Verrassend specifieke kunstvorm: de celebrity bekendmakingsfoto van een zwangerschap

© Mellon
Jozefien Wouters
Jozefien Wouters Freelancejournaliste

Rihanna paradeerde met een bolle buik door de straten van New York en kondigde daarmee niet alleen haar zwangerschap aan, maar ook een gloednieuwe stroming in een verrassend specifieke kunstvorm.

De stroming: Het Casual Chic Snapshot

Grootmeester: Rihanna

Hoogtepunt: 2022

Stijlkenmerken: gescheurde jeans, verlaten straten en een stevige portie je-m’en-foutisme

Rihanna kondigde zo’n twee weken geleden haar zwangerschap aan door op een koude winterdag met A$AP Rocky aan haar zijde door de straten van Harlem te slenteren. Vooral de manier waarop viel daarbij op: Rihanna droeg een roze, halfdichtgeknoopte puffer jacket, een gescheurde jeans en een gigantisch juweel rond haar blote buik, vermoedelijk een verwijzing naar de albumhoes van Madonna’s Like a Prayer. (Over A$AP Rocky’s lederen broek werd net iets minder gespeculeerd.) Op één foto wandelt het koppel hand in hand. Op een andere is te zien hoe hij haar een kus op haar voorhoofd geeft terwijl zij nonchalant haar hand in haar broekzak steekt. Nergens zijn er andere passanten te zien. Telkens zien Rihanna en A$AP Rocky er ongedwongen cool uit. Wie niet beter weet, zou kunnen denken dat het stockfoto’s van een hipstergezin uit New York zijn.

Rihanna geeft de zwangerschapsfoto de nodige street credibility.

Voor alle duidelijkheid: het lijkt misschien alsof Rihanna’s uitstapje per toeval werd vastgelegd door paparazzi, maar de shoot was wel degelijk gepland en geënsceneerd door de jonge modefotograaf Miles Diggs. Daarmee stapt de popster in een lange, fascinerende traditie: die van de celebrityzwangerschapsbekendmakingsfoto. Tegelijk herschrijft de zelfverklaarde badgal meteen ook de regels van het genre door een rauwer, meer down to earth, toegankelijker en schijnbaar spontaner beeld van haar zwangerschap te schetsen. Anders gesteld: Rihanna geeft de zwangerschapsfoto de nodige street credibility. RiRi is de coole moeder die iedereen hoopt te hebben, of te zijn.

De reacties waren bijgevolg extatisch. Twitter verloor collectief zijn zinnen, met een vloedgolf aan hoofdletters en uitroeptekens tot gevolg. The New York Times deelde zonder greintje ironie mee dat ‘de kunstvorm die bekendstaat als de celebrity pregnancy photo shoot een nieuwe winnaar heeft’. Er werd massaal naar ‘pink padded coats’ en ‘ripped blue jeans’ gezocht op Google. En Dazed & Confused vroeg zich zelfs af of Rihanna een babyboom teweeg zal brengen. Al klonk er ook enige bezorgdheid: fans vrezen dat ze nu nog langer moeten wachten op een nieuw album.

De stroming: Het Classy Naaktportret

Grootmeester: Demi Moore

Hoogtepunt: de nineties

Stijlkenmerken: zwart-wit, effen achtergronden, geen kledij

Het is vandaag moeilijk te geloven, maar er was een tijd waarin beroemdheden níét groots uitpakten met hun zwangerschap. Sterker nog: lange tijd leken celebrity’s hun bolle buiken liefst zo goed mogelijk te verstoppen. Sterren hoorden strak, glamoureus, ambitieus en bovenmenselijk te zijn. Elke mogelijke associatie met slapeloze nachten, tepelkloven en vuile pampers werd dus liefst vermeden.

Lange tijd leken celebrity’s hun bolle buiken liefst zo goed mogelijk te verstoppen. En toen kwam Demi Moore.

