Waarom Patton Oswalt onze favoriete mannelijke witte komiek van middelbare leeftijd is

Na rollen en cameo’s in Eternals, The Sandman en The Boys keert hij in zijn vierde Netflix-special We All Scream terug naar zijn voornaamste liefde: stand-upcomedy. Zes facetten van Patton Oswalt.

Patton Oswalt is een kleine nerd

Patton wie? Bij ons is Oswalt bijlange niet zo groot als in de States, maar u kent hem op zijn minst van de stem die hij leende aan de kokende rat Remy in Ratatouille (2007). Regisseur Brad Bird koos de korte komiek (1,61 meter) omdat hij het in zijn shows nogal vaak over eten had. Zijn favoriete onderwerpen zijn voedsel, comics en films. Dat zie je niet alleen aan zijn fysiek, maar ook aan zijn filmografie, die opvallend veel tekenfilms en superhelden telt. Zo had hij twee jaar geleden een cameo, als de stem van Deep’s Gills, in Amazon-reeks The Boys, en recenter sprak hij Matthew the Raven in voor Netflixserie The Sandman. Zijn intrede in het Marvel Cinematic Universe tijdens de aftiteling van Eternals (2021), als trol aan de zijde van Harry Styles, was een hoogtepunt in zijn leven. ‘My geekiness is getting in the way of my nerdiness’, zei hij jaren eerder in zijn show Werewolves and Lollipops (2007), tijdens een fantasie over tijdreizen waarin hij George Lucas met een schop de kop inslaat voor die aan de Star Wars-prequels kan beginnen.

Patton Oswalt is een gelukkig getrouwde weduwnaar

Oswalts shows reflecteren altijd wie hij op een bepaald moment in zijn leven is. In Werewolves and Lollipops was dat een pasgetrouwde nerd die het vaderschap vreesde, in Annihilation (2017) een wanhopige weduwnaar met een dochtertje van negen en in I Love Everything (2020) een gezellige midlifer die onverwacht opnieuw het geluk had gevonden. Op zijn huwelijk met actrice Meredith Salenger in november 2017, anderhalf jaar na de dood van zijn eerste vrouw, kwam online kritiek. Hij weerstond de neiging om zelf te antwoorden, maar postte op zijn Facebookpagina de reactie van een weduwe die aan zijn kant stond: ‘Het is vijftien maanden geleden. Hoelang moet een weduwnaar in zijn isolement blijven voor jij vindt dat zijn eenzame opsluiting lang genoeg heeft geduurd?’

Het enige minpunt aan MeToo voor mij is dat ik heb ontdekt wat voor een middelmatige pervert ikzelf ben.

Patton Oswalt is een weldoener

De minst geslaagde stukjes in Oswalts shows gaan doorgaans over politiek. Ook op zijn Twitter-account kan zijn politiek gedram weleens vermoeiend zijn, maar hij laat zijn engagement niet in de weg staan van menselijkheid – heel atypisch voor het medium. In 2019 schoot een opmerking van Oswalt over Donald Trumps muur tussen Mexico en de Verenigde Staten bij een van diens supporters in het verkeerde keelgat, waarop de man hem begon te trollen. Op zoek naar munitie om terug te schieten ontdekte Oswalt dat zijn tegenstander medische problemen had en een crowdfunding had opgestart om zijn ziektekosten te betalen. Waarop hij 2000 dollar doneerde en zijn 4 miljoen volgers aanspoorde hetzelfde te doen. Verklaring: ‘Deze kerel zit diep in de shit. Ik zou ook kwaad zijn.’ Hoeveel Donald Trump heeft gedoneerd, is niet bekend.

Patton Oswalt is een man met principes

‘Het enige minpunt aan MeToo voor mij is…’, zegt Oswalt in zijn show I Love Everything, waarop je een minutenlang exposé verwacht over hoe de slinger te ver is doorgeslagen. In plaats daarvan vervolgt hij: ‘… dat ik heb ontdekt wat voor een middelmatige pervert ikzelf ben.’ Daarop doet hij zonder namen te noemen zijn minachting voor de masturbatie-avonturen van zijn voormalige voorbeeld Louis C.K. uit de doeken. De meeste van zijn vakbroeders bleven in hun shows nogal stil over de zaak-C.K. – véél stiller dan die keer toen Will Smith een oorvijg uitdeelde aan Chris Rock en iedereen zich in zijn integriteit aangetast voelde.

Patton Oswalt is een loyale vriend

Op 1 januari 2022 postte Oswalt op Instagram een foto van zichzelf in innige omhelzing met zijn collega en vriend Dave Chappelle, volgens de caption ‘een genie met wie ik 34 jaar geleden mijn eerste stappen in de comedy zette’. Probleem: superster Chappelle ligt zwaar onder vuur voor de transfobe moppen die hij in zijn Netflix-special The Closer (2021) maakte. De fans van Oswalt waren kwaad, maar de komiek reageerde. Niet zoals Chappelle, die sinds de tegenwind zo balorig nieuwe grenzen opzoekt dat iedereen binnenkort vergeten is dat hij ooit een van de grootste comedians van zijn generatie was. Niet als een angsthaas die snel afstand neemt om niet met de slechte naam van zijn vriend te worden besmet. Wel met een lange post waarin hij de verdienste van Chappelle en hun lange vriendschap benadrukt en tegelijk duidelijk afstand neemt van diens standpunten over transmensen – maar niet van de man zelf.

Patton Oswalt is een verstandig mens

Patton Oswalt verontschuldigt zich geregeld. Voor de foto met Chappelle, voor oud materiaal of voor die keer dat hij de toen veertienjarige Stranger Things-ster Finn Wolfhard (Mike in de serie) tijdens een panelgesprek complimenteerde met ‘de beste pornonaam uit de geschiedenis’. Ten tijde van Werewolves and Lollipops wenste hij Paris Hilton aids en kanker toe, ook dat zal hij in zijn nieuwe show We All Scream niet meer doen. Aan Indiewire vertelde hij: ‘Je kunt je verontschuldigen en groeien. Ik snap niet waarom iemand zich zorgen zou moeten maken over cancel culture, maar ik vat ook het idee niet dat je je nooit voor iets zou moeten verontschuldigen. Dat is allebei even belachelijk.’