verenigde Staten houden de PKK ook verantwoordelijk voor grootschalige drugstrafiek, waarmee ze hun verzet zouden gefinancierd hebben.

Toen Turkije de klopjacht opvoerde, nam Öcalan de wijk. Hij dook onder in Syrië, maar wist zich ook daar niet lang veilig. Via een kort verblijf in Moskou, Griekenland en Italië vluchtte hij naar Nairobi, waar hij in 1999 door Turkse geheime agenten gearresteerd werd. Hij kreeg de doodstraf, al werd die nooit uitgevoerd, omdat de doodstraf in Turkije in 2002 werd afgeschaft. Onder meer de Italiaanse Nobelprijswinnaar Dario Fo en de Amerikaanse filosoof Noam Chomsky spraken zich al fel uit tegen zijn gevangenschap.

Sinds 1999 zit Öcalan in een gevangenis op het eiland Imrali, een onooglijk stukje rots dat uit de Zee van Marmara steekt. Hij is er de enige gevangene, en leeft er in volstrekte isolatie: zelfs met zijn advocaten mag hij de voorbije jaren geen contact meer hebben. Hij doodt de tijd met schrijven. In zijn laatste boeken stuurt hij aan op onderhandelingen om tot een politieke oplossing te komen. Ook de PKK heeft de wapens ondertussen afgezworen.

In Vlaanderen zal Abdullah Öcalan vooral bekend blijven door het humoristische tv-programma Alles Kan Beter. In hun parodie van Zondag Josdag werd Öcalan het onderwerp van een quizvraag. Het uiteindelijke antwoord bleek legendarisch. Fout, maar desalniettemin legendarisch. (JZ)