En toen kwam Demi Moore. Preciezer: een naakte Demi Moore die zeven maanden zwanger was van haar tweede dochter met Bruce Willis. In augustus 1991 prijkte ze in die hoedanigheid op de cover van Vanity Fair. Dat was aanvankelijk nochtans niet de bedoeling: fotograaf Annie Leibovitz liet Moore poseren in een jurk, maar maakte tussendoor ook enkele naaktportretten voor de privécollectie van het koppel. Dat uiteindelijk toch één van die foto’s op de cover belandde, was volgens Moore een feministisch statement. ‘Ik begrijp wat voor impact de foto had op de wereld: het gaf vrouwen de toestemming om hun zwangerschap te omarmen’, zei ze.

Anno 2022 gaat zelfs uw zwangere buurvrouw uit de kleren bij een lokale fotograaf, maar destijds was Demi Moores foto effectief een statement. Sommige handelaars weigerden zelfs om het magazine in de winkelrekken te leggen. Maar het publiek leek er wél klaar voor. De editie ging uiteindelijk meer dan een miljoen keer over de toonbanken. Er werd over gediscussieerd en geklaagd, maar iedereen kende wel de beelden. Demi Moore was een van de eerste beroemdheden die van haar zwangerschap een event maakte.

Want dat is wat er in de zomer van 1991 écht plaatsvond: de geboorte van de celebrityzwangerschapsbekendmakingsfoto. Plots wilde elke beroemdheid haar zwangerschap vastleggen en delen. Liefst in de vorm van een classy naaktportret. Meestal in profiel. Vaak in zwart-wit. Idealiter met gekruiste armen. Altijd voor een effen achtergrond. Echt: googel ‘celebrity maternity shoot’ en u ziet het patroon. Cindy Crawford deed het in 1999 op de cover van W Magazine. Natalie Portman creëerde haar eigen variant met een gedrapeerd laken. Variety herhaalde de formule enkele jaren geleden nog met Serena Williams. Twee jaar geleden verkleedde supermodel Emily Ratajkowski zich zelfs als zwangere Demi Moore voor Halloween. Demi Moore maakte het cool om zwanger te poseren.

De stroming: De Perfectionistische Puzzel

Grootmeester: Beyoncé

Hoogtepunt: 2017

Stijlkenmerken: precizie, doordachte decors en absurd veel symboliek

Als Demi Moore de pionier van de celebrityzwangerschapsbekendmakingsfoto is, dan is Beyoncé degene die het genre tot een hoger niveau heeft getild. Queen B weet dan ook als geen ander hoe u een momentum creëert. Níét door babyschoentjes en een tutteremoji te delen op uw Facebookprofiel, alleszins. In 2011 maakte ze haar zwangerschap bekend door op het einde van haar performance op de MTV Video Music Awards haar paarse paillettenblazer te ontknopen en over haar bolle buik te aaien.

Nog opvallender was evenwel de foto waarmee ze in 2017 de komst van haar tweeling aankondigde op Instagram. Een groots, kleurrijk, nauwkeurig gecureerd beeld gemaakt door de Ethiopisch-Amerikaanse conceptuele kunstenaar Awol Erizku waarin Beyoncé als een godin voor een gigantische bloemenkrans zit, gehuld in haar ondergoed en een sluier. Een beeld waar absurd hard over nagedacht was.

Verrassend specifieke kunstvorm: de celebrity bekendmakingsfoto van een zwangerschap
© Mellon

Om te beginnen dropte ze de foto op de eerste dag van Black History Month. Daarnaast zou het portret, afhankelijk van de bron, refereren naar Botticelli’s Geboorte van Venus, de rococo, 15e-eeuwse Vlaamse portretten, Frida Kahlo, Gustav Klimt en Latijns-Amerikaanse begrafenissymbolen. De kleuren van haar ondergoed verwezen dan weer naar de Heilige Maagd Maria. Er waren knipogen naar de symboliek van maagdelijkheid en de mythologische betekenis van tweelingen. Er werd gesproken van een hergeboorte, een jaar na de release van Lemonade, een album waarop ze het nogal expliciet heeft over de ontrouw van Jay-Z. En dan zat Beyoncé ook nog eens op een bedje van klimop. De Engelse benaming voor klimop is Ivy. Beyoncés eerste dochter heet Blue Ivy. Niks in het universum van Beyoncé berust op toeval. Kunsthistorici noemden Beyoncé niet voor niets prompt ‘de Venus van deze tijd’.

