Tv-tip: ‘Wayward’ duikt in de ‘troubled teen industry’ van Amerika

Fans van de Canadese non-binaire komiek en tv-maker Mae Martin, bekend van hun stand-upshows en de veelgeprezen komische reeks Feel Good, zullen vreemd opkijken. Hun nieuwe Netflix-serie Wayward is een duistere thriller die het Amerikaanse fenomeen van de troubled teen industry onder een vergrootglas houdt.

Een woordje uitleg is hier op zijn plaats. In de VS worden jongeren met moeilijkheden – drugs, mentale of gedragsproblemen en zelfs leerachterstand – aan de zorg overgelaten van een wildgroei aan privé-initiatieven. Al die bootcamps, instellingen en andere heropvoedingsplekken samen, vormen de troubled teen industry, een bedrijfstak die miljarden opbrengt en nauwelijks door de overheid gereglementeerd wordt. Dat leidt tot bizarre uitwassen. In de eerste aflevering van Wayward wordt een minderjarig meisje bij haar thuis onder het goedkeurend oog van haar ouders in een busje geduwd van een teen escort company, een bedrijf gespecialiseerd in het overbrengen van tieners naar een peperdure jongerenfaciliteit. Het is niet de enige schokkende scène die op ware feiten is gebaseerd, al hopen we voor uw en onze gemoedsrust dat Mae Martin hier en daar overdreven heeft.

Centraal in Wayward staat Tall Pines, een instelling met de allure van een sekte. Minderjarigen worden er van hun persoonlijkheid ontdaan en heropgevoed door de enigmatische Evelyn Wade (Toni Collette), naar eigen zeggen gespecialiseerd in het oplossen van het ‘probleem van de adolescentie’. Martin speelt een politieagent die in de zaak betrokken raakt als een van de ontsnapte jongeren uit Tall Pines zijn woning binnendringt. Hij voelt dat er iets niet pluis is, maar merkt als nieuwkomer dat het hele stadje als één man achter Evelyn en haar initiatief staat.

Wayward is een persoonlijk project voor Martin, die zelf een moeilijke jeugd had en hun beste vriendin in de klauwen van de troubled teen industry zag terechtkomen. Het is een verontrustende reeks, en niet in het minst hierom: een staat die het welzijn van zijn minderjarigen aan de grijpgrage klauwen van de vrije markt overlaat, bezorgt ons de ergst mogelijke nachtmerries.