Beyoncé besloot haar aankondiging overigens zelf te delen in plaats van hem voor een gigantisch bedrag te verkopen aan de pers. Een strategie die buitengewoon goed bleek te werken: de foto brak het record van de meest gelikete Instagramfoto ooit. Beyoncé wist van haar zwangerschap een popculturele mijlpaal te maken.

Dat schepte nogal hoge verwachtingen voor andere celebs. Zwangerschapsbekendmakingen zijn de voorbije jaren big business geworden. Katy Perry toonde voor het eerst haar bolle buik in de videoclip bij Never Worn White. Nicki Minaj schakelde de hulp in van David LaChapelle en poseerde als een moderne maagd Maria. De zwangere Cardi B trad tijdens de BET Awards op in een onthullende bodysuit. En Grimes deed het op zijn Grimes’ en deelde een buitenaards portret met een doorschijnende huid en een zichtbare foetus. Met naakt poseren voor een effen achtergrond worden al lang geen records meer gebroken.

De stroming: De Meesterlijke Parodie

Grootmeester: Lil Nas X

Hoogtepunt: 2021

Stijlkenmerken: humor, vernuft en indien nodig hier en daar wat trucage

Op een gegeven moment begon die obsessie met celebrityzwangerschapsbekendmakingsfoto’s vreemde proporties aan te nemen. Vorig jaar kreeg actrice Julia Fox van haar gynaecoloog te horen dat ze vroegtijdig moest bevallen omwille van problemen met haar bloeddruk, waarna ze ‘in paniek’ nog snel een fotoshoot vastlegde omdat ze nog geen zwangerschapsfoto’s had. ‘Meteen na de fotoshoot vertrok ik naar het ziekenhuis en beviel ik van mijn dierbaar zoontje Valentino’, luidt het bijschrift bij de foto. Dat lijkt een ietwat vreemde reflex, maar het benadrukt vooral hoe belangrijk zo’n bekendmaking is geworden.

Op een gegeven moment begon die obsessie met celebrityzwangerschapsbekendmakingsfoto’s vreemde proporties aan te nemen.

Het genre leek dan ook zijn verzadigingspunt te hebben bereikt. Het moest steeds groter, opvallender, doordachter en origineler. Het probleem is: zelfs de meest extravagante aankondigingen worden na verloop van tijd afgezaagd.

Zo afgezaagd dat popster en meestermemer Lil Nas X het genre parodieerde. Vorig jaar besloot hij zijn debuutalbum annex muzikale foetus Montero te promoten aan de hand van een reeks getrukeerde zwangerschapsfoto’s van zichzelf, gehuld in een feeërieke bloemenkrans en witte peignoir. Als kers op de taart verkocht hij de beelden aan People Magazine, een Amerikaans tijdschrift dat bekendstaat om zijn huwelijks- en zwangerschapsaankondigingen. De aanblik van een hoogzwangere Lil Nas X schoot bij veel mensen in het verkeerde keelgat, maar de artiest liet het niet aan zijn hart komen. ‘Let me get offline, all this negative energy is not good for the baby’, reageerde hij vreedzaam. Dat was in de eerste plaats geniale satire, maar het luidde achteraf gezien ook het einde van een tijdperk in: dat van de geënsceneerde, glossy en groteske celebrityzwangerschapsbekendmakingsfoto. Een genre dat voorspelbaar was geworden in zijn onvoorspelbaarheid. Tot Rihanna het weer door elkaar kwam schudden, weliswaar.